To sh k ent te m ir y o ‘l m u h a n d is L a r iin s t it u t I 4 A. E. O d IL x o ‘jayev qurilish materiallari 5340200 «Bino va inshootlar qurilishi»

Yelimlovchi mastikalar 
- ko‘p qatlamli tom qoplamalari va qurilish 
konstruksiyalarni gidroizolyatsiyalashda, o ‘rama materiallarni yelimlashda 
ishlatiladi. Bitum bog‘lovchi asosida tayyorlangan o ‘rama materiallar 
(ruberoid, pergamin va shu kabilar) bitumli mastikalar bilan, qatronli o ‘rama 
materiallar (tol, va b.lar) qatronli mastikalar bilan yelimlanadi. Yelimlovchi 
mastikalar issiqqa bardoshliligi bo‘yicha tanlanadi (9.3-jadval).
9.3-jadval
Yelimlovchi mastikalar
Masti­
ka turi
Komponentlar
Marka
Issiqqa
bardoshlilik,
°S
Diametr 
sterjeni egi- 
lishi, mm.
Bi­
tumli
Neft bitumi, 
kukun toMdir­
gich, antiseptik
M BK -G -65 
M BK -G -75 
M BK-G-85 
M BK -G -90 65
65 75 85 90
15 20 30 35
138

---

Qat­
ronli '
Toshko‘mir
MDK-G-50
50 60 70
25 30 40
qatroni, kukun
MDK-G-60
toMdirgich
MDK-G-70 50
Tombop^gidroizolyatsiya mastikalari tomlami, qurilish konstruksiya- 
larini izolyatsfyalashda va yelimlovchi material sifatida ishlatiladi. Ular 
gudrokam va rezina-bitumli bog‘!ovchilar asosida tayyorlanadi, yuqori 
elastic egiluvchan va sovuqqa chidamli.
Asfaltli mastikalar quyma va suvoq usulida gidroizolyatsiyalashda, 
plita va shu kabi donali buyum lar tayyorlashda bogMovchi sifatida 
ishlatiladi.
Issiq bitum-mineralli m astikalar
-b itu m bogMovchi tarkibiga 30-64 
foiz mineral kukunlar kiritib tayyorlanadi. Ular qurilish konstruksiyalari, 
gidrotexnik inshootlar choklarini berkitishda quyma kompozitsiya sifatida 
ishlatiladi.
Sovuq asfalt mastikalar bitum-ohakli pastani mineral kukun bilan 
sovuq holatda aralashtirib tayyorlanadi. Ular sovuq gidroizolyatsiyada va 
deformatsion choklami berkitishda ishlatiladi.
Gidrofob gazoasfalt bitum-ohakli pastaga 10-15 foiz sement va 
gaz hosil qilish uchun alyuminiy kukuni qo ‘shib olinadi. U kompleks 
tom yopma panel konstruksiyalari tayyorlashda va quvurlami issiqlik 
gidroizolyatsiyalashda ishlatiladi.
A ntikorrozion bitum li m astikalar qurilish konstruksiyalari va 
quvurlarni agressiv m uhitlardan him oyalashda ishlatiladi. M astika 
eritilgan, qiyin eriydigan bitumlar va mineral kukun toMdirgichlar asosida 
tayyorlanadi. Ular kislota va ishqorlar eritmalariga, azot oksidlariga, 
oltingugurt gazi, ammiak va kislota bugMari (60°S), tuz eritmalari va 
boshqa agressiv muhitlarga chidamli boMadi.