Topshiriq. №92. Maqsad; “So’z labirinti” metodikasi yordamida tafakkur jarayonlarini labil-rigidligini aniqlash

Verbal stimullar	Adekvat reaksiyalar	Semantik parafazillar
Nodaktiv reaksiyalar
1 2 Umumiy

Sinaluvchi tilni yaxshi va qoniqarli darajada bilganda va uning ichki turlarini faol qo’llaganda yuqori natijani ko’rsatadi.

2-kalonada 100% gacha adekvat reaksiya.
3-kolonnada (ustun)dagi ko’rsatkichlar ham diagnostika uchun yaxshi hisoblanadi, lekin eksperimantator yo’riqnomasini yanada aniq bilish maqsadga muvofiqdir. Masalan: “Sharmanda” so’z-stimuli sinaluvchi “Gu’rur” so’zini yozsa bunday javob ikkita ustunga tushadi, chunki rus tilini antonimlar lug’atidan “sharaf”, “shuhrat” yoki “ faxr” 3-ustunni yo’riqnomaga to’g’ri kelmagan so’zlar kiritiladi. Masalan: “ sharmand” so’zini “uyat”, “tanbeh” bo’lib, so’zlar aks ma’noda to’g’ri kelmagan so’zlar kiritiladi. Shunday qilib yo’naltirilgan assotsiativ test nafaqat tilni o’zlashtirishni, balki mantiqiy fikrlash, turli aloqa turlarini saqlash, individual xususiyatni difirinsiallashni tekshiradi.
Turli antonim so’zlar:
1-ezgulik, 16-chuqur, past,
2-xonim, 17-yorug’,
3-yengillik, chaqqonlik, 18-yomon ko’rmoq,
4-sharaf, shuhrat, fahr, 19- dengiz, okean,
5-xoli 20-hurofot,
6-oq, 21-erkak, chol, qariya,
7-jim turmoq, 22-bebaho
8-hunuk, badbashara, irqit, 23-yo’qotish,
9-ishlov berilmagan yer, haydalmagan yer, 24-umidsizlik,
10-mizantroniya²³, 25-issiq,
11-yig’i, 26-hordiq,
12-himoya, mudofaa, 27-betob,
13-sokinlik, jim-jitlik, 28-bermoq,
14-hursandlik, 29-tanqid, so’kish,
15-ko’ngilocharlik, 30-verbal.
Nazorat savollari.
1. Nima uchun yo’naltirilgan assotsiativ eksperiment nutqiy rivojlanish darajani baholaydi?
2. Yo’naltirilgan assotsiativ eksperiment natijalarini baholash priteriylarini ko’rsating.
3. Yo’naltirilgan assotsiativ eksperiment yordamida sinaluvchi aqliy qibiliyatini o’lchasa bo’ladimi?