Тоҳир Маликов

R
у
 = (BF : F
аа
) x 100% 
Bu yerda: R
у
– ishlab chiqarishning umumiy rentabelligi; 
BF – balansdagi foyda (soliqqa tortilgunga 
qadar); 
F
аа
– asosiy ishlab chiqarish fondlari va normalash- 
tirilgan aylanma mablag‘larning yillik
o‘rtacha qiymati. 

---

89 
Fond qaytimi ko‘rsatkichi XYuS asosiy ishlab chiqarish fondla-
ridan foydalanish samaradorligining darajasini xarakterlaydi va u quyi-
dagicha aniqlanadi: 
F
к
 = (T : F
аич
) x 100% 
Bu yerda: F
к
– fond qaytimi; 
T – realizatsiyadan olingan sof tushum; 
F
аич
– asosiy ishlab chiqarish fondlarining yillik 
o‘rtacha qiymati. 
Fond sig‘imi fond qaytimiga nisbatan teskari ko‘rsatkich hisobla-
nadi va bir so‘mlik realizatsiya qilingan mahsulotga to‘g‘ri keluvchi 
asosiy ishlab chiqarish fondlarining qiymatini ko‘rsatadi. Shuning uchun 
bu ko‘rsatkichni quyidagicha aniqlash mumkin: 
F
с
 = (F
аич
: T) x 100% 
Bu yerda: F
с
– fond sig‘imi; 
F
аич
– asosiy ishlab chiqarish fondlarining yillik 
o‘rtacha qiymati; 
T – realizatsiyadan olingan sof tushum. 
Dastgohlar yoki asbob-uskunalar ishlashining smenalik koeffitsi-
yenti ulardan foydalanish va ularning yuklanganlik darajasini ifodalab, 
yil, chorak, oy va kun davomida har bir birlik dastgoh yoki asbob-usku-
nalarning necha smenada ishlaganligini ko‘rsatadi va u quyidagicha 
aniqlanadi: 
K
с
 = H
к