Termiz davlat universiteti saidmuradova saxiba jalmuradovna nazar eshonqul asarlarida badiiy psixologizm

Tadqiqot usullari. Dissertatsiyaning ilmiy-nazariy maqsadidan kelib chiqib, 
ishda qiyosiy-tipologik, biografik, germenevtik, psixologik, psixoanalitik ilmiy 
metodlaridan foydalanildi. 
ижодий параллелизм (Назар Эшонқул ва Улуғбек Ҳамдам ижоди мисолида): фил. фан. бўйича фалс. док.... 
дисс. автореф. – Тошкент, 2019; Чўлиева Н. Ижодкор маҳорати ва жанр поэтикаси (Назар Эшонқул қиссалари 
мисолида): фил. фан. бўйича фалс. док. (phd) дисс... автореф. – Қарши, 2020.

---

10 
Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:
-adabiyotda psixologik tasvirning imkoniyatlari va o‘zbek adabiyotidagi psixik 
hodisaning subyektiv-obyektiv shakllari, psixologik tasvir tamoyillarining xarakter 
yaratishdagi o‘rni, ilmiy-amaliy ahamiyati, uning o‘zbek nasri namunalarida badiiy-
psixologik joriylanishi kabi masalalar N.Eshonqul asarlariда psixologik vositalar - 
ichki monolog, nutqiy xarakteristika, psixologik portret, hislarning tashqi 
ekspretsiyasi vositasida yoritilgan; 
- Nazar Eshonqulning hayot haqiqatini ijodiy qayta ishlab badiiy haqiqatga 
aylantirishda, shuningdek, milliy xarakter yaratishda badiiy psixologizmdan
foydalanish mahorati aniqlangan;
-Nazar Eshonqulning “Go‘ro‘g‘li yohud hayot suvi” romanida badiiy obraz 
genezisi va takomili, tasvirda psixologik imkoniyatlarning personajlar ruhiyatini 
ochishdagi o‘rni asoslangan; 
-badiiy adabiyotda psixoanalitik metodning shaxs va jamiyat, shaxslararo 
munosabatlarni yoritishdagi ilmiy-nazariy ahamiyati ochib berilgan. 
Tadqiqotning amaliy natijalari quyidagilardan iborat: 
Nazar Eshonqul ijodi misolida badiiy psixologizm hodisasining oʻzbek 
adabiyotidagi genezisi, takomili aniqlanib, taraqqiyot tamoyillarining umumiy 
yoʻnalishlari belgilandi; Nazar Eshonqulning hikoya va qissa janrida badiiy 
psixologizmdan foydalanish mahorati shaxs va jamiyat, turli shaxslar oʻrtasidagi 
munosabatlar misolida dalillangan; 
Dramatik va tragik obrazlarni talqin qilishda psixologik tasvirning ahamiyati
“Goʻroʻgʻli yohud hayot suvi” romani tahlili orqali aniqlanib, yozuvchi ilgari 
surgan maʼnaviy-maʼrifiy, ijtimoiy-falsafiy gʻoyalar adib asarlari tahlili orqali 
umumlashtirilgan.