Тошкент-2021 3 Февраль 2021 3-қисм Тошкент февраль 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»

Февраль 2021 3-қисм
Тошкент
manbalarning ahamiyati beqiyos bo‘lib, bular moddiy va yozma manbalardir. Tariximizning eng 
qadimgi, ya’ni yozuvsiz zamonlarga oid davrini o‘rganishda arxeologik, antropologik va etnografik
manbalar yordamga keladi. Bu manbalar turli-tuman bo‘lib, ularga - qadimgi manzilgohlar va 
shaharlar xarobalari, mozor-qo‘rg‘onlar qoldiqlari, turmush va xo‘jalikda ishlatiladigan buyumlar, 
mehnat va jangovar qurollar, turli-tuman ashyolar kiradi. Yozma manbalar esa, eng qadimgi 
yozuvlar, bitiklar va kitoblardan iboratdir. Moddiy va yozma manbalar ma’lumotlarini solishtirib, 
qiyoslab tarixni talqin etish muhim ahamiyat kasb etadi.
O‘zbekiston tarixini o‘rganishda tarixiylik uslubi ham alohida o‘rin egallaydi. Bu uslub tarix
jarayonida sodir bo‘lgan voqea-hodisalarni o‘rganishda ketma-ketlikni talab qiladi. Bir voqea-
hodisa bilan boshqasini sabab-oqibatli bog‘lanishi ham ko‘rsatiladi. Tarixiylik voqea-hodisalarni 
qay tarzda sodir bo‘lganligini, jamiyat rivojlanishida ayrim shaxslar va ularning roli to‘grisida 
to‘gri, haqqoniy fikr yuritishga o‘rgatadi.Tarixiylik uslubi xalqning o‘tmishiga, hozirgi zamoni 
va kelajagiga yagona tarixiy jarayon sifatida o‘tmish hozirgi zamonni tayyorlaydi, hozirgi zamon 
kelajakni yaratadi, degan taraqqiyot qonuni asosida qarashni talab qiladi. Bo‘lib o‘tgan tarixiy-
madaniy jarayonlarni, ajdodlarimiz qoldirgan ulkan merosni qanchalik chuqur va har tomonlama 
o‘rgansak, anglab yetsak hamda keng targ‘ib etsak, hozirgi zamonni shunchalik mukammal 
tushunib, kelajakni yorqin tasavvur etamiz.
XII asrning buyuk allomasi Shahobiddin Muhammad an-Nasaviy ham bu fikrni o‘zining 
quyidagi to‘rtligida yanada teran ma’noda mana bunday bayon etadi:
Kimki tutmas qalbida tarixni,
U inson ham emas, olim ham emas.
Biroq kimki uqsa o‘tmishini,
Ko‘p boyitar o‘z turmushini.
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati :
1. I.A.Karimov. Tarixiy xotirasiz kelajak yo‘q. T.: Sharq, 1998 yil 
2. Azamat Ziyo. O‘zbek davlatchiligi tarixi. T.: Sharq 2000 yil 
3. A.Ibrohimov. Biz kim o‘zbeklar … T.: Sharq, 1999 yil
4. O‘zbekiston tarixi. T.: 1997 yil

---

9