Тоҳир Маликов

5.2. Foyda, uni shakllantirish va undan foydalanish 

XYuSning barcha moliyaviy resurslari qanday resurslardan 
tashkil topadi? 

XYuSning o‘z mablag‘lari nimalar hisobidan shakllanadi? 

moliyaviy bozordan jalb qilinadigan resurslarga nimalar kiradi?

qayta taqsimlash tartibida olinadigan tushumlarning tarkibi 
nimalardan iborat?

investitsion faoliyatdan resurslar XYuSga qanday ko‘rinish-
larda kelib tushadi?

amaliyotda hamma vaqt ham foydaning mazmun-mohiyati bir 
xil tarzda ifodalanaveriladimi va foyda deganda nima tushuniladi? 

amaliy faoliyatda “foyda”ning barcha tushunchalarini qanday 
guruhlarga birlashtirish mumkin?

faoliyatning moliyaviy natijalarini tahlil qilishda XYuSlar ko‘p 
hollarda foydaning qanday ko‘rinishlariga (tushunchalariga) tayanadi?

asos foyda deyilganda qanday foyda tushuniladi?

balans foyda nimadan iborat? 

sof foyda yoki sof daromad qachon vujudga kelishi mumkin? 

hisobotlarda foyda qanday ko‘rinishlarda aks ettirilishi mumkin? 

XYuSlar faoliyatining umumiy moliyaviy natijalari qanday 
hisobotda o‘z aksini topadi va unda moliyaviy tahlil uchun zarur bo‘lgan 
qanday muhim ma’lumotlar mujassamlashgan? 

faoliyatning odatdagi ko‘rinishi bo‘yicha daromadlar va xarajat-
lar qanday tarzda hisoblanadi? 

boshqa daromadlar va xarajatlar nimalardan iborat bo‘ladi? 

foydani tahlil qilishning asosiy maqsadi nimadan iborat? 

yalpi foyda, sotuvdan olingan foyda, soliqqa tortilgunga qadar 
bo‘lgan foyda va nihoyat, sof foyda qanday aniqlanadi? 

foydaning taqsimlanish tartibi qanday?
5.3. Rentabellik va uni oshirish yo‘llari 
 

rentabellik ko‘rsatkichi o‘zida nimani ifodalaydi va u qanday 
aniqlanadi? 

---

142 

moliyaviy tahlil jarayonida rentabellikning qanday ko‘rsatkich-
laridan tez-tez foydalaniladi? 

sotuv (sotish) rentabelligi qanday aniqlanadi?

o‘z kapitalining rentabelliginin aniqlash tartibi qanday?

aylanma aktivlarning rentabelligi qanday aniqlanadi? 

aylanmadan tashqaridagi aktivlarning rentabelligi o‘zida nimani 
aks ettiradi? 

investitsiyalarning rentabelligi koeffitsiyenti qanday hisoblana-
di? 

rentabellikni oshirish yo‘nalishlari omillarning qanday guruhlari 
bilan bog‘liq? 

---

143