Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti "moliya" kafedrasi

 

Dekabr oyi bo‘yicha jami 

100.000 

100.000 

 

 

 

1 YAnvarga qoldiq 

 - 

 -  

 - 

Asosiy vositalar hisobi inventar kartochkasi 

 (NOC-6 shakl) 

_______________________________________________________ 

 (obekt to‘liq nomi va atalishi) 

_______________________________________________________ 

 (tayyorlovchi -zavod nomi) 

__ _____________________________________________________ 

 (model, toifa, rusum) 

Pasport, 

loyixa 

raqami, 

rusum, 

toifa 

Zavod 

raqami 

ishlab 

chiqilgan 

yil  

Foydalan-ishga 

berilgan 

xarajatdagi 

dalolatnoma 

raqami va muddat. 

Inventar 

 Tartib 

raqami. 

Sex 

bo‘limi  

 sintetik 

schet 

Anali 

tik 

hisob 

shifri 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bosh 

langich 

qiymat 

Amortizat

siya 

ajratma 

me’yori 

Izox  

____ga 

qayta 

baholash 

ma’lumoti  bo‘yicha  eskirish 

summasi . 

200_ 

y 

yoki 

sotib 

olish 

hujjatlari bo‘yicha 

Obekt 

kirimi 

hisobot 

belgi 

buxgalteriya 

yozuvi. 

 

 

 

 

Muddat 

Tartib rakam 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

 

 

 

 

 

 

 

Qimmat baho metallar 

 

CHikishi (berildi) 

 

Nomi 

Turi  

Massasi 

Buxgalteriya 

yozuvi 

(dalolatnoma nakladnoyi) 

CHikarilish 

(joylashtirish) sababi 

 

 

 

Muddat 

Tartib 

raqami 

 

14 

15 

16 

17 

18 

19 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 NOC 6 SHakli orka tomoni 

Kurish, 

kurollantirishni 

oxirga 

etkazish, 

qayta 

kurish , takomillashish  

(buxgalteriya yozuvi) 

Ta’mirlash 

(buxgalteriya yozuvi) 

mu

dd

at 

tartib 

rakam 

Inventar 

tartib 

rakam 

Sum

ma 

Mudd

at 

Tartib 

rakam  

Inventar 

tartib 

rakam  

Summa  Mud 

dat 

Tartib 

rakam 

Invent

ar 

tartib 

rakam 

Summ

a 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Obektni qisqacha individual tavsifnomasi. 

---

Obektni 

xarakterlovchi 

ixtirovchilik 

elementlari 

va 

boshqa 

belgilar 

nomi 

Asosiy 

obekt  

Asosiy 

obektga 

taalukli 

muxum 

moslamalar, 

qurilmalar nomi. 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

 

Kartochkani to‘ldirdi _________(lavozim)_____(imzo)_________ 

________________________________________________________ 

(Ismi sharfi) 

«___»______________200__y. 

________________________________________________________ 

YUqorida «Hisobdor shaxslar bilan hisob kitob» va «Asosiy vositalar» analitik hisoblari 

uchun qo‘llanadigan kartochkalarni ko‘rib chiqdik. Ushbu kartochkalar ma’lumoti analitik hisob 

hisobotgi ma’lumotlarda keng yoritilgan. 

Ko‘p ustunli kartochkalarning yana biri sifatida «Asosiy ishlab chiqarish» xarajatlari hisobi 

uchun yuritiladigan kartochkani misol sifatida keltirish mumkin. 

Kartochkalar 

maxsus 

kartotekalarda 

saqlanadi. 

Kartotekaga 

kartochkalar 

joylashtirilayotganda  moddiy  javobgarligi  joylangan  o‘rni  va  boshqa  xususiyatlariga  ahamiyat 

berib, guruhlarga ajratilgan holda qo‘yiladi. 

Buxgalteriya hisobi registrlari yozuv turlariga ko‘ra 3 xil bo‘ladi: 

1. Xronologik hisob registrlari. 

2. Tizimli hisob registrlari. 

3. Kombinatsiyalashgan registrlar. 

Xronologik  hisob  registrlarini  o‘ziga  xos  xususiyati  shundaki,,  undagi  yozuvlar 

xronologik  tartibda  aks  ettirilib  boriladi.  Bu  yozuvlar  orqali  jarayonning  qisqacha  mazmuni, 

sodir  bo‘lgan  muddati  va  summasini  xronologik  tartib  aks  ettirib  boriladi.  Masalan, 

«Jarayonlarni  ro‘yxat  qilish  jurnali»  xronologik  hisob  registriga  misol  bo‘lib,  u  hisobning 

memorial-order shaklida qo‘llaniladi. 

Tizimli  hisob  registrlari  jarayonlarni  ma’lum  bir  belgilari  bo‘yicha  tizimlashgan 

(guruhlashgan) holda aks ettirilishi bilan xususiyatlidir. «Bosh daftar» tizimli hisob registrlariga 

misol bo‘ladi. 

Ushbu registrdan XV asr oxirlarida ikki  yoqlamayozuv usuli  vujudga kelganidan boshlab 

foydalanish yo‘lga qo‘yilgan. 

Buxgalteriya  daftarlari  bir  yilga  mo‘ljallangan  bo‘lib,  hamma  betlari  raqamlanadi,  bosh 

buxgalter imzosi bilan tasdiqlanadi. 

Oxirgi  varaqning  orqasida  bosh  buxgalterning  imzosi  bilan  tasdiqlangan  holda  qo‘yidagi 

yozuv aks ettirilgan bo‘lishi zarur. 

 Buxgalteriya  daftarida  korxona  xo‘jalik  mulklarini  aks  ettiradigan  schetlar  uchun  betlar 

ajratiladi.  Sintetik  schetlar  uchun  tegishli  analitik  schetlar  ochilgan  bo‘lsa,  bosh  daftarda  betlar 

ajratilayotganda e’tiborga olmoq zarur. 

Masalan, savdo korxonasini chakana savdodagi  tovarlari 2920 sintetik schetida  yuritiladi. 

Aytaylik,  shu  savdo  korxonasiga  qarashli  3  ta  magazin  mavjud.  Bunday  holatda  bosh  daftarda 

xar bir moddiy javobgar shaxs uchun alohida varaqlar qoldirilishi va umumiy tovarlar hisobi aks 

ettirilishi uchun ham varaqlar ajratilgan bo‘lishi zarur. 

Buxgalteriya  daftarida  mundarija  ham  bo‘lib,  unda  hisobi  yuritiladigan  schetlarning  aks 

ettiriladigan varaqlari tartib raqami ko‘rsatilgan bo‘ladi. 

Buxgalteriya hisob registri daftarning boshqa registrlardan afzalligi qo‘yidagilardan iborat: 



 

Hisob ma’lumotlarining bir registrda mujassamlashganligi; 



 

Hisob ma’lumotlari saklanishi mustahkam ta’minlanganligi. 

Buxgalteriya daftarining kamchiliklari ham bo‘lib, ular qo‘yidagilardan iborat: 

---



 

Buxgalteriya xodimlari o‘rtasida mehnat taqsimotini to‘g‘ri yo‘lga qo‘yishga xalaqit 

beradi, sababi, daftarda korxonada hisobi yuritiladigan hamma schetlar joylashgan. Buxgalteriya 

xodimlari  o‘zlariga  biriktirilgan  schetga  tegishli  ma’lumotlarni  aks  ettirish  uchun  daftar 

bo‘shashini ko‘tishi kerak bo‘ladi. 



  Buxgalteriya  daftaridan  hisob  registri  sifatida  foydalanganda,  hisob  ishlarini 

mexanizatsiyalashtirish imkoniyatlari kamayadi. 



  Buxgalteriya xodimlari mehnat unumdorligini oshishiga halaqit beradi. 

 Birinchidan,  daftardan  galma-galdan  foydalanish  natijasida  vaqt  yo‘qotiladi: 

ikkinchidan,  buxgalteriya  daftarining  xajmi  katta  bo‘lib,  tegishli  varaqni  topib,  undan 

foydalanishni sekinlashtiradi. 

Buxgalteriya daftarlarining hamma varaqlari ham hamma vaqt foydalanilaverilmaydi. 

Tuldirilmagan varaqlar esa kelgusi hisobot davri uchun foydalanilmaydi va hisob registrlari 

bilan bog‘liq xarajatlarni oshishiga olib keladi. 

 Buxgalteriya daftarlari bir hisobot yili uchun mo‘ljallangan. 

Buxgalteriya  registrlari  ulardagi  yozuv  turiga  ko‘ra,  kombinatsiyalashgan  shaklda  ham 

bo‘ladi. 

Kombinatsiyalashgan  buxgalteriya  registrlarining  o‘ziga  xos  xususiyati  shundaki,  ularda 

xronologik  va  tizimli  yozuvlar  birgalikda  aks  ettiriladi.  Bunday  registrlarning  afzalligi 

qo‘yidagilardan iborat: 



  Hisob ishlari ixchamlanadi. 



  Buxgalteriya yozuvlari aks ettiriladigan registrlar miqdorini qisqartiradi. 

Xronologik  va  tizimli  yozuvlar  umumlashtirilgan  va  kombinatsiyalashtirilgan  hisob 

registrlariga jurnal-order misol bo‘ladi. 

Buxgalteriya hisobi registrlari ularda aks ettiriladigan ma’lumotlar xajmiga ikki turga ajratiladi. 

   1.Sintetik registrlar. 

2. Analitik registrlar. 

Sintetik registrlar sintetik hisob ma’lumotlarini aks ettirishga mo‘ljallangan bo‘lib, ularga 

bosh daftar, jarayonlarni ro‘yxat qilish jurnali, jurnal-orderlar va boshqalar misol bo‘ladi. 

Analitik  registrlar  analitik  hisob  ma’lumotlarini  rasmiylashtirishda  qo‘llanilib,  ularga 

«Materiallar», «Asosiy vositalar», «Hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblar mashinalar va boshqa 

mulklar hisobi bo‘yicha yuritiladigan kartochkalar misol bo‘ladi.