Texnologiyalar va pedagogik mahorat

Bu ziddiyat bilimlarni ijodiy o ‘zlashtirish uchun harakatlantiruvchi kuchdir.
Muammoli vaziyatning belgilari quyidagilar:
• talabaga notanish faktning mavjud bo'lishi;
• vazifalami bajarish uchun talabaga beriladigan koirsatmalar, yuzaga 
kelgan bilish mashaqqatini hal qilishda ulaming shaxsiy manfaatdorligi.
Muammoli vaziyatdan chiqa olish, hamma vaqt muammoni, ya’ni nima 
nom a’lum ekanligini, uning nutqiy ifodasi va yechim ini anglash bilan 
bog‘langan bo‘ladi.
M uammoli vaziyatni fikriy tahlil qiladigan b o‘lsak, u awalom bor 
talabalaming mustaqil aqliy faoliyatidir. U talabani ifttellektual mashaqqat 
keltirib chiqargan sabablami tushunishga, unga kirish, muammoni so‘z 
bilan ifodalash, ya’ni faol fikr yuritishni belgilashga olib keladi. Bu o‘rinda 
izchillik yorqin ko‘rinadi: aw alo muammoli vaziyat yuzaga keladi, so‘ng 
o ‘quv muammosi shakllanadi.
0 ‘qitish amaliyotida boshqa variant — o‘sha muammo tashqi ko‘rinishda 
muammoli vaziyat yuzaga kelishiga muvofiq kelganday bo‘ladigan variant 
ham uchraydi. Faktlar, hukmlar nazariy qoidalar ziddiyatlari mazmunidagi 
savollar ko‘rinishidagi muammoning ifodasi odatda «nimaga» savoliga javob 
bo‘ladigan muammoli vaziyatning mayjudligini aks ettiradi.
71

---

Muammo uch tarkibiy qismdan iborat: ma’lum (berilgan vazifa asosida), 
nom a’lum (ulam i topish yangi bilimlarni shakllantirishga olib keladi) va 
awalgi bilimlar (talabalar tajribasi). Ular noma’lumni topishga yo‘nalgan 
qidiruv ishlarini amalga oshirish uchun zarurdir. A w alo talabaga noma’lum 
bo‘lgan o ‘quv muammosi vazifasi belgilanadi va bunda uning bajarilish 
usullari hamda natijasi ham noma’lum bo‘ladi, shunda talabalar o ‘zlaridagi