Töb-der tarihi İsmail Aydın “de te fabula narratur” “anlatılan senin hikayendir”
TÖB-DER İSTANBUL ESKİ ŞUBE BAŞKANI TALİP ÖZTÜRK ÖLDÜRÜLÜYOR
Download 3.81 Mb. Pdf ko'rish
|
|
TÖB-DER İSTANBUL ESKİ ŞUBE BAŞKANI TALİP ÖZTÜRK ÖLDÜRÜLÜYOR 16 Kasım 1979 tarihinde TÖB-DER içerisinde- ki gruplardan Birlik ve Dayanışma Grubunun lideri konumunda bulunan eski TÖB-DER İs- tanbul Şube Başkanı Talip Öztürk uğradığı bir silahlı saldırı sonucu öldürülecektir. Bu olay 17 Kasım tarihli Cumhuriyet gazetesinde şu ha- berle duyurulacaktır: “TÖB-DER Eski İstanbul Şube Başkanı Öztürk Öldürüldü”
Ahmet Rasim Ortaokulu Türkçe Öğretmeni Talip Öztürk, öğretmen arkadaşlarıyla yolda giderken yanlarına yaklaşan bir otomobilden inen üç kişiden biri yanlarına yaklaşarak “Talip Öztürk kimdir?” diye sormuştur. Talip Öztürk, “benim” karşılığını verince saldırgan tabancasını ateşleyerek Öztürk’ü çeşitli yerlerinden vurmuştur. 1977 döneminde TÖB-DER İstanbul şube başkanlığını yapan ve derneğin son genel kurulunda genel başkan adayı olan Talip Öz- türk, hastaneye kaldırılırken yolda ölmüştür.
sayfasında Talip Öztürk için verilen ölüm ilanları bulunmaktadır. Talip Öz- türk’ün cenazesi 20 Kasım’da toprağa verilecektir. 21 Kasım tarihli Cum- huriyet gazetesinde “TÖB-DER’in 4 Şube Başkanı Salındı Yöneticilerin Tu- tukluluğu Sürecek” başlığıyla verilen bir habere rastlamaktayız. Habere göre tutuklu TÖB-DER’liler için yapılan itiraz karara bağlanmış, Ankara Sıkıyönetim 2 nolu Askeri Mahkemesi, TÖB-DER Genel Başkanı Gazioğlu ile genel merkez yöneticilerinin ve 4 kişi dışında kalan şube başkanları- nın itirazlarını reddetmiştir. Salıverilen şube başkanlarının Halil İbrahim Şahin (Burdur), Tahsin Üner (Tarsus), Enver Erol (Eskişehir), İbrahim Ay- dınoğlu (Van) olduğu öğrenilmiştir. 954
484 “TÖB-DER Üyesi Öğretmen Öldürüldü” Kartal Maltepe’de dün saat 18.30 sıralarında Ergenekon İlkokulu öğretmeni ve TÖB-DER üyesi Ali Yılmaz, Esentepe mevkiinde bir dükkanda otururken kimliği belirsiz bir kişi tarafından tabancayla vurularak ağır yara- lanmış, hastaneye kaldırılırken yolda hayatı- nı kaybetmiştir. 955 TÖB-DER yöneticilerinin bir kısmının tutuklanması, bazılarının aranan kişi konumunda olması örgütü neredeyse çalışamaz hale getirecektir. Bu sırada TÖB-DER içerisinde yer almayan bazı grupların (özellikle Yurtsever Devrimci Öğretmen Grubu) TÖB-DER yöneticilerinin tutuklanmasını pro- testo edecekleri ve direnişe geçerek derslere girmeyecekleri yönünde bazı gazetelere haberler sızmaktadır. Bu haberler üzerine TÖB-DER Mer- kez Yürütme Kurulu üyesi Tekin Üstün “Okullarda bir grup öğretmenin direnişe geçeceği yönünde haberler yayıldığını, böyle bir karar alınmış gibi bildiriler dağıtıldığını” belirterek, “TÖB-DER üyesi öğretmenleri bu tür söylentilere karşı uyanık olmaya” çağırmıştır. 956
Ne var ki TÖB-DER MYK üyesi Tekin Üstün’ün açıklamalarına karşın Ankara ve İzmir’de bazı TÖB-DER üyesi öğretmenler direnişe katılarak derslere girmemişlerdir. Bununla ilgili basına yansıyan bazı haberler de şöyle: “TÖB-DER İzmir Şubesi bir açıklama yaparak kendilerini Devrimci Öğretmen diye tanı- tan bir grup öğretmenin boykot eylemi yapmalarıyla bir ilişkileri olma- dığını bildirmiş, eylemin demokratik öğretmen hareketine yönelik bir provakasyon olduğunu belirtmişlerdir.” “İzmir’deki ortaöğretim okulla- rında kendilerini Devrimci Öğretmen olarak tanıtan öğretmenlerin dün sabah başlattıkları baskıları protesto için boykot eylemi genişleyerek sü- rüyor. Birçok lisede Devrimci Öğretmenler kendi görüşleri- ne yakın öğrenci grubu Halkın Kurtuluşu ile birlikte forum- lar düzenlemişlerdir.” “Milas’ta da Devrimci Öğretmenler öğrencilerle birlikte düzenledikleri forumda TÖB-DER’e yönelik saldırıları kınamışlardır. Daha sonra öğrencilerle birlikte sessiz bir yürüyüş düzenleyen öğretmenler olay- sız bir şekilde dağılmışlardır.” “TÖB-DER üyesi bir grup öğ- retmenin TÖB-DER üzerindeki baskıları kınamak amacıyla Ankara’nın çeşitli okullarında derslere girmedikleri bildiril- miştir.” 957
485 GENEL YÖNETİM KURULU, TÖB-DER MYK’SININ GÖREVİNİ ÜSTLENİYOR TÖB-DER’in Genel Başkanı ve bazı MYK üyelerinin tutuklanması, bazı MYK üyelerinin firari konumda olması, TÖB-DER’in nasıl yönetileceği konusunda tartışmalara neden olurken bazı grupların “TÖB-DER MYK’sı yok” şeklinde tutumlar sergilemesi üzerine TÖB-DER Genel Merkezi tar- fından Cumhuriyet Gazetesi’ne 29 Kasım 1979 tarihinde verilen bir ilan- da şöyle denilecektir:
DUYURU 15 Eylül 1979 günü yapılan TÖB-DER Şube Başkan- ları Toplantısı nedeniyle TÖB-DER Merkez Yürütme Kurulu üyeleri ve 25 şube başkanı hakkında gıya- bi tutuklama kararı verilmesi ve 10 Kasım 1979 günü tutuklanmaları üzerine olağanüstü toplanan Genel Yönetim Kurulumuz, Yürütme Kurulumuzun tüm yetkilerini üzerine almıştır. TÖB-DER Genel Yönetim Kurulu aralıklarla topla- narak, örgütsel faaliyetleri düzenlemekte ve bu doğrultuda kararlar almaktadır. Tüm örgütsel kararları, hiçbir yoruma yer vermeyecek biçimde, en seri araçlarla şubelerimize ve öğretmenlere duyuracaktır. Şu anda sizlere iletilecek önemli bir kararımızın bulunmadığının bilinme- sini, şubelerimizin ve üyelerimizin, Genel Yönetim Kurulumuzca alınacak kararları, büyük bir sorumlulukla yerine getireceklerine olan inancımızı belirtmeyi gerekli görüyoruz. Başarı dileklerimizle. “TÖB-DER Genel Yönetim Kurulu” TÖB-DER Genel Merkezine yönelik baskıların benzeri tutumlar Anadolu illerinde de kendini göstermektedir. Örneğin 4 Aralık tarihinde Rize Valisi Kurtuluş Şişmantürk hiçbir gerekçe göstermeden TÖB-DER şubesini süre- siz olarak kapatacaktır. 5 Aralık tarihli Cumhuriyet Gazetesinin haberine
486 göre, “Şubenin kapatılmasını protesto eden ve izinsiz gösteri yapan ikisi öğretmen, sekizi öğrenci omak üzere 10 kişi tutuklanmıştır.” 958
“TÖB-DER Yöneticilerinin 3’ü Daha Serbest Bırakıldı” Haklarında gıyabi tutuklama kararı bulunan TÖB-DER yöneticilerinden Servet Durgünlü, Güngör Sezgin, Halil İbrahim Aral, bir üst mahkemeye yapılan itiraz sonucu serbest bırakılmışlardır. TÖB-DER Genel merkezin- den yapılan açıklamaya göre bu güne kadar 12 TÖB-DER yöneticisi ser- best bırakılmıştır. Halen tutuklulukları devam eden örgüt yöneticilerinin sayısının ise 15 olduğu bildirilmiştir.
Bu sırada Cumhuriyet Senatosu Cumhurbaşkanlığı Kontenjan Senatörü Hüsamettin Çelebi, “TÖB-DER’deki oluşum ve gelişmelerle ilgili “Senato araştırması açılmasını öngören araştırma önergesi vermiş ve bu önerge okunarak oylanmış ve Araştırma Komisyonu’nun kurulması kabul edil- miştir.
959
“Saldırı İktidarı” Olarak Nitelediler” Bu kuruluşlar yaptıkları ortak açıklamada “bu günkü siyasal iktidarın ege- men sömürücü sınıfların özlemlerini yansıtan bir ara rejim hükümetini andırmaktadır” demişlerdir. 960
ciler tarafından öldürülmüş, 8 Aralık tarihli Cumhuri- yet Gazetesi’nde TÖB-DER, TÜMOD, KÖY-KOOP, İktisat Fakültesi Mezunları Cemiyeti, Ziraatçiler Derneği ve ODTÜ Öğretim Üyeleri Derneği’nin saldırıyı kınayan açıklaması yer almıştır.
15 Aralık 1979 tarihli Cumhuriyet Gazetesinde “Gazi- oğlu; TÖB-DER Kapatılmak İsteniyor” başlığıyla yayın- 487 lanan bir haber göze çarpmaktadır. Habere göre TÖB-DER Genel Başkanı Gazioğlu örgüte yönelik bir yeni yıl mesajı yayınlamıştır. Gültekin Gazi- oğlu, TÖB-DER Genel Başkanı, Mamak Askeri Ceza ve Tutukevi imzası ile yayınlanan mesajda; “yeni yıla emekçi halkımıza ve öğretmenlerimize yönelik yoğun ekonomik-siyasal baskıların yapıldığı bir ortamda giriyo- ruz. (…) İşlerinden atılan öğretmenlerle lokmalarımızı bölüşeceğiz. (…) Saflarımızda yılgınlığa ve teslimiyetçiliğe yer bırakmadan, tüm emekçi halk güçlerimizle birlikte faşizme, emperyalizme ve şovenizme karşı ba- rikat kuracağız. Nihai zafer devrimci demokratik güçlerin olacaktır.” 20 Aralık tarihli Cumhuriyet gazetesindeki habere göre, TÖB-DER ve TÜM-DER Ankara Şubeleri Sıkıyönetim Komutanlığının emriyle kapa- tılmıştır. MARAŞ KATLİAMINI PROTESTO VE BOYKOT 1978 Kahramanmaraş Katliamının yıldönümü yaklaşmaktadır. Gazioğlu o günleri Anılar’da şöyle anlatır:
Sıkıyönetinm altında yapılacak bu grevi haber alan Sıkıyönetim Komu- tanlığı 21 Aralık 1979 tarihli gazetelerde yayınlattığı bir bildiriyle öğret- menleri uyarır. Sıkıyönetimin açıklaması şu şekildedir: SIKIYÖNETİM; BOYKOTA KATILACAK ÖĞRETMENLER CEZALANDIRILACAK Birinci Ordu ve İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı dün bir bildiri yayınla- yarak TÖB-DER tarafından 24 Aralık Pazartesi günü ülke çapında uygu-
488 lanacak boykot kararı alındığının öğrenildiği, boykota katılacak öğretmenler hakkında 1402 sayılı Sıkıyönetim yasası gereğince cezalandı- rılacağını açıklamıştır. Bildiride daha sonra şöyle denilmiştir: “Öğretmenlerin eğitim ve öğretim çalışmala- rının kesilmesine yol açacak şekilde bu suça teşvik ve tahrik eden TÖB-DER İstanbul İl Örgütü yöneticileri hakkında da 1402 sayılı yasanın 15.maddesi uyarınca gerekli yasal işlem uygula- nacaktır.” 962
Bu arada 23 Aralık 1979 tarihli Cumhuriyet Gazetesindeki habere göre “TÖB-DER Adana, Kahramanmaraş, Gaziantep ve Adıyaman illerindeki tüm şubelerin faaliyetleri Sıkıyönetim Komutanlığınca yasaklanmıştır.” Haberin devamında Komutanlığın açıklaması şu şekilde verilmektedir: “Sıkıyönetim yetki ve sorumluluk bölgesindeki faaliyet gösteren TÖB- DER şubelerinin 1630 sayılı Dernekler Kanunu’na ve tüzük hükümlerine aykırı faaliyette bulundukları tespit edildiğinden faaliyetlerinin durdurul- masına, aksine hareket edenler hakkında 1402 sayılı Sıkıyönetim Yasası- nın 18/1 maddesi gereğince işlem yapılacaktır.” 24 Aralık Pazartesi günü orta dereceli okullarla üniversitelerde müthiş hareketlilikler yaşanmaktadır. Sağ eğilimli gazetelerde bu gelişmeler çeşitli şekillerde yankı bulmuştur. Örneğin Güneş Gazetesi’nde “Sol İhtilal Provası Yaptı. Kahramanmaraş
963
Bir çok okulda öğrenciler derslere girmezken TÖB-DER üyesi öğretmen- lerin de bir bölümü greve gidecektir. 26 Aralık tarihli Cumhuriyet gazete- sinde “Direnişe Yapan Birçok Öğretmen Açığa Alındı” denilse de bizce en önemli olan haber “TÖB-DER’in Kapatılması” dır. 964
Gelişmeleri günlük gazeteler aracılığıyla anlatmayı sürdürelim; 4. Kolordu ve Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı aralarında TÖB-DER’in de bulunduğu 7 öğretmen derneğinin Genel Merkezlerini kapatacaktır. 965 Sıkıyönetim 489 gerekçesinde; “Milli birlik ve beraberliğe en çok ihtiyaç duyduğumuz bir dönemde öğretmen kitlesi arasında tehlikeli boyutlara varan ideo- lojik bölünmeyi ve bu bölünmenin öğrencilere daha fazla yansımasını önlemek, öğrenimin aralıksız yürümesini sağlamak, öğretmen dernek- lerinde yuvalanmış çeşitli fraksiyonlara mensup kişilerin yıkıcı, bölücü ve zararlı faaliyetlerine mani olmak” Birinci Ordu ve İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı da TÖB-DER İstanbul Şubesini ve ilçelerdeki tüm şubelerini kapatacaktır. 966
İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğünce yapılan açıklamaya göre greve 1598 öğretmen katılmıştır. Bunlardan 1182’si ilkokul öğretmenidir.
men gözaltına alınmıştır. Balıkesir’de 28 öğret- menin greve katıldığı açıklanmıştır. Artvin’de 700 öğretmen ve 50 memur eyleme katılmış ve hepsi açığa alınmıştır. Adana’da eyleme katılan 147 öğretmene işten el çektirilmiş ve tamamı gözaltına alınmıştır. Gaziantep Valiliğince ya- pılan açıklamaya göre il çapında greve katılan öğretmen sayısı 173’tür. Muğla’da 28 öğretmen grev nedeniyle açığa alınmıştır. Manisa’da 118 öğretmen greve katıldıkları için açığa alınmıştır. İzmit’te 400 öğretmen greve katılmış, bunlardan 186’sı açığa alınmıştır. Rize’de boykota katılan öğretmen sayısı 223 olarak saptanmış, bunlardan 20’si açığa alınmıştır. Ankara Valiliği greve katılan 654 öğretmenin açığa alındığını ancak bu rakamın artabileceğini duyurmuştur. Sakarya’da 40 öğretmen ve yöneti- ci, İzmir’de 1309 öğretmen ve 157 yöneticisi açığa alınmıştır. Giresun’da açığa alınan öğretmen sayısı 491 olarak açıklanmıştır. İstanbul’da açığa alınan öğretmen sayısı 2 bini geçmiştir.
basın açıklamasına göre şimdiye kadar 521 öğretmen, 29 aralık’ta yaptığı açıklamada ise 1711 öğretmen açığa alınmıştır. 967
Fersoy, 9 Ocak 1980 tarihinde yaptığı açıklamada boykotçu 4243 öğretmenin açığa alındığını söylemiştir. Yine MEB yetkililerine göre tüm Türkiye’de greve 6872 öğ- retmen, 75 yönetici katılmıştır. Gazetelere göre ise eyleme 10 bin 994 öğretmen eyleme katılmıştır. 968
490 TÖB-DER Genel Başkanı Gazioğlu, Anılar’da grevi şu şekilde değerlen- dirmektedir: “greve katılım düşük oldu. Ve katılan herkes zarar gördü.
leme öğretmen katılmıştır. 971
ri katılımı düşük göstermeye çalışmışlardır. Bazı okullarda öğrencilerin tamamı okula gelmediği için o okullarda görev yapan öğretmenler hak- kında işlem yapılmadığından bunlar sayılara da- hil edilememiştir. Kars ve Tunceli’de hiçbir okul- da öğrenim yapılamamıştır. 972 Yine bazı okullarda katılım öğretmenler açısından bir hayli yüksektir. Örneğin; 30 öğretmenin görev yaptığı Ankara Cumhuriyet Ticaret Lisesi’nde 27 öğretmen açığa alınırken, İstanbul Kaptanpaşa ilk ve ortaokulun- da açığa alınan öğretmenler yüzünden bu okulda eğitim öğretim faaliyetleri tamamen durmuştur. Bu arada tutuklamalar, sürgünler, açığa almalar, istifalar nedeniyle bir çok okulda öğrenciler yarıyıl karnesi alamamışlardır. 491 DİPNOTLAR 860 5 Ocak günü TÖB-DER, DİSK, TÜM-DER, TMMOB, TÜS-DER üyeleri başta olmak üzere tüm ülke çapında 5 dakikalık saygı duruşu yapılmıştır. 861 Bu kuruluşlar şunlardır: TÖB-DER, TMMOB, HALKEVLERİ, TÜM-DER, TÜ- TED, TÜMOD, TÜMAS, DEV-GENÇ, DEV-GÖR, TÜM-OR-DER, T.ZİR-DER, TÜM-ZERBANK-DER, DKDF, ADKD, GENÇ-ÖNCÜ, DEV-LİS, SOSYALİST GENÇLİK BİRLİĞİ, PTT-DER, DHKD, SBD, DDKD, İŞÇİ KÜLTÜR DERNEĞİ, SOSYALİST GENÇLER BİRLİĞİ. 862 TÖB-DER Genel Yönetim Kurulu ve Bölge Temsilcileri 9 Aralık 1978’de top- lanmıştır. 863 4. Olağan Kongreye yönelik mahkeme kararları Belge başlığı altında yayın- lanmıştır. 864 Yargıtay’daki duruşmada Gültekin Gazioğlu yönetimi lehine sonuçlanmış- tır. 865 Cumhuriyet Gazetesi; 7 Ocak 1979 866 Cumhuriyet Gazetesi; 18 Ocak 1979 867 Cumhuriyet Gazetesi; 19 Ocak 1979 868 Cumhuriyet Gazetesi; 21 Ocak 1979 869 Cumhuriyet Gazetesi; 24 Ocak 1979 870 Cumhuriyet Gazetesi; 31 Ocak 1979 871 Cumhuriyet Gazetesi; 1 Şubat 1979 872 Cumhuriyet Gazetesi; 2 Şubat 1979 873 Cumhuriyet Gazetesi; 12 Şubat 1979 874 Cumhuriyet Gazetesi; 23 Şubat 1979 875 Cumhuriyet Gazetesi; 23 Şubat 1979 876 Cumhuriyet Gazetesi; 24 Şubat 1979. Bu kuruluşlar arasında bulunan TMMOB’un Genel Başkanı Teoman Öztürk, Başbakan Bülent Ecevit’e bir mektup yazarak olayı kınamıştır. 877 Cumhuriyet Gazetesi; 25 Şubat 1979 878 TÖB-DER, “Irkçı-Şoven-Asimilasyoncu Eğitime Son” yazılı bir afiş bastıra- rak dağıtmıştır. Bununla ilgili olarak TÖB-DER’e dava açılır. Gerekçe “TÖB- DER’in Bölücülük Yaptığı” dır. MYK aleyhine Ankara Basın Toplu Asliye Ceza Mahkemesinde açılan dava beraatle sonuçlanır. 879 Bilindiği gibi İzmir Kongresine Genel Sekreter ve MYK Üyesi Ömer As- lan “TÖB-DER üyesi olmadıkları” gerekçesiyle salona alınmamıştı. İzmit kongresi ise Birlik-Dayanışma grubunun girişimleriyle ertelettirilmiştir. 880 Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, Gültekin Gazioğlu başkanlığındaki yönetimin yasal yönetim olduğuna karar veren Ankara 4. Asliye Hukuk Mahkeme- si’nin kararını onamıştır. Bu gelişme üzerine konuyu yargıtaya tşıyan Talip Öztürk, bir açıklama yaparak “topladıkları ödentilerin hesabını vermeye hazır olduklarını” söylemiştir. 492 881 Bu yazı TÖB-DER Genel Başkanının 20.1.1979 tarihinde düzenlediği basın toplantısı metnidir. 882 Bu başlık altında öldürülen TÖB-DER üyelerinden bazılarının adları ve fotoğrafları yer almaktadır. Bu öğretmenler şunlardır: Hüseyin Açıkgenç (Gerede), Halis Demir (Dereli), Mahmut Avan (Adana), Dinçer Saçlı (Ki- lis), Necdet Bulut (Trabzon), Ramazan Oral (Malatya), Ahmet Bozkurt (Diyarbakır), Mehmet Bülbül (Varto), Hacı Çolak, Mustafa Yüzbaşıoğlu, Süleyman Metin, Ali Rıza İşbilir (Kahramanmaraş), Selahattin Tanrıverdi (Tarsus). 883 Saldırıya uğrayan TÖB-DER Şubeleri: Samsun, Adana, Konya, Elazığ, Edir-
884 Yılbaşından Mart ayına kadar yapılan saldırılarda yaralanan TÖB-DER üye- lerinin sayısı 46 kişidir. 885 DİSK, 13 Şubat 1967’de kurulurken, CUT (Şili İşçileri Merkez Birliği) 1953’te kurulmuştur. 886 Cumhuriyet Gazetesi; 2 Mart 1979 887 Cumhuriyet Gazetesi; 5 Mart 1979 888 Cumhuriyet Gazetesi; 9 Mart 1979 889 Cumhuriyet Gazetesi; 13 Mart 1979 890 Cumhuriyet Gazetesi; 15 Mart 1979 891 İki çocuk babası Mustafa Yolcu’nun cenazesi polis kordonu etrafında has- taneden alınmış, kent merkezinden uzakta bir camiye getirilmiştir. Burada MHP yandaşı oldukları ileri sürülen iki imam cenaze namazını kıldırmaya- rak kaçmışlardır. Mustafa Yolcu’nun cenaze namazı Din Dersi öğretmeni olan arkadaşı tarafından kılınmıştır. Bu arada daha önce davadan döndü- ğü için öldürülen bir sağcı komandonun cenaze töreni sırasında Belediye hoporlöründen baş sağlığı dileyen Vali Celal Kayacan, Yolcunun cenaze törenini yaptırmayacağını bildirmiştir. Mustafa Yolcu’nun 7 aylık hamile olan eşinin olayı duyunca çocuğunu düşürdüğü öğrenilmiştir. (Cumhuri-
Download 3.81 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|