Tibbiyot psixologiyasi

II Bob yuzasidan xulosa
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki yangi shtamplar va SARS-CoV-2`ni hayvonlar boshqa infektsiyalangan odamlardan yuqtirib olish mumkin. Kasallik odamdan odamga yo’talish yoki aksa urish vaqtida og’iz-burundan ajraladigan mayda tomchilar orqali yuqishi mumkin. Ushbu tomchilar atrofidagi buyum va sirtlarga tushadi. Boshqa odamlar bunday buyumlar yoki sirtlarga, so’ngra ko’zlari, burunlari va og’ziga tegishsa infektsiyalanishlari mumkin. Bundan tashqari, infektisya bunday mayda suyuqlik tomchilarini bevosita nafas orqali yutishda ham yuqishi mumkin. Shuning uchun kasallangan shaxslardan kamida 1 metr uzoqroq joyda turish yoxud «ijtimoiy masofalanish» juda muhimdir. JSST COVID-19 yuqish yo’llari bo’yicha izlanishlar olib bormoqda va ma’lumot yangilanganligi sari ular e’lon qilib boriladi. Virus asosan yo’talish yoki aksa urganda odamning nafas yo’llaridan ajralib chiqadigan kichik tomchilar orqali tarqaladi. Hech qanday alomatlar kuzatilmagan bemorlardan esa bu holda virusning yuqishi xavfi juda pastdir. O’smirlardan farqli o’laroq, kichik o’quvchilarda harorat kamdan-kam hollarda 38-38,5 gradusdan oshadi. Ularda kasallik yengil kechadi, suyaklar va bo’g’imlarda og’riqlar ko’rinishidagi kasalliklarga duchor bo’lmaydilar.
Boshqa tomondan, ko’p odamlarda COVID-19 alomatlari juda yengil darajada bo’ladi. Bu, ayniqsa, kasallikning dastlabki bosqichlarida kuzatiladi. Shunday qilib, o’zini kasal his qilmasada, faqat yengil yo’talayotgan odamdan COVID-19 yuqishi xavfi mavjud. JSST ma’lumotlariga ko’ra, virus bemorning axlati orqali yuqishi ehtimoli ham mavjud. Biroq bu ko’rsatkich juda kichik bo’lib, kasallikning tarqalishida asosiy rol o’ynamaydi. Bunday xavfning mavjudligi hojatxonadan chiqqach va ovqatdan oldin qo’llarni yaxshilab yuvish muhimligini yana bir bor tasdiqlaydi.
Immuniteti yaxshi bo’lgan yosh va o’rta yoshdagi odamlarda kasallik yengil yoki alomatlarsiz o`tadi. Bunday holda, koronavirus infeksiyasi boshqa o’tkir respirator virusli infeksiyalardan farq qilmaydi, u asoratlarsiz bo’ladi. Koronavirusga chalinganlar ichida keksalarda, shuningdek, arterial gipertenziya, yurak kasalligi yoki diabet  kabi somatik kasalliklarga chalingan odamlarda kasallikning og’ir kechishi ehtimoli yuqori ko’rsatkichga ega. Profilaktika yoki davolash uchun hali biron bir vaktsina yoki virusga qarshi dori ishlab chiqilmagan. Hayotiy funktsiyalarni qo’llab-quvvatlashga qaratilgan terapevtik tadbirlar tufayli bemorlarning aksariyatida kasallik to’liq tiklanish bilan yakun topadi.Koronavirus infeksiyasining hali to`liq davo choralari topilgani yoq va bu borada izlanishlar olib borilmoqda.


Xulosa
Yuqumli kasalliklar eng ko'p uchraydigan kasallik hisoblanadi. Statistikaga ko'ra, har bir inson kamida bir marta yuqumli kasalliklarga ega. Ushbu kasalliklarning tarqalishining sababi ularning xilma-xilligi, yuqori infektsionlik va tashqi omillarga qarshilik ko'rsatadi. Yuqumli kasalliklar umumiy xususiyatlarga ega bolib ular turli yuqumli kasalliklarda, bu xususiyatlar turli darajada namoyon bo'ladi. Barcha yuqumli kasalliklar uchun umumiy xususiyatlar mavjud.Yuqumli kasallik, epidemiyaga va pandemiyaga olib kelishi mumkin bo'lgan holatlarga olib kelishi mumkin. Kasallikning davriyligi: inkubatsiya davri, kasallikning portlovchi ko'rinishi, o'tkir davr, kasallikning tushishi, tiklanishUmumiy simptomlar orasida isitma, umumiy xiralik, titroq, bosh og'rig'i mavjud kasallikka qarshi immunitetni himoya qilish. Yuqumli kasalliklarning asosiy sabablari viruslar, bakteriyalar, prionlar va zamburug'lardir, ammo barcha holatlarda zararli moddalarning kiritilishi kasallikning rivojlanishiga. olib keladi.
Yuqumli kasalliklar turlari ko'p va ko'p bo'lgani bois, shifokorlar to'g'ri tashxis qo'yish uchun klinik va laboratoriya-instrumental tadqiqot usullarini qo'llashlari kerak. Diagnostikaning dastlabki bosqichida anamnezning to'planishi muhim rol o'ynaydi: avvalgi kasalliklar tarixi, bu hayot va ish sharoitlari. Ko'rib chiqilgandan so'ng, anamnezni olib tashlash va dastlabki tashxis qo'yish uchun shifokor laboratoriya tekshiruvini o'tkazadi. Kutilgan tashxisga qarab, u turli qon tahlillari, hujayra testlari va teri testlari bo'lishi mumkin. Qadim zamonlardan beri insoniyatga yuqumli kasalliklarma’lum. Ko‘pgina yuqumli xastaliklar qadimda g‘oyat keng tarqalgan, O‘sha davrdayoq olimlar vabo, chinchechak, o‘lat kabi ko‘p
uchraydigan kasalliklar yuqumli ekanligini ta’kidlab, ularning tirik
qo‘zg‘atuvchilari bo‘lishi mumkinligini gumon qilganlar. Tabobat ilmining bobokaloni Abu Ali ibn Sino (980—1037) o`zining “Tib qonunlari” kitobida “Kasalliklardan ba’zilari yuqumli bo‘ladi” deb ko‘rsatadi. Undan besh asr keyingina italiyalik shifokor D.Frakostoro (1483—1553) “Kontagiyalar va kontagioz kasalliklar” debnomlangan kitobida yuqumli kasallik qo‘zg‘atuvchilarini tirik mavjudotlar “kontagiyalar” deb atagan. Yuqumli kasallik bilan og‘rigan bemorlarni davolash murakkab jarayon bo‘lib, ko‘p omillarni e’tiborga olish lozim. Davolashni
tashkil etishda bir tomondan kasallik qo‘zg‘atuvchisidan tezroq qutulishga harakat qilinsa, ikkinchi tomondan, bu maqsadga erishish uchun bemor organizmiga yordam berish, uning himoya kuchlarini oshirish kerak. Ikkala tomonning o‘zaro ta’siri oqibatida to‘qima va hujayralarda ro‘y beradigan patologik jarayonlarni tezroq tugatishga ham intilish zarur. Dori-dormonlarni tayin qilishda kasallik davri ham hisobga olinadi. Har bir kasallik turiga qarab davolash sxemalari mavjud. Lekin, kasallikni emas, balki bemorni davolash lozim.
Shuning uchun davolash jarayoni har bir bemorning o‘ziga xos xususiyatlarini e’tiborga olgan holda tayinlanadi Keyingi yillarda yuqumli kasalliklarni davolashda keng qo‘llanib kelayotgan preparatlar antibiotiklar hisoblanadi. Ular mikroblarga
nisbatan asosan bakteriostatik ta’sir ko‘rsatadi, ya’ni kasallik mikroblarning ma’lum taraqqiyot bosqichini to‘xtatadi. Oqibatda mikrob bemor organizmida ko‘payish xususiyatini yo‘qotadi.
Bunday holatda bemorning himoya kuchlari mikrobni oson yengish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Patologik jarayon tez to‘xtaydi va tuzalish boshlanadi. Ba’zan antibiotiklar ta’sirida mikroblar nobud bo‘ladi. Bunga antibiotiklarning bakteriotsid ta’siri deyiladi.
.