Термиз давлат университети иқтисодиёт ва туризм факультети “молия ” кафедраси

IV. Халқаро рейтингларда Ўзбекистон банк тизимининг мавқеини ошириш
Иқтисодий фаолиятнинг асосий ўринларидан бирини эгаллар экан, банк тизимининг ривожланиш ва самарадорлик даражаси кўрсаткичлари, қоида тариқасида, турли халқаро рейтингларга киритилади ва уларнинг асосийларидан бири Жаҳон банкининг «Бизнес юритиш» рейтинги ҳисобланади.
Кредитлар оммабоплигини ва мазкур рейтингда Ўзбекистоннинг мавқеини ошириш мақсадида 2019-2020 йилларда 4 та қонун ва Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2 та қарори қабул қилинди. Уларга мувофиқ:
кредиторларнинг ҳуқуқий ҳимоясини кучайтириш учун гаров мулкига қўйилган талаблар халқаро амалиётга мувофиқлаштирилди;
гаров реестрига ёзув киритилган сана ундирув навбатини ва кредиторнинг бошқа кредиторлар ва учинчи шахсларга нисбатан устувор ҳуқуқини аниқлаш учун асос ҳисобланади;
ундирувни мол-мулкка (мулкий ҳуқуққа) қаратишнинг ягона тартиби белгиланди;
гаровни белгилаш ва ундирувни унга қаратиш тартиб-таомиллари соддалаштирилди;
қарздор ва кредиторга банкротлик тўғрисидаги ишни кўриб чиқишнинг ҳар қандай босқичида келишув битими тузиш ҳуқуқи берилди;
бир турдаги кредиторлар тушунчаси киритилди.
Қайд этилган чоралар миллий қонунчиликни халқаро амалиётга мувофиқлаштиришга, уларни қўллаш амалиётини такомиллаштириш эса мамлакат рейтингини оширишга хизмат қилади.
Шу билан бирга, Жаҳон банки рейтингида мазкур Стратегиянинг мақсадли кўрсаткичларига эришиш учун қуйидагилар кўзда тутилмоқда:
1. Кредит ахбороти манбаларини кенгайтириш ва кўчмас мулк объекти тўғрисидаги маълумотларни кредит реестрида акс эттиришнинг янги механизм ва воситаларини жорий этиш.
2. Қонун ҳужжатларига қарз олувчининг қарзини мажбурий ундириш жараёнида кредиторларнинг гаров билан таъминланган ҳуқуқларини ҳимоя қилишни такомиллаштиришни назарда тутувчи ўзгартиришлар киритиш.
3. Давлат персоналлаштириш маркази, Давлат солиқ қўмитаси, Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат қўмитаси, Мажбурий ижро бюроси, Давлат хизматлари агентлиги, шунингдек, коммунал хизматлар ташкилотлари, суғурта компаниялари ва бошқа хўжалик юритувчи субъектларнинг маълумотлар базаси билан интеграциялашган ҳолда қарз олувчиларнинг скоринг тизимини янада такомиллаштириш.