Tkti yf mavzu: Rostlagichlar Bajardi: Xo’rozova Durdonabonu Tekshirdi: Yo’ldoshev Akmal

qiluvchi 
rostlagich
deb ataladi.

---

Bosim o’lchagich

---

Agar ijro etuvchi mexanizmning rostlovchi organini ishga tushirish uchun 
qo’shimcha energiya kerak bo’lsa, bilvosita ta’sir qiluvchi 
rostlagichlar ishlatiladi. Foydalaniladigan energiya turiga ko’ra
rostlagichlar 
elektr
, pnevmatik, gidravlik va aralash (elektr-pnevmatik, pnevmo-gidravlik va 
xokazo) rostlagichlarga bo’linadi.
Ijro etuvchi mexanizmning rostlovchi organiga ko’rsatiladigan ta’sirning xarakteri 
jihatidan rostlagichlar uzlukli va uzluksiz ishlovchi 
bo’ladi. Uzlukli
ishlovchi
rostlagichlarda ijro etuvchi mexanizmning faqat 
rostlovchi organi rostlanuvchi miqdorning uzluksiz muayyan qiymatida xarakat 
qiladi. Rostlanuvchi miqdorning o’zgarishi va rostlovchi ta’sir o’rtasidagi 
bog’lanish (yoki ijro etuvchi mexanizm rostlovchi organining xarakati), ya’ni 
rostlash qonuni nazarda tutilgan ish tavsifnomasiga ko’ra rostlagichlar pozitsion, 
integral (astatik), proporsional (statik), izodrom (proporsional-integral), 
proporsional-differitsial (oldindan ta’sir etuvchi statik), proporsional-integral-
differinsial (oldindan ta’sir etuvchi izodrom) bo’ladi.

---

Suyuqlik manometrlari

---

Gidravlik rostlagich - tezlik (aylanishlar soni)ni, bosim, 
temperatura, suyuqliklar sathi va boshqalarni rostlab turadigan 
qurilma. Unda tashqi manbadan keltiriladigan suyuqlik (moy yoki 
suv) ning bosim energiyasi rostlovchi organga taʼsir qiladi. 
Gidravlik rostlagich faqat integral, proporsional, integral-
proporsional rostlash qonunlarini amalga oshiradi. Gidravlik 
rostlagichda oʻlchanadigan kattalikni proporsional kuchga (yoki 
siljishga) aylantiruvchi membranali, silfonli va boshqalar 
qurilmalardan foydalaniladi. Gidravlik rostlagich metallurgiya, 
koks kimyosi, kimyo sanoati va boshqalarda, shuningdek issiqlik 
elektr styalarida bugʻ qozoni bosimini rostlashda ishlatiladi.

---