Ушбу методни тарғиб қилувчиларнинг фикрига кўра, тилшуносликнинг бош вазифаси тилни тавсифлаш, яъни тил фактларини тушунтириш, изоҳлаш эмас, балки рўйхатга олишдан иборатдир. Шу вазифадан келиб чиққан ҳолда бундай тадқиқот методи дескриптив (ингл.to desсribe-“тавсифлаш”) номини олди. - Ушбу методни тарғиб қилувчиларнинг фикрига кўра, тилшуносликнинг бош вазифаси тилни тавсифлаш, яъни тил фактларини тушунтириш, изоҳлаш эмас, балки рўйхатга олишдан иборатдир. Шу вазифадан келиб чиққан ҳолда бундай тадқиқот методи дескриптив (ингл.to desсribe-“тавсифлаш”) номини олди.
- Бу метод ҳақида Г.Глисон қуйидагиларни ёзади: “Тилнинг шундай томони мавжудки, ҳозирги кунга қадар унга кам эътибор берилди. Бу алоҳида илмий йўналиш бўлган дескриптив лингвистика томонидан ўрганилувчи тилларнинг ички структурасидир”.
Боас анъанасини Сепир ва Блумфилдлар давом эттирдилар. Сепирни кўпроқ тилнинг маданият билан муносабати, тил ҳодисалари билан социал жиҳатларнинг ўзаро алоқаси, тилларнинг типологик таснифи сингари масалалар эътиборини тортди. Унинг қарашлари «Тил» (1921, 1933) китоблари, “Лингвистиканинг фан сифатидаги ҳолати” (1929) мақоласи ва бошқа асарларида ўз ифодасини топган. - Боас анъанасини Сепир ва Блумфилдлар давом эттирдилар. Сепирни кўпроқ тилнинг маданият билан муносабати, тил ҳодисалари билан социал жиҳатларнинг ўзаро алоқаси, тилларнинг типологик таснифи сингари масалалар эътиборини тортди. Унинг қарашлари «Тил» (1921, 1933) китоблари, “Лингвистиканинг фан сифатидаги ҳолати” (1929) мақоласи ва бошқа асарларида ўз ифодасини топган.
- Сепир тил қурилиши билан маданиятнинг тўғридан-тўғри мувофиқлигини топиш мумкин эмаслиги, халқ маданияти унинг тилидаги луғат состави билан боғлиқ эканини баён қилади.
Боас қарашларини бошқа йўналишда Блумфилд давом эттирди. Л.Блумфилд дескриптив лингвистика системасининг бевосита яратувчиси саналади. Уларнинг таълимотлари асосида Америка лингвистикасининг икки тармоғи майдонга келди. Уларнинг бири Соссюр структурализмининг давомчилари бўлиб, Л.Блумфилд қарашлари, иккинчиси эса Э.Сепир ғоялари асосида шаклланди. Л.Блумфилд таълимоти Соссюр структурализмининг бир кўриниши сифатида майдонга келди. - Боас қарашларини бошқа йўналишда Блумфилд давом эттирди. Л.Блумфилд дескриптив лингвистика системасининг бевосита яратувчиси саналади. Уларнинг таълимотлари асосида Америка лингвистикасининг икки тармоғи майдонга келди. Уларнинг бири Соссюр структурализмининг давомчилари бўлиб, Л.Блумфилд қарашлари, иккинчиси эса Э.Сепир ғоялари асосида шаклланди. Л.Блумфилд таълимоти Соссюр структурализмининг бир кўриниши сифатида майдонга келди.
Do'stlaringiz bilan baham: |
