Тоҳир Маликов
Download 1.99 Mb. Pdf ko'rish
|
17.Маликов Т. Молия хўжалик юритувчи субйектлар молияси.-Тошкент2010
|
mani ko‘rsatsa”, deb xarakterlash qabul qilingan
Baholarni shakllantirishning “bozor nimani ko‘rsatsa” metodi Ne’matlarni ishlab chiqarish va realizatsiya qilish xarajatlari shu mahsulotni sotib olish kerakligi yoki yo‘qligi xususidagi iste’molchining tegishli qarori bilan hech qanday umumiylik tomoni yo‘q (neoklassik yondashuv) Bu joyda uni (iste’molchini) haqiqatdan ham tashvishga so- ladigan narsa iste’moldagi optimallikdir Agar u shu tovarni o‘z ehtiyojlarini qondirish uchun yuqori sifatli deb e’tirof etsa, baholarni qoplashga mo‘ljallangan xarajatlarni (bu yerda yana shu narsani ham hisobga olish kerakki, u o‘zining ish haqiga bu mahsulotdan tashqari yana boshqa bir qancha mahsulotlarni ham sotib olishi kerak) asosli deb hisoblasa, u holda u shu mahsulot o‘zida mujas- sam etgan foydalilikka asoslangan holda qaror qabul qiladi 205 XYuSlarning pudrat uchun kura- shuvi sharoitida qo‘llaniladi. Bunda XYuS raqobatchilarning kutilayot- gan baho takliflarini hisobga oladi. U o‘zining oldiga shartnomani qo‘l- ga kiritishni maqsad qilib qo‘ygan ekan, boshqa raqobatchilarga nisba- tan pastroq bo‘lgan bahoni so’raydi Bahoni zararsizlik va maqsadli foydani ta’minlash asosida hisoblash metodi Uning asosida zararsizlik grafigi yo- ki kutilayotgan foydani ta’minlash- ning tijoriy biznes-rejalashtirish yo- tadi Bahoni chiqarila- digan tovarning unikalligi (anti- qaligi) asosida o’rnatish metodi Bu yerda baho o‘rnatilayotgan payt- da nafaqat ishlab chiqarish chiqim- lari, balki tovarning sotib oluvchi uchun qadr-qimmati ham inobatga olinadi Bahoni preyskurant baholar asosida aniqlash metodi Bunday metodni amalga oshirish ja- rayonida savdolashish imkoniyati mavjud bo‘ladi. Individual sotib oluvchilar uchun buning ahamiyati kamroq bo‘lsa-da, ulgurji sotib oluv- chilar uchun bu narsa katta aha- miyatga ega bo‘lib, baholarning umumiy darajasiga o‘z ta’sirini, albatta, ko‘rsatadi. Bahoni raqobat savdolari orqali aniqlash metodi 206 Biroq baholarni shakllantirishning xarajatli metodi ba’zi bir kam- chiliklarga ega. Xususan, ko‘p hollarda mahsulot birligiga to‘g‘ri keluvchi xarajatlarning salmog‘ini, bu narsa ushbu yondashuvga ko‘ra bahoning asosi bo‘lishiga qaramasdan, baho o‘rnatilgunga qadar uni aniqlashning iloji yo‘q Download 1.99 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|