Тоҳир Маликов
Download 1.99 Mb. Pdf ko'rish
|
17.Маликов Т. Молия хўжалик юритувчи субйектлар молияси.-Тошкент2010
- Bu sahifa navigatsiya:
- Iqtisodiy elementlariga ko ‘ra xarajatlarning klassifikatsiyalanishi
- Kalkulatsiya moddalari bo‘yicha xarajatlarning turlari
- Bu belgiga ko‘ra XYuSlarning xarajatlari ikkiga bo‘linadi
|
XYuS xarajatlarining
klassifikatsiyalanish belgilari ishlab c hiqari shni ng hajmi ga nisb atan iqtisodi y eleme ntl ariga k o ‘ra ka lkulats iya modd alari bo ‘yicha mahsulot tannar xiga o ‘tkaz ilish us uliga muv ofiq davlat to moni dan tartib ga solinis h darajasi ga qara b va bosh qa bel gilar ga ko ‘ra doimiy xarajatlar o’zgaruvchan xarajatlar Doimiy xarajatlar ishlab chiqarish hajmiga bog‘liq bo‘lmaydi. Bu xarajatlar, hatto XYuS faoliyati to‘xtab qolgan hollarda ham yoki uning tashkil qilinish davrida ham mavjud bo‘ladi 148 tannarx tarkibiga kiritiladigan soliqlar Iqtisodiy elementlariga ko‘ra xarajatlarning klassifikatsiyalanishi moddiy xarajatl ar mehnat h aq i xaraj atlari tasd iqlanga n yago na ijti moiy soliq stav kas iga muvofiq ra vishda ish haqi fo ndiga hiso blashl ar asosiy vo sitalarni ng amorti za tsiyasi boshq a xarajatlar xomashyo va materiallar sotib olingan butlovchi buyumlar va yarim tayyor mahsulotlar yoqilg‘i texnologik maqsadlar uchun elektr energiyasi va boshqalar ijara haqi majburiy sug‘urta to‘lovlari va boshqalar 149 tijoriy xarajatlar Kalkulatsiya moddalari bo‘yicha xarajatlarning turlari xomashyo va materiallar qaytariluvchi chiqindilar texnologik maqsadlar uchun yoqilg‘i va energiya asosiy ishlab chiqarish ishchilarining asosiy va qo‘shimcha ish haqlari yagona ijtimoiy soliqqa hisoblashlar mashina va dastgohlarni saqlash xarajatlari umumishlab chiqarish xarajatlari umumxo‘jalik xarajatlari boshqa ishlab chiqarish xarajatlari 150 Masalan, binolar va dastgoh- larni saqlash, ularni ta’mirlash xarajatlari, boshqaruv apparatiga tegishli bo‘lgan ish haqi xarajatlari va boshqalar shular jumlasidandir. Bu xarajatlar konkret turdagi buyumlarning tannarxiga qandaydir bir shartli asosga ko‘ra proporsional ravishda, ko‘p hollarda, to‘g‘ri xarajatlarga nisbatan to‘g‘ri proporsional ravishda kiritiladi Bu belgiga ko‘ra XYuSlarning xarajatlari ikkiga bo‘linadi Xarajatlarni kalkulatsiya moddalari bo‘yicha klassifikatsiya qili- nishi mahsulotlarning alohida turlari bo‘yicha uning o‘ziga xos bo‘lgan xususiyatlarini hisobga olgan holda amalga oshiriladi to‘g‘ri xarajatlar Egri xarajatlar To‘g‘ri xarajatlarga mahsulotning aniq bir turini ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lgan xarajatlar kiradi Egri xarajatlar butun XYuSda ishlab chiqarish jarayonini amalga oshirish yoki mahsulotlarning bir necha turlarini ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘ladi Ular shu mahsulotning tannarxiga bevosita kiritilishi mumkin. Masalan, xomashyo, asosiy material xarajatlari, sotib olingan yarim tayyor mahsulotlar va mahsulotning ma’lum bir turi bo‘yicha butlovchi buyumlar bilan bog‘liq bo‘lgan xarajatlar ana shunday xarajatlar hisoblanadi 151 me’yorlashtiriladigan xarajatlarga soliqqa tortiladigan foydani hisoblash maqsadida o‘rnatilgan me’yorlar doirasidagi xarajatlar kiradi Download 1.99 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|