Термиз давлат университети иқтисодиёт ва туризм факультети “молия ” кафедраси

1. Банк тизимининг самарадорлигини ошириш
Банк тизими самарадорлигини ошириш тадбиркорлик субъектлари ва аҳолининг арзон ва сифатли молиявий хизматларга ўсиб бораётган эҳтиёжларини таъминлаш учун иқтисодий ривожланишнинг энг муҳим омили ҳисобланади.
Шу муносабат билан, Стратегия доирасида қуйидаги чора-тадбирларни амалга ошириш кўзда тутилмоқда:
1) илғор халқаро тажриба ва технологияларни жалб қилиш ҳисобига банк хизматлари кўламини кенгайтириш ва сифатини ошириш;
2) корпоратив бошқарувнинг илғор стандартлари ва тажрибасини жорий этиш орқали банкларда бошқарувни такомиллаштириш, банк бошқаруви органлари ҳисобдорлиги ва фаолиятининг шаффофлигини ҳамда улар томонидан маълумотларни лозим даражада ошкор этилишини таъминлаш;
3) банклар фаолиятини тижоратлаштиришни ошириш, банк тизимининг молиявий барқарорлигини таъминлаш, шунингдек, пул-кредит сиёсати инструментларининг самарадорлигини ошириш учун субсидияланган кредит беришдан воз кечиш;
4) тижорат банкларининг жамғармаларни инвестицияларга сафарбар қилиш ҳамда уларни молиявий ва иқтисодий нуқтаи назардан энг самарали соҳаларни молиялаштиришга йўналтиришни таъминловчи молиявий воситачи сифатидаги ролини ошириш;
5) стратегик хорижий инвесторларни жалб қилиш ва молия тизимининг халқаро молия бозорларига босқичма-босқич интеграциялашувини таъминлаш учун зарур шарт-шароитларни яратиш мақсадида банк фаолиятини изчил либераллаштириш ва уни энг яхши халқаро амалиёт билан уйғунлаштириш;
6) нобанк кредит ташкилотларини, шу жумладан ушбу сегментда рақобатни ривожлантириш, пруденциал тартибга солишнинг тегишли нормаларини ривожлантириш орқали, шунингдек, молиявий хизматлардан фойдаланиш имкониятларини енгиллаштириш ҳисобига ривожлантириш учун қулай шарт-шароитлар яратиш.
2. Банк тизимининг молиявий барқарорлигини таъминлаш
Банк секторининг молиявий барқарорлиги ва бардошлилиги режалаштирилган ислоҳотларни муваффақиятли амалга оширишнинг ҳамда бизнес ва аҳолининг миллий банк тизимига бўлган ишончини мустаҳкамлашнинг асосий шарти ҳисобланади.
Банк сектори молиявий барқарорлигини оширишнинг стратегик мақсадларига эришиш учун қуйидаги тадбирларни амалга ошириш кўзда тутилмоқда:
1) кредитлашнинг ўсиш суръатлари мўътадиллигини таъминлаш ва кредит портфели сифатини яхшилаш;
2) банк сектори назоратини такомиллаштириш ва банкларда таваккалчиликларни бошқаришнинг замонавий тизимини татбиқ этиш;
3) банк тизими ва иқтисодиётнинг реал секторидаги давлат улуши мавжуд корхоналарни ўзаро мувофиқ равишда ислоҳ қилишни таъминлаш, банклар томонидан давлат корхоналари ва ташкилотлари фаолиятини трансформация қилишда тижорат асосида фаол иштирок этиш, реал сектор ва молия секторидаги ўзгаришлар уйғун тарзда кечишини таъминлаш;
4) банкларнинг капиталига қўйиладиган минимал талабларни, шу жумладан Ўзбекистон Республикасининг халқаро иқтисодий ташкилотларга қўшилиши ва республика банк тизимининг халқаро молия тизимига интеграциялашувини ҳисобга олган ҳолда ошириш;
5) энг яхши халқаро тажриба асосида депозитларни ҳимоялаш тизимини изчиллик билан ривожлантириш.
Кўрсатиб ўтилган чора-тадбирлар доирасида қуйидагилар банкларнинг молиявий барқарорлигини мустаҳкамлашга хизмат қилади:
давлат улуши мавжуд корхоналарни бошқариш самарадорлигини ошириш бўйича комплекс чора-тадбирларнинг амалга оширилиши, жумладан улар доирасида мазкур корхоналарни бошқариш, молиявий барқарорлигини ошириш ва хусусийлаштиришнинг энг мақбул усуллари ишлаб чиқилади;
давлат улуши мавжуд банклар активлари сифатининг мустақил баҳолашдан ўтказилиши ва, шу жумладан ҳаракатсиз кредитларга амалий кўмаклашиш орқали уларнинг кредит портфеллари сифатини яхшилаш бўйича чоралар кўрилиши;
кредит бюролари фаолияти, шу жумладан уларнинг маълумотлар базаларини уй-жой коммунал хўжалик комплекси, солиқ ва пенсия тизимларининг ахборот тизимлари билан интеграциялаш орқали ривожлантирилиши;
банк ишини юритиш, шу жумладан корпоратив бошқарув ва мижозларга хизмат кўрсатишда илғор халқаро стандартларни жорий этиш тамойиллари асосида молия секторининг халқаро интеграциялашуви;
низоларни суддан ташқари ҳал қилиш тартиб-таомиллари, банкротлик, мажбурий ижро соҳаларидаги қонунчиликни ва қарздорларнинг инсофсиз ҳаракатларидан банкларни ҳуқуқий ҳимоя қилишнинг бошқа чораларини такомиллаштириш.