Термиз давлат университети психология кафедраси


Хозирги замон оиласининг асосий функциялари


Download 0.78 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/33
Sana16.06.2023
Hajmi0.78 Mb.
#1507477
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   33
Bog'liq
shaxslararo munosabatlar psixologiyasi (1)

Хозирги замон оиласининг асосий функциялари.
Хар бир оила ижтимоий тизим структура сифатида жамият олдида 


79 
маълум функцияларни бажаради. Оиланинг ижтимоий функциялари бир 
томондан жамиятнинг оилага таъсирини иккинчи томондан эса умуммий 
ижтимоий тизимда оиланинг ўрнини оилада хал қиладиган ижтимоий
функцияларини хисобга олиш лозим. Барча олдинги жамиятларда оила 
қуйидаги асосисй вазифаларни бажарган: иқтисодий, репродуктив, тарбиявий
рекериатив, коммуникатив, регулятив, бу хакда шарқ алломалари Абу Наср 
Фаробий, Юсуф Хос Хожиб, Ибн Сино, Амир Темур, А.Навоий, Ахмад Дониш 
ўзининг ноёб асарларида кўплаб фикрлар билан келтириб ўтган. Шуни алохида 
таъкидлаш лозимки хозирги замон оиласида эмоционал ва ижтимоий 
психологик жараёнларни қондириш функциясининг ахамияти ортиб бормоқда.
Хиссий 
эмоционал 
контактлар 
ахамияти 
шахарда 
оилаларида 
кучлироқдир, қишлоқ оилалари эса уй хайвонлари ва томорқа ерлари борлиги 
эвазига шахар оилаларига қараганда жамиятнинг ишлаб чиқарувчи 
бугинлигини, ишлаб чиқарувчилик функциясини сақлаб қолмоқда.
Саволлар 
1. Хозирги замон оиласининг қандай турлари мавжуд? 
2. Хозирги замон оиласининг қандай асосий функциялари фарқланади? 
3. Оиланинг хар бир функцияси жамият ва шахс учун қандай ахамиятга эга? 
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР 
1. Г.Б. Шоумаров «Оила психологияси» 
2. «Оила ва жамият» газетаси. 
3. «Тафаккур гулшани». 
4. Одобнома қўлланма 
ЯҲШИ ҚЎШНИМИСИЗ. 
1.Қўшнилар билан хангомалашиб турасизми? 
А) Тез-тез-5 
Б) Гохида-3 
В) Хеч қачон ёки, деярли хеч қачон-1 
2. Улардан нон, қанд қарз сўраб турасизми? 
А) Тез-тез-5 
Б) Гохида -3 
В) Хеч қачон 
3. Агар қўшнингизнинг болаларингиз шўҳлик қилиб, ешигингизни 
тақиллатиб қочиб кеца , уларни...
А) Уришасиз-1
Б) Ота-оналарига шикоят қиласиз -5
В) Тўнғиллаб –тўнғиллаб уларни кечирасиз, хар холда болаку -3 
4. Сиз қўшниларингизни... 
А) Илтифотли, хар қачон ёрдамга тайёр, қизиқ одамлар деб-5 
Б) Кўмакка шай аммо унчалик қизиқ эмас деб-1 
5. Кеч, ноқулай вақтда шовқин-сурон соладиган қувноқ улфатларингизни 
уйингизга мехмонга таклиф етдингиз. қўшниларингиз норозилик билдирди. 
Нима қиласиз? 


80 
А) Узр сўраб, мехмонларни тинчлантиришга харакат қиламан.-5 
Б) Уларга, мен ўз уйимда ман, нима ҳоҳласам, шуни қиламан деб, жавоб 
берасиз-1 
В) қўшниларингизни хам даврангизга таклиф қиласиз-3 
6. Ёнингиздаги ҳонадонга янги қўшнилар кўчиб келди: 
А) Дархол улар билан танишиб, ёрдам таклиф қиласиз-5 
Б) Янги жойга ўрганишини кутиб, кейин ёрдамингизни таклиф этасиз, ва 
мехмонга чақирасиз-3
В) Аввало, уларни қадам қўйишини кутасиз-1 
7. Қўшнингиз янги автомобиль сотиб олди. Сиз... 
А) Уларнинг шодлигига шериксиз-3 
Б) Хасад қила бошлайсиз-1 
В) қандай қилиб машина сотиб олди, деб ўзингиздан сўрайсиз-5
8. Ғийбат қилишни яҳши кўрасизми ? 
А) Ха, хар доим -5
Б) Хеч қандай ёмонликсиз гохида -3 
В) Йўқ-1 
9. Нотаниш одам қўшни аёлнинг олдига келди. Сиз уни эри сафарда эканини 
биласиз :
А) Сиз унинг кимлигини, қачон кетишни кутасиз -5
Б) Енг ноҳуш ўй-ҳаёлларга борасиз-1 
В)Бунга эътибор қилмайсиз-3 
10. Қўшниларингиз таътилга кетаётиб, ўзларининг уйи мол холи ва 
парандаларига қараб туришни илтимос қилишди:
А) Дархол рози бўласиз -5
Б) Жон деб рози бўлардингиз-у,аммо буни қилмаслик учун бирор бахона 
топасиз-5 
В) Дархол рад етасиз-1 
11. қшнингизни қизини уйланган эркак 
орасида ёки унга тенг 
бўлмаганодамлар орасида кўрдингиз, дейлик. Шунда... 
А) Бу хақда дархол унинг онасига айтасиз -5 
Б) Енг аввало,қизнинг ўзи билан гаплашиб оласиз -3
В) Бунинг сизга алоқаси йўқ-1 
12.Хамсояларингизнинг уйига милиcионер кирганини кўриб...
А) У кетмай туриб, қўшнингизнинг уйига киришга бахона топасиз -5
Б) У кэтиши билан қўшнингизнинг уйига кирасиз -3
В) Бу сизни умуман қизиқтирмайди -1 
13.Сиз ўзингизни... 
А) қўшнилардан бир оз яҳшиман деб ўйлайсиз -1
Б) Улардан кўра обрўйлироқманн деб ўйлайсиз 
В) Хеч қандай тақосламайсиз-3
14.Сизга қўшни ёш ер-хотинларга... 
А) Маслахат бериш учун хар қандай сабабдан фойдаланасиз-5 
Б) Ехтиёткорлик билан уларга уларга ёрдам беришга интиламан-3 
В) Оилавий хаёт тажрибасини ўзи тўплаши керак деб хисоблайман-1 


81 
15.қўшниларингиз янги мебель ҳарид қилиб эскиларидан баъзи жихозларни 
сизга сотиб олишни таклиф этишди: 
А) Сиз бундан ҳурсандсиз аммо буни билдирмайсиз-3 
Б) Бир нима сотиб олмаганингиз
В) Ҳурсандлигингизни уларга очиқ кўрсатасиз-1 
Натижалар 
58 баллдан юқори. Сиз қўшниларингизга ёрдам кўрсатишга таёрсиз. 
Уларнинг хар қандай илтимосига «лаббай»деб жавоб берасиз. Ўз 
ёрдамингизни гарчи улар мухтож бўлмасалар хам таклиф этасиз. Бундан 
ташқарии сиз жуда хам қизиқувчансиз, ғийбат қилишни яҳши кўрасиз. 
57-32 балл. Сиз илтифотли, бошқаларни хурмат қила оласиз. Борди-ю ша 
палада гаплашмоқчи эмасликларини сезсангиз, сухбатга мажбурламайсиз. 
Агар ёрдамингизга мухтож бўлмасалар, ёрдам таклиф қилмайсиз. 
қшниларингизҳусусида хаммасини билиб олишга, ўзингиз хақингизда 
гапириб беришга интилмайсиз. Зарур бўлганида хеч қандай ғайирликсиз ўз 
ёрдамингизни таклиф этасиз. 
31 ва кам балл. Энг яҳшиси, хаммадан ажралиб яшаганинг. Сизга қўшнилар 
керак эмас. Улар билан сухбатлашинингизга эхтиёжингиз йўқ. Борди-ю, 
учрашиб қолсангиз, яҳши томонидан кўра камчиликларини пайқаб оласиз. 
Кечирасиз-у, қўшничилик бундай бўлмайди. 

Download 0.78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   33




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling