Томорқа ва ер эгалари учун куён боқиш бўйича ўҚув-услубий қЎлланма
Кун давомида ҳар хил озуқа билан боқилганда қуёнларни йиллик
Download 1.97 Mb. Pdf ko'rish
|
-1-ҚУЁН Услубий Қўлланма
- Bu sahifa navigatsiya:
- Қуёнларни кунлик ва йиллик озуқа рациони
- Бир бош қуёнга кунлик ёзги тахминий рацион (грамм)
- Бир бош қуёнга кунлик қишки тахминий рацион (грамм)
- Гўшт учун боқилаётган ёш қуёнчаларнинг ёзлик рациони (грамм)
- Турли хилдаги ем-хашакнинг кимёвий таркиби
- Турли ёшдаги қуёнлар учун озуқа рациони (грамм)
- Акселерацион қуёнчилик технологияси
- Мини ферма «Юрта» Мини ферма «Кварта» ҚУЁН КАСАЛЛИКЛАРИ
Кун давомида ҳар хил озуқа билан боқилганда қуёнларни йиллик
эҳтиёжи Қуёнбоқар рацион тузишда бериладиган озуқанинг кимёвий таркибини билиши керак. Қуйида қуёнлар учун ишлатиладиган ем-хашакларнинг таркибини берилади (Е.А. Вагин ва бошқалар маълумотлари). Бу жадваллардан фойдаланиб, қуёнлар учун қулай бўлган рациони тузиш мумкин. Қуёнларни кунлик ва йиллик озуқа рациони Озуқанинг турлари Она қуён учун, кг бир кунда йил давомида кунлар Концентратлар 0,101 36,85 365 Пичан 0,64 117,4 183 Илдизмевалилар, силос 0,57 104,6 183 Кўк озуқа 2,48 453,6 183 Момиқ берадиган қуёнлар рациони гўшт ва тери берадиган қуёнларнинг рационидан фарқ қилади. Шу сабабли момиқ берадиган қуён зотларига мўлжалланган рационни қуйида келтирилди. Бир бош қуёнга кунлик ёзги тахминий рацион (грамм) Гуруҳлар Оз уқ а бирли ги Ҳ азм ланув чи прот еин Концентратлар Кўк озуқа Дағал озуқа Минераллар сули дон м айда си кунжу ра дук как ли - лар да рахт шохи туз бўр Эркак ва урғочиси, тинч даврида 130 13,25 50 – – 300 200 1,5 1,5 Эркак ва урғочиси, қочириш даврида 175 16,30 50 – – 350 300 1,5 1,5 Бўғозлик даврида 181 20,65 60 10 10 400 150 1,5 2,0 Эмизиш даврида 326 41,10 100 20 20 800 300 2,0 3,0 Қуёнчалар: 1 ойликда 2 ойликкача 90,5 10,26 25 5 5 200 100 0,3 1,0 2 ойликдан 3 ойликкача 143,5 17,95 35 10 15 250 200 0,5 1,5 3 ойликдан 4 ойликкача 167,5 20,55 40 10 15 350 200 1,0 2,0 4 ойликдан 6 ойликкача 176,5 21,65 40 10 15 400 250 1,5 1,5 29 Бир бош қуёнга кунлик қишки тахминий рацион (грамм) Гуруҳлар Оз уқ а би рли ги Ҳа зм ла нувч и протеи н Концентратлар Пи- чан Да- ғал озу- қа Минераллар Ширали озуқа сули дон м ай да си кун ж ара дук ка кл и ла р да ра хт шохи туз бўр ха ша ки ла вла ги ха ша ки са бз и си лос Эркак ва урғочиси, тинч даврида. 146,5 15,5 50 – – 100 80 1,5 1,5 100 – 50 Эркак ва урғочиси, қочириш даврида 182,8 19,15 60 – – 120 120 1,5 1,5 100 50 50 Бўғозлик даврида 199,8 23,1 60 10 10 140 80 1,5 1,5 150 50 – Эркак ва урғочиси, қочириш даврида 182,8 19,15 Эмизиш даврида 367,0 41,1 100 20 20 250 120 2,0 3,0 350 50 100 Қуёнчалар: 1 ойликда 2 ойликкача 101,9 11,44 25 5 80 70 0,3 1,0 80 20 – 2 ойликдан 3 ойликкача 147,2 17,6 40 10 10 80 80 0,5 1,5 100 25 50 3 ойликдан 4 ойликкача 186,0 22,02 50 15 10 100 100 1,0 12,0 120 30 80 4 ойликдан 6 ойликкача 197,2 22,30 50 15 10 120 100 1,5 1,5 150 – 80 Семиртириш учун боқилаётан қуёнларнинг рациони катта қуёнларнинг рационидан фарқ қилади. 30 Гўшт учун боқилаётган ёш қуёнчаларнинг ёзлик рациони (грамм) Ёши (кун ҳисобида) Дон Бошоқли ўсимликлар Дуккакли ўсимликлар Ош тузи 45-50 40 240 240 0,1 55-60 40 240 240 1,0 60-65 45 270 270 1,0 65-70 60 290 290 1,0 70-75 60 350 350 1,0 75-80 70 385 385 1,0 80-85 85 430 430 1,0 85-100 85 460 460 1,0 Турли хилдаги ем-хашакнинг кимёвий таркиби Озуқаларнинг тури 1 кг озуқа таркибидаги тўйимли моддалар миқдори Озуқа бирлиги,кг Ҳазмланувчи протеин, г Са, г Р,г Каротин, мг Яшил беда 0,21 35 4,5 0,7 44 Қанд лавлагининг барги 0,12 20 2,5 0,8 32 Сабзининг барги 0,17 21 4,8 0,6 60 Беда пичани 0,45 86 9,2 2,2 49 Силос 0,20 14 1,4 0,4 20 Қанд лавлаги меваси 0,18 9 0,4 0,5 - Қизил сабзининг меваси 0,14 8 0,9 0,6 54 Картошка 0,30 10 0,1 0,5 - Қовоқ 0,10 9 0,5 0,4 - Маккажўхори дони 1,30 70 0,5 5,2 6 Нўхат дони 1,18 192 2,0 4,3 - Ловия дони 1,10 227 2,0 4,1 - Арпа дони 1,15 85 2,0 3,9 - Кунжара 1,10 300 3,0 8,4 - Қон ва суяк уни 1,04 330 140 74 - 31 Турли ёшдаги қуёнлар учун озуқа рациони (грамм) Ёши (кун ҳисобида) Озуқа бирлиги Ҳазмла- нувчи протеин Донли озуқа Қишда Ёзда қанд лавлаги ёки картошка пичан кўк озуқа ёки хашаки карам 25-30 65 7 35 20 60 200 50-55 85 9 40 50 74 250 55-60 85 9 40 80 75 250 60-65 95 10 40 80 80 300 65-70 110 11 50 80 90 400 70-75 115 12 55 80 90 400 75-80 120 13 55 80 100 420 80-85 120 13 55 80 100 420 85-90 125 14 55 90 105 450 90-85 145 15 70 100 110 500 95-100 155 16 75 100 125 520 100-105 170 17 80 120 135 580 105-110 175 18 85 120 135 580 110-115 175 19 85 120 135 580 115-120 190 19 90 125 150 650 120-125 190 19 90 125 150 650 125-170 200 20 90 125 160 700 Қуёнларни боқишда қуйидаги профилактик ишларга албатта эътибор берилиши зарур: 1) қуёнларга фақат сифатли тоза озуқа ва сув бериш; 2) озуқа ва сувни, албатта махсус тоза идишларда бериш. Уларга ахлат тегишидан эҳтиёт қилиш; 3) ҳар доим озуқа ва сув беришдан олдин идишларни яхшилаб ювиш (тозалаш); 32 4) бир турдаги озуқадан иккинчи турдаги озуқага ўтказишни беш олти кун давомида аста-секин амалга ошириш. Бунда янги бериладиган озуқа миқдорини кўпайтириб, тўхтатиладиган озуқа миқдорини камайтириб бориш; 5) 2,5-3ойлик қуёнчаларга силос ва кепак бермаслик. Силос қуёнчанинг қорнини шиширади, кепак эса кокцидиоз билан касалланишига мойилликни кучайтиради. Бу озуқалар она қуён рационидан эмизишнинг иккинчи даврида олиб ташланиши керак. Қуёнчалар икки ойлик бўлганида уларга дон ёрмасини бериш мумкин. 6) қуёнчалар онасидан ажратилганидан кейин ҳам, уларга онаси билан бирга турган давридаги озуқаларни 2-3 ҳафтагача бериб туриш керак. Акселерацион қуёнчилик технологияси Акселрацион қуёнчилик технологияси 1993 йилда рус олими, академик И.Н.Михайлов томонидан асосланган ва ишлаб чиқишга жорий қилинган. Ушбу мини технология Россия, Белорусь, Украина, АҚШ, Хитой, Япония ва Қозоғистон ҳамда Австралия давлатларида кенг жорий қилинган. Янги технология бўйича қуёнчиликда жадал озиқлантириш ва сақлаш ҳамда бош сонини кўпайтириш технологиясига асосланган. Бу технологияни қўллаш орқали йил давомида доимо бир хил пархез ва экологик тоза маҳсулот етиштириш мумкин.Ҳозирги вақтда 23-моделли “Юрта” ва “Кварта” махсус конструкцияси асосида қурилган мини фермада очиқ майдончаларда боқиш тавсия этилади. Асосий материаллар арзон пластмасса, тахта ва фанерлардан иборат бўлади. “Юрта” мини фермаси 2 та она қуёнга мўлжалланган бўлиб, қуён болалари 50 кун онаси билан сўнгра 3 ойлик ёшигача интенсив боқилади. “Кварта” мини фермаси 4 та бўлимга ажратилган бўлиб, 4 ойлик ёшида тирик вазни 4-5 кг гача парвариш қилинади ва реализация 33 қилинади. Бу технологияни қўллаш орқали инсонларга ва табиатга зарарсиз экологик тоза пархез маҳсулоти ишлаб чиқилади. Физиологик чиқиндилари маҳсус бетонланган чуқурларда зарарсизлантирилади. Бу технологияда битта қуёнга ўртача 107 г гранулали омухта ем, 70 г пичан берилади. 4 ой ичида ўрта ҳисобда сўйим кондициясига етгунча 14 кг гранулали омухта ем ва 7 кг пичан сарф қилинади. Бу технологияни қўллаш орқали ишчи кучи тежалиб, 1 ой мобайнида 2-2,5 соат вақт сарфланади. Мини ферма «Юрта» Мини ферма «Кварта» ҚУЁН КАСАЛЛИКЛАРИ Қуёнларда учрайдиган касалликлар икки гуруҳга юқумли ва юқумсиз касалликларга бўлинади. Улардан фақат қуёнларда кўп учрайдиганлари ҳақида маълумот келтирилади. Қуёнларни совуқ уриши. Қуёнлар очиқ ҳавода совуқ ҳароратда сақланганда уларни совуқ уриши мумкии. Бунда қуёнларда қуйидаги белгилар содир бўлади: қуённинг қулоқлари ва оёқларининг учи зарарланади, совуқ урган жой қизаради, пуфак ҳосил бўлади ёки ўша ердаги тўқима ўлиб тушиб кетади. Агар қуённинг қулоғи бироз қизарган бўлса, уни қор билан ишқалаб, иссиқроқ хонага олиб кирилади. Кейин қуён ёғи ёки 1% ли йод малҳами суркалади. Совуқ урган жойда пуфак пайдо бўлган бўлса, ўша ери очилиб, 34 суви чиқарилади ва пенициллинли малҳам қўйилади. Агар тўқима ўлган бўлса, олиб ташланиб, ярага стрептомицин малҳами қўйилади. Қуёнларни қуёш уриши. Юқори ҳароратда ёки қуёш нури тик тушганда, қуёнхона дим бўлиб кетганда қуёш уриши ҳоллари вужудга келади. Бу ҳол Ўзбекистон шароитида кўп учраб туради. Бунда қуйидаги белгилар кўзга ташланади: қуёнлар кам ҳаракат бўлиб, озиқага қарамайди, нафас олиши тезлашади, кўз атрофи, оғзи ва бурни, орқа чиқарув тешиги қизариб, айрим жойлари кўкариб кетади. Қуёнлар ёнбошлаб ётиб, оёқларини узатиб олади. Кейинчалик титраб, ҳалок бўлади. Бундай қолат содир бўлганида қуён совуқроқ хонага кўчирилади, қуённи бошига хўлланган латта босиб, ҳар 45 дақиқада янгилаб турилади. Ҳатто, қуённинг усти бирор материал билан ёпилиб, сув қуйиш мумкин. Қуёш ургани қанча| эрта аниқланса, қуён шунча тез тузалади. Касалликнинг олдини олиш учун қуён катакларига эрталаб ёки кечқурун қуёш нури тушиб туриши мақсадида улар бостирмалар тагига, дарахтларнинг соясига жойлашгирилади. Туғишининг кечикиши. Одатда қуёнлар 28-30 кунда туғади. Айрим ҳолларда туғиш муддати 34-36 кунга чўзилиши мумкин. Ундан ҳам чўзилиб кетса, ҳомилада бирор салбий ҳодиса юз берган деб қараш керак. Ҳомила қўл билан ушлаб кўрилганда қимирламаса, қорининг катталашиб кетгани кузатилса қуённинг елка териси остига 1 мл питиутрин ёки окситоцин моддаси укол қилинади. Бу дори қуён бачадонини ҳаракатга келтириб, сунъий туғишни вужудга келтиради. Баъзи ҳолларда туғишнинг кечикишига, қуёнларни буғозлик даврида ҳаддан ташқари кўп озиқлантирилиши ҳам сабаб бўлиши мумкин. Шунинг учун қуён туғишга яқин унга тўла қийматли озиқлардан оз-оздан тез-тез бериб турилади. Download 1.97 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling