Termiz davlat universiteti muhammad humayun nadim shimoliy afg

Nikoh: Nikoh shartnomasi, turmush qurish
جارچی: کسی که مردم را آواز دهد و امررا با آنان ابلاغ کند یا خبری دهد.
Jarchi: Odamlarni xabardor qiladigan yoki bir amr va qrorni jamu’tga yetkizadigon kishi.
آیینهٴ :آیینهٴ بخت، آیینه‌ای که در مجلس عقد ازدواج روبه‌روی عروس می‌گذارند.
Oyna: Omad oynasi, nikoh to‘yi marosimida kelinning oldiga qo‘yiladigan oyna.
حناء: خینه گَردی سبزرنگ که از گیاهی به همین نام به‌دست می‌آید و برای رنگ کردن پوست و مو به کار می‌رود.
Xina: O‘simlikdan olingan modda, qo‘l va ayog‘ terisi va sochlarni bo‘yash uchun ishlatiladigan yashil kukun.
شیرین خوری: رسم شیرینی خوردن و شادی کردن که پس از خواستگاری دختر و پایان گفتگو توافق طرفین در خانۀ عروس صورت می‌گیرد و نامزدی پسر و دختر اعلام می‌شود.
Shirinixuriy: shirinliklarni iste’mol qilish va xursandchilik marosimi, bu qizning uchrashishi va sovchilik marosimidan so‘ng kelingnig uyida barpo qilinib o‘g‘il va qizning unashtirilganligi e’lon qilinadi.
نامزادی: دختر یا پسر جوانی که برای زناشویی قول‌و‌قرار گذاشته باشند.
Nomzodi: Uylanishga va’da bergan yosh qiz yoki yigit. Unashtirilgan, non sindirib qo‘yilgan qiz yoki yigit.
“Shimoliy Afg‘oniston o‘zbeklari to‘y marosimi etnografizmlari izohli lug‘ati”da jamlangan etnografizmlar ikki ko‘rinishda shakllantirildi:

1. 
   O‘zbek, fors tillarida yaratilgan izohli lug‘atlardagi etnografizmga oid birliklarni tanlash hamda ularni sharhlash asosida;
   
2. 
   Etnografizmlar bevosita shimoliy Afg‘onistoning Foryab, Juzjon, Sarpul, Balx, Samangon, Taxxor, Badaxshon, Kunduz viloyatlarida yashaydigan o‘zbek qavmlari vakillari nutqidan yozib olish asosida.
   

Ularning ayrimlari iste’moldan chiqib, shahardan uzoq cho‘l va tog‘ hududlaridagina saqlanib qolgan.
Lug‘atchilik an’analari takomiliga nazar tashlasak, jahon va sharq lug‘atchiligi ma’lum bir me’yorlar asosida shakllanganini kuzatish mumkin. Lug‘atlar unga kiritilgan lug‘aviy birliklar va tuzilgan lug‘at maqolalaridan tashkil topgan. Lug‘atlar tarkibidagi leksemalar ma’lum qoida asosida shakllantirilgan.
Lug‘atga to‘y marosim nomlari, to‘yga oid etnografizmlar birlik shaklida hamda bosh so‘z sifatida berildi. Misol: