Texnologiyasi
Bir tup begona o ‘tning urug‘ hosili
Download 16 Kb. Pdf ko'rish
|
Tarmopqlar texnologiyasi. Abdurasulov G`
Bir tup begona o ‘tning urug‘ hosili
2-jadval 0 ‘simlik Urug‘ (ming dona) 0 ‘simlik Urug‘ (ming dona) Pechak 5 ituzum 45 Kakra 7 ja g ‘-jag‘ 73 G 'um ay 150 sem izo't 50 Qashqarbeda 20 ajriq 20 Bangidevona 55 qamish 50 B o ‘z tikan 11 itqo‘noq 6 Begona о ‘flaming guruhlari 0 ‘zbekistonda begona o ‘tlaming 450 ga yaqin turi tarqalgan. Bu- lardan 100-150 turi eng ko‘p tarqalgan bo‘lib, ekinlarga katta zarar yetkazadi. Begona o ‘tlarga qarshi kurash muvaffaqiyatli chiqishi uchun ularning yashashini, tuzilishini, ko‘payishini, qanday ekinlar orasi- da, qaysi vaqtda paydo boiishini yaxshi bilish kerak. Begona o ‘tlar yashovchanligi, oziqlanishi va ko'payishiga qarab, quyidagi biologik guruhlarga bo'linadi: 1. Bir yillik: kuzgi, bahorgi. 2. Ko‘p yillik: o ‘q ildizli, ildiz poyali. 3. Parazit begona o ‘tlar: poya parazitlar (pechaklar)ga, ildiz parazitlar (shumg‘iya)ga bo‘linadi. Bir yillik begona o‘tlar. Bunday begona o'tlarning ildiz tizimi uncha lik chuqurga ketmaydi, o ‘q ildizlari yoki popuk ildizlari bo‘lib yer ustki qismi o‘tsimondir. Ko‘klamda ko‘karib chiqib, shu yilning yozida urug‘ beradi. Erta qurib qoladi. Ko'proq bir vaqtda urug‘lab, urug‘i ko‘p bo‘ladi. Shuning uchun ham, tez to‘kiladi va shamol, suv, hayvon, transportlar yordamida keng tarqaladi. Tez o ‘sish hisobiga ekinni o ‘t bosib ketadi, yemi kuchsizlantiradi. Ayniqsa, bir yillik begona o ‘tlardan kurmak, itqo‘noq, shamak, olabo‘ta, yowoyi gultojixo‘roz, qo‘ytikan, ituzum, sem izo‘t, tem irtikan, mingdevona, bangidevona, sho‘ra, achambiti sutlama, bo‘tako‘z, oqsalma, mushukquyruq, yowoyi sabzi va boshqalar suvU yerlarda, ekin oralarida ko‘plab uchraydi. Kurmak. Sershox o‘t, urug'i ko‘p, poyasi 70-120 sm ga yetadi, tik o ‘sadi; bargi cho'ziq, o ‘tkir uchli bo‘ladi, guldastasi ro ‘vak, 20 sm uzunlikda. Doni dumaloq, 3 mm kattalikda bo'ladi. Avgust va sentabrda gullaydi. Bir tup kurmak o ‘ti 2-4 ming dona urug‘ beradi. Bu o ‘t tez 32 k o ‘payadi, sholi bilan birga suv qatlami ostida ko‘karib chiqadi. Yo‘qotish uchun sholini yaxshilab o‘toq qilish kerak. Shamak. Bo‘yi 80 sm ga yetadi, sershox bo ‘lib, tik o ‘sadi. Tariq ekiniga o ‘xshab ketadi, tuksiz poyali. G uldastasi g ‘uj ro'vak ko‘rinishida. Doni yaltiroq, sarg‘ish tusda va tuxumsimon shaklda. Agar sholi poyada suv qatlami 15-20 sm qalinlikda tursa kurmak, shamak kabi begona o ‘tlar yo'qolib ketadi. Ikki yillik begona o ‘tlarga sigirquyruq, qashqarbeda, to ‘ng‘iztaroq, sutcho‘p kabilar kiradi. Sifatli kuzgi shudgorda ushbu begona o ‘tlar kamayadi. Ко ‘p yillik begona о ‘tlar. Hayoti davomida ko‘p marta hosil bera di. Bunday begona o ‘tlar vegetativ (ildizpoya, ildiz bachkilari, bo'laklari), generativ (urug‘lari orqali) yo‘l bilan ko‘payadi. Ildiz tuzilishiga qarab, o ‘q ildizli, ildiz poyali, bachki poyalilarga bo‘linadi. M asalan, sachratqi, otquloq, oqqo‘ray, h o ‘kiz tili kabilar o ‘q ildi zli begona o'tlarga kiradi. Ildizidan bachkilaydigan ko‘p yillik begona o ‘tlarning 30 dan ortiq turi sug‘onladigan va lalmi yerlarda uchraydi. Ayniqsa, ach- chiqm iya, eshakm iya, oqm iya, kakra, qizilm iya, q irq b o ‘g ‘im , q o ‘ypechak, lattahar, oqbosh, takasoqol, choycho'p, shildirmiya o ‘tlari ko‘p uchraydi. Bachki novdalar o ‘q ildizdan oziqlanib, iluiz kurtagidan о ‘sib chiqadi. Kakra — bo‘yi 60 sm ga yetadi, sershox, tuk bilan qoplangan. Bargi g‘adir-budir, bandi bo'lmaydi. To‘pgulli bo‘lib, novda uchlariga yakka-yakka joylashadi. 6—rasm. Paxta dalalarida ko‘p uchraydi- 7—rasrn. Paxta dalalarida k o 'p uchraydi- gan begona o'tlar. 1-kuirnak; 2-itqo‘noq; gan begona o 'tla r. 1-g‘um ay; 2-ajriq; 3-olabuta; 4-yovvoyi gultojixo‘roz 3-salom alaykum ; 4 -q o ‘ypechak. 3-184 33 Guli pushti rangda, urug‘i oq tusda, tuxumsimon bo‘ladi. 0 ‘q ildizi yerga 5-6 metr chuqurlikkacha o ‘sib kiradi. Yeming 20-25 sm chuqur qismiga joylashgan yon ildizlaridan bachki novdalar o ‘sib chiqadi. Bu o ‘t hamma joyda uchraydi. Karantin o ‘sitnlik hisoblanib, har qanday yo‘l bilan yo‘q qilinadi. Download 16 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling