Токли отсечкалар

Токли отсечкалар схемалари
5-2, а ва б чизмаларида доимий тезкор токида ишлайдиган вақт ушланилишига эга бир зумда таъсирланадиган отсечкаларнинг принципиал чизмалари кўрсатилган.
Е р билан махкам туташган нейтралга эга тармоқда қисқа туташувларнинг барча турларидан уч фазали схемалар қўлланилади. Фазалараро қисқа туташувлардан ҳимоя қилиш мақсадида нотўлиқ юлдуз икки фазали схема қўлланилади.
Чегараланган нейтралга эга схемада икки фазали схемалар қўлланилади.
Максимал ҳимоялараг ухшаб отсечкалар доимий ва узгарувчан тезкор токда ва тўғри таъсир қилувчи реле ёрдамида бажарилади.
Схемы отсечек без выдержки времени отличаются от схем максимальной защиты отсутствием реле времени.


Бир томонлама туйинтирилишга эга линияларда бир зумда ҳаракат қилувчи отсечкалар
а) Отсечканинг ишлаб кетиш токи
В ақт ушланилишига эга бўлмаган (t_з=0) тармоқда танловлик шарти бўйича ҳимоя АВ линияларидан ташқари ишламаслиги керак (5-3 чизма). Бир зумда таъсир қилувчи отсечканинг ишлаб кетиш токи ҳимоя қилинадиган АВ линиясининг охирида қисқа туташув пайдо бўлганида 5-2 шартига жавоб бериши керак, яъни М нуқтасида (5-3 чизма). Ушбу билан қуйидаги қабул қилинади
I_с.з = k_нI_к(М)max, (5-2)
қаерда I_к(М)max – В подстанциясининг шиналарида қисқа туташув пайдо бўлганида линиянинг фазасида қисқа туташувнинг максимал токи (5-3 чизмасидаги М нуқтаси); k_н – I_к(М)max қисқа туташув токини ҳисоблаганда реле ишлаб кетиш токида хатоликни ҳисоб қилувчи ишончлик коэффициенти.
I_к(М)max қисқа туташув токи тизимнинг шундай иш режимлари ва шикастланишлари учун ҳисобланадики, ушбу режимларда у энг катта қийматга эга бўлиши керак.
Оралиқ релеларсиз бевосита учирилишга ток релелари таъсир қилувчи отсечка схемаларида, отсечканинг таъсир қилиш вақти битта даврга тенг бўлади (яъни 0,02 сек). Ушбу ҳолатда қисқа туташув токининг апериодик таркибийси инобатга олиш керак, I_к(М)max токини k_а = 1,6 – 1,8 коэффициентга кўпайтирамиз.
РТ турдаги релелар билан линияларни ҳимоя қилувчи отсечкаларда ишончлик коэффициенти k_н = 1,2 – 1,3 тенг. 20–25% хатоликка эга бўлган РТ-80 ва РТ-90 турдаги релелар учун k_н = 1,5 тенг.
Отсечканинг таъсир қилиш зонаси 5-3 чизмасида кўрсатилганда йграфик шаклда аниқланади. Одатда қисқа туташувнинг қийшиқ чизиқлари l масофадан қисқа туташувнинг нуқтасигача қурилади. I_к = f(l) максимал ва минимал режимлар учун (5-3 чизмасида 1 ва 2 қийшиқ чизиқлари).
Отсечканинг таъсир қилиш зонаси линия узунаси бўйича ток тушуши тавсифига боғлиқ. Отскчканинг таъсир қилиш зонасини қуйидаги формула бўйича аниқлаш мумкин:
(5-3)
қаерда х_отс – ҳимоя қилинадиган линия қаршилиги процентлари билан кўрсатилган отсечканинг таъсир қилиш зонаси; х_л – ҳимоя қилинадиган линия қаршилиги; х_с – тизим қаршилиги; I_с.з – 5-2 шартига асосланиб танланган отсечканинг ишлаб кетиш токи.
б) Отсечка таъсир қилиш вақти
Бир зумда таъсирланувчи отсечканинг таъсир вақти оралиқ ва ток релеларининг ишлаб кетиш вақтидан қушилади (5-2, а чизма). Тез таъсирланувчи оралиқ релелари (0,02 с) учун отсечка t_з =0,04–0,06 сек вақтда таъсирланади. Оралик релелари ток релелари контактларини ишини енгиллаштиради.