Tijorat banklari kapitalining monandligiga qo‘yiladigan talablar to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida

5-bob. Balansdan tashqari vositalar
25. Tavakkalchilik darajasi hisobga olingan aktivlar summasi hisob-kitob qilinganda, balansdan tashqari barcha moddalar hisobga olinadi, ichki bozorda tuzilgan xosilaviy (derevativ) vositalar (forvard, svop, opsionlar va boshqalar) bundan mustasno.
26. Balansdan tashqari moddalarning tavakkalchilik toifasi balansdan tashqari moddaning to‘lanmagan qoldig‘i kreditni hisoblash omiliga ko‘paytiriladi va olingan natija balansdan tashqari moddaning balans ekvivalenti bo‘lib, unga balans hisob raqamlari qoidalariga muvofiq tegishli tavakkalchilik darajasi belgilanadi.
Agar balansdan tashqari modda yoki uning qismi mazkur Nizomning 4-bobida nazarda tutilgan tartibda kafolatlangan yoki garov bilan ta’minlangan bo‘lsa, tavakkalchilik darajasini belgilash kontrpartnyorga emas, balki kafolatchi turi va kafolat tavsifiga bog‘liq bo‘ladi. Past tavakkalchilik omili balansdan tashqari moddaning O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki uchun maqbul garov yoki kafolat bilan ta’minlangan yoki kafolatlangan ma’lum bir qismiga qo‘llanishi mumkin.
27. 100 foizli kreditni (aktivni) hisoblash omili qo‘llanadigan balansdan tashqari moddalarga quyidagilar kiradi:
nomidan kafolatlar yoki zaxira akkreditivi berilgan bank mijozi bitim va boshqa majburiyatlarga muvofiq holda uchinchi tomon majburiyatlarni qoplashga layoqatsiz bo‘lsa, bankning uchinchi tomonga to‘lovlar to‘g‘risidagi yuridik jihatdan chaqirib olinmaydigan majburiyatlarini o‘zida aks etgan bevosita kredit o‘rnini bosuvchilar, jumladan, umumiy kafolatlar, zaxira akkreditivlari va boshqa shunga o‘xshash bitimlar;
qayta sotib olish haqidagi kelishuv yoki belgilangan shartlarda aktivlarni bankka qaytarish haqidagi kelishuvga muvofiq sotilgan aktivlar;
aktivlarni kelajakda ma’lum bir muddatga sotib olish majburiyati.
28. 50 foizli kreditni (aktivni) hisoblash omili qo‘llanadigan balansdan tashqari moddalar quyidagilardan iborat:
bitim kafolatlari yoki muayyan bitimga nisbatan akkreditivlar singari bitimlar bilan bog‘liq majburiyatlar. Bu majburiyatlar, agar uning nomidan majburiyatlar chiqarilgan bank mijozi nomoliyaviy tijorat majburiyatlarini amalga oshira olmagan bo‘lsa, bankning uchinchi shaxsga kompensatsiya to‘lash bo‘yicha chaqirib olinmaydigan majburiyatlari hisoblanadi;
boshlang‘ich to‘lov muddati bir yildan ortiq bo‘lgan kredit liniyasi yoki shunga o‘xshash kelishuv singari kredit berishga doir majburiyatlarning ishlatilmagan qismi.
29. 20 foizli kreditni (aktivni) hisoblash omili qo‘llaniladigan balansdan tashqari moddalar quyidagilardan iborat:
tovarlarni yetkazib berish bilan ta’minlangan hujjatli akkreditiv singari savdo bilan bog‘liq qisqa muddatli yoki o‘zini-o‘zi tugatuvchi majburiyatlar;
boshlang‘ich to‘lov muddati bir yil va undan kam bo‘lgan kredit liniyasi yoki shunga o‘xshash kelishuv singari kredit berishga doir majburiyatlarning ishlatilmagan qismi.