Тођ жинслари


  mumdek  - serpentin, xalsedon;  xira tuproqdek    - kaolin, limonit.  Minerallarning  tinikligi  -


Download 375.82 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/6
Sana05.01.2022
Hajmi375.82 Kb.
#220513
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
umumiy geologiya

mumdek 


- serpentin, xalsedon; 

xira tuproqdek    - kaolin, limonit. 

Minerallarning  tinikligi  -  plastinkalardan  nurni 

utkazishiga  karab  tinik  /tog’  xrustali,  gips;  osh  tuzi/,  va 

tinikmas buladi. 

Sinish  -  mineralni  sindirganda  yoki  bulganda  xosil 

buladigan  yuza  bo’lib  u  kuyidagicha  bo’ladi: 

chig’anoksimon; zirapchasimon; tuprok- simon. 

chig’anoksimon 

- kvars; 

zirapchasimon 

- tolali gips, asbest; 

tuproqsimon 

- kaolin, limonit. 

Minerallarning  rangi  -  doimiy  /idioxromatik/  va 

uzgaruvchan 

/alloxromatik/ 

buladi. 


Birinchisi 

minerallarning  ichki  tuzilishiga  va  tarkibiga,  ikkinchisi  esa 

minerallarning  ichiga  kirib  kolgan  mayin  rang  beruvchi 

moddalarga bog’lik. 

Doimiy rangli minerallar - yashil xlorit, ok albit, tilla 

sariq auripigment. 

O’zgaruvchan  rangli  minerallarga  kvars  kiradi. 

Uning  turlari  pushti,  binafsha  /ametist/,  qora  /marion/, 

shaffof /tog’ billuri/, sariq /tsitrin/, yashil /xrizokraz/. 

Irizatsiya  /aldamchi  rang/  -  ayrim  shaffof 

minerallarning  rangi  ba’zan  xilma-xil  buladi.  Bu 

tushayotgan  nurning  ulanish  tekisligining  darzlari,  ichki 

yuzasidan qaytishi - interferentsiyasiga bog’lik. Masalan, 

labrador  ko’k  va  yashil  bo’lib,  opal  esa  sadafdek 

tovlanib turadi. 



Tovlanuvchanlik - mineral yuzasida boshqa tarkibdagi 

mayin  mineral  po’stlarining  bo’lishiga  bog’lik 

/xalkopirit, bornit/. 

Mineral  chizig’ining  rangi  -  mayin  kukun  holidagi 

mineralning  rangi  ko’pincha  mineral  donasining  rangi 

bilan to’g’ri kelmaydi. 

Piritning rangi somonsimon sariq bo’lib, chizig’i 

esa qoradir. 

Flyuoritning rangi yashil, binafsha bo’lib, chizig’i 

esa oqdir. 

Gematitning rangi qora, chizig’i olchasimon qizil 

bo’ladi. Mineral  chizig’ining  rangini  aniqlash  

uchun  glazur  bilan qoplanmagan farfor 

plastinkasiga chiziladi. 

   

 

 



 

O’quvchilar amaliyot mashg’uloti vaqtida quyidagi 

klasslardagi  minerallar  va  ularning  qisqacha  tarifi  bilan 

tanishadilar: 

1. 

Sof tug’ma elementlar



: grafit - S, olmos - S 

2. 

Sulfidlar:

  galenit-PbS,  xalkopirit-FeCuS,  pirit-FeS

2



sfalerit-ZnS. 



3. 

Galoidlar:




Download 375.82 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling