uchun dolzarb, ichki bilishga asoslangan e ’tiqod. Bilimlami o^zlashtirish —
bu bilim shakllarini qalbdan idrok etishdir. Bilingki, qalb bilish predmetlari
shakllarini uch tomonlama qabul qiladi: birinchidan, his qilish orqali,
Hckinchidan, dalillar orqali, uchinchidan, fikr yuritish va mushohada qilish
orqali”.
Kaykovusning “Qobusnoma” asarida bilimning foydasi haqida quyidagicha
yoziladi: “Agar molsizlikdan qashshoq bo'lsang, aqldan boy bo‘lmoqqa sa y
ko'rguzgilki, mol bila boy boHgondan, aql bila boy bo'lgfon yaxshiroqdur.
iNedinkim, aql bila mol jam etsa ЬоЧаг, ammo mol bila aql o‘rganib bo‘lmas.
Bilffil, aql bir moldurki, uni o'gri ololmas, и o'tda yonmas, suvda oqmias”.
Farobiy o ‘z asarlarida bilish faoliyatini tashkil etish tavsiyalarini ishlab
chiqqan. Unda uch shart belgilanadi:
• muayyan fan asosida yotgan barcha tamoyillami yaxshi bilish;
• muayyan fan та ’lumotlari, ya ’ni hukm chiqarish qoidalarini egallashga
aloqador tamoyillar va та ’lumotlar asosida zarur xulosalar chiqara olish;
• yanglish nazjariyalami inkor eta olish, yolgondan haqiqatni ajratib ola
bilish va xatolami tuzflta olish uchun boshqa mualliflaming fikrlarini tahlil qila
olish.
Beruniy bilish obyektiga bo‘lgan ilm iy-falsafiy va konkret-metodologik
yondashuv munosabatlariga e ’tibor qaratish lozim ligini uqtiradi.
Beruniy hissiy bilishga alohida diqqat qaratadi. U shunday yozadi: “Bilim
sohalari ko'pdur, tobora rivojlanayotgan davr insonlar aql-zakovatining unga
qo'shilib borishi bilan ular yanada ko'payadi, uning belgisi insonlaming
Do'stlaringiz bilan baham: |
