Topshiriq. №92. Maqsad; “So’z labirinti” metodikasi yordamida tafakkur jarayonlarini labil-rigidligini aniqlash

Natijalarni yo’llash.
1. Assotsiativ qatorni uzunligini anglash, bu uchun 1 daqiqa ichida yozilgan so’zlarni sanab chiqing (3- jadval).
3-jadval.
Zanjirni assotsiativ eksperiment natijalari.

Tajriba raqami	Zanjir uzunligi	Uyalar miqdori	Uyalar kattaligi	Uyalar nomlari
1. 2. 3. 4. Jami, o’rtacha

2. Asssotsiativ qatorni strukturasini aniqlash, bu uchun avval yonma-yon turgan so’zlarni o’zaro mantiqiy nisbatini aniqlash yordamida semantic uyalar miqdorini sanab chiqish.

3. Semantik uyalarni o’rtacha kattaligini aniqlash, bunda zanjirdagi so’zlarni miqdori uyalar miqdoriga bo’linadi.
4. Eng yirik semantic uyalarga nom berish.
5. Bir necha eksperimentdagi assotsiativ zanjirni o’rtacha kattaligini aniqlash, semantic uyalarni o’rtach miqdorini, ularni o’rtacha kattaligi va eng ko’p uchragan nomlarini aniqlash.
Eksperimental mashg’ulotlarni tahlil qilishda quyidagilarga etibor berish kerak, ko’p sonly eksperimentlar shuni ko’rsatdiki mazkur tilni yaxshi bilgan sog’lom, faol inson uchun assotsiativ zanjirning uzunligi bir daqiqada 19-21 so’zni tashkil etadi quyidagi ko’rsatkichlarda, masalan :bir daqiqada 10 ta so’z bo’lsa, turli sabablarga ko’ra:charchoq, tilni yaxshi bilmaslik tafakkurni yomonligi nutqi tafakkur jarayonlaroning to’rmizlanilishini taxmin qilsa bo’ladi. Yuqori ko’rsatgichlar (bir daqiqada 35-40 so’z)nutqi tafakkur jarayonilarini ortiqcha xarakatlanganligida dalolat beradi. Uning sabablari kasallik darajasidagi qo’zg’aluvchanglik, talvasa xolati, emotsiyanal qo’zg’alish. Assotsiativ qatorni strukturasini baxolashda quydagilarga etibor berish lozim:mayor sifatida bir daqiqada 3-4 uyani tashkil etish (uyada o’rtacha kattalikdagi 5-6 so’z) xisoblanadi. Uyalar miqdorini ortishi va uyadagi so’zlar soni kamayishi (va uning aks jarayoni)ong osti va ong jarayonlarini yo’nalganligi va qo’zg’alish yoki to’rmizlanish bilan bog’liq nutqi faoliyatni dinamik xususiyatlarni aks etiradi.