Nazorat savollari.
1. Erkin assotsiativ reaksiyalarni baholash uchun qanday meyorlar qo’llanadi?
2. Sintagmatik assoatsiativ reaksiyalar paradigmatiklardan nimasi bilan farq qiladi?
3. Markaziy va periferik assoatsiativ reaksiyalar orasidagi farqni ayting.
4. Reaksiyalarni umumiylik kayfsenti yordamida nomi aniqlanadi.
5. Ona-tili va begona tildan assotsiativ reaksiyalar orasidagi farqni aniqlash mumkinmi?
6. Juft assotsiativ test nima ?
TOPSHIRIQ. № 107.
Bevosita assotsiativ test yordamida nutqni o’rganish
Maqsad: Og‘zaki nutq faoliyati tezligini topish.
Izlanish maqsadi: O‘qish uchun test bo‘yicha og‘zaki nutq tezligini aniqlash.
Uskuna: Harf va sondan iborat bo‘lgan o‘qish uchun test. Sekundomer.
Laboratoriya ishining borishi: Bu izlanishni amalga oshirish uchun tajribalanayotgan shaxsni yaxshi yorug‘ tushayotgan stolga qulay o‘tkazilishi lozim. Unga o‘qish uchun standart test berilib, u quyidagichadir:
A i 28 ya 478 TSM 214 q va yu? = 734819 nosov romor vorov iushchtsfx 000756 koton rortrr 11+3=12 15:5=24:7=23 M + A = mama = ma ! mama = papa kasha + sha = ka
Sinaluvchi shaxs uchun mundarija:
«Boshlang» degan ishoramdan so‘ng, quyidagi berilganlarni tez o‘qishga harakat qiling. Hatosiz o‘qishga harakat qiling. Hamma narsa tushunarlimi? Agarda tushunarli bo‘lgan bo‘lsa, men vaqtni belgilayman. Boshladik!
Sinalayotgan shaxsni testni o‘qishi vaqtini va xatolarini aniqlash uchun sekundomer orqali tekshirib borishi kerak.
Natijalarni ko‘rib chiqilishi.
Bu testni natijasi bo‘lib o‘qilayotgan umumiy testdagi harf, son va belgilarni, quyilgan hatolar anglanadi.
Natijalar analizi:
Natijalar og‘zaki nutq faoliyat tezligini baholash shkalasi orqali tushuntirish mumkin:
O‘qish vaqti
|
O‘qish tezligi
|
Ilova
|
40 sek va undan oz
|
Yuqori
|
Qilingan hatolar
|
41 s dan 45 s
|
Yaxshi
|
U-n o‘qish tezligi
|
46 sdan 55 s
|
O‘rta
|
Pastki strga
|
56s.dan 60 s.
|
Past
|
Tushuriladi
|
Natijalarni tushuntirish jarayonida tajribalanayotgan shaxsning temperamenti va qanday faoliyat turi bilan qiziqishini inobatga olish zarur. Tilshunoslarni nutq faoliyatining tezligi odatda yuqori bo‘ladi. Bundan tashqari testni o‘qish tezligiga his qilayotgan ahvoli ta’sir etadi. Mundarija bunday paytda katta ahamiyatga egadir. Ko‘pchilikda yuqori tezlik temperament turlaridan xolerik va sangvinnikga ega bo‘lgan odamlarda kuzatiladi. O‘rta yoki pastki esa flegmatik va melanxoliklarda kuzatiladi. O‘qish tezligini tez-tez o‘qish va diqqatni rivojlantirish bilan o‘stirish mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
