tufayli hoziigi sharoitda o ‘quv jarayonini sifat jihatdan jiddiy qayta qurish
lozim bo‘ladi. Shu munosabat bilan oliy maktabda talabalarning bilish
faoliyatini jonlantirish muammosi alohida ahamiyat kasb etadi.
Bilish faoliyati masalalari taniqli psixolog va pedagog P.P. Blonskiyning
ijodida yoritib berilgan.
P.P. Blonskiy ilk bor pedagogik psixologiyada mantiqiy hukm turlarining
shakllanishi (muammoli, oldindan ko‘ra bilish) va xulosa chiqarish planida
ta’lim oluvchining fikrlashini tahlil qilib berdi. U bilish faoliyatini psbcologik
hodisalar — xotira, iroda, idrok bilan dialektik aloqadorlikda deb qaraydi va
xotira nazariyasini shakllantirar ekan, xotiraning fikrlash va nutq bilan
ichki aloqasini ochib beradi. P. Blonskiyning o ‘rganishga qiziqtirish asosida
32
faollik va mustaqillikka undash, mustaqil faoliyat yuritish, ta’lim oluvchilarning
bilish qobiliyatlarini o ‘stirishni tashkil etish to ‘g‘risidagi g‘oyalari samarali
hisoblanadi.
Bilish faolligi muammosi bo‘yicha L.P. Aristova, M.A. Danilov, B.P.
Yesipov, I.Ya. Lamer, R .S.N oga, M .N. Skatkin, M .I. Maxmutov, I.T.
Ogorodnikov kabi pedagog va psixolog olimlar tadqiqot ishi olib borganlar.
Didaktika va psixologiyaga oid adabiyotlar tahlilidan “bilish” va “o ‘qitish”
degan tushunchalarni farqlash lozim ligi ko‘rinadi.
“Bilish faoliyati” tushunchasi “o ‘quv faoliyati” tushunchasidan ancha
keng. Bilish faoliyatining mazmuniy tom oni o ‘quv dasturlariga asoslangan
formal o ‘qitish doirasidan chiqadi. Bilish faoliyati inson qurollanishi uchun
zarur bo‘lgan bilim, malaka va ko‘nikmalar, shuningdek, unga zarur bo‘lgan
ijtimoiy faollik va mohiyatnigina emas, balki bilimlami mukammallashtirish,
Do'stlaringiz bilan baham: |
