Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

137
VI bob.
 Davlat mеxanizmi
(apparati)
qilinishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasi Bosh Prokuraturasidagi 
yig‘ilishda shunday dedi: «Prokuratura organlari qonun ustuvorligini ta’minlash, 
mamlakatda qonuniylikni mustahkamlash, fuqarolarning huquq va erkinliklarini, 
jamiyat va davlat manfaatlarini muhofaza etish, jinoyatlar va huquq buzilish-
larining oldini olish bo‘yicha tizimli ish olib bormoqda... Prokuratura organlari 
jamiyatda adolatni mustahkamlashda muhim rol o‘ynashlari lozim».
Ta’kidlash muhimki, «Prokuratura to‘g‘risida»gi qonunga muvofiq, fuqaro-
lar prokuror nazorati obyektlari qatoridan chiqarilgandir. Qonun O‘zbekistonda 
inson huquqlarini himoyalash va ta’minlash davlat siyosati darajasiga 
ko‘tarilganligidan kelib chiqadi. Demokratik jamiyatda alohida fuqarolar emas, 
balki ularning qonuniy huquq va manfaatlari qanday himoya qilinayotganligi 
prokurorlik nazoratining obyekti hisoblanadi. 
Yuqoridan quyiga qarab bo‘ysunuviga (iyerarxiyaga) ko‘ra: 
markaziy va mahalliy davlat organlari. O‘zbekiston Respublikasida davlat 
organlari pog‘onama-pog‘ona bo‘ysunish tamoyili asosida tashkil etilgan bo‘lib, 
mahalliy organlar markaziy organlarning itoatida bo‘ladi. Markaziy davlat or-
ganlari chiqargan normativ-huquqiy hujjatlar mahalliy davlat organlari uchun 
majburiy xususiyatga ega. Shuningdek, mahalliy davlat organlari tomonidan 
qabul qilingan huquqiy hujjatlar markaziy davlat organlari tomonidan bekor 
qilinishi mumkin. Masalan, Vazirlar Mahkamasining barcha qaror va 
farmoyishlari mamlakatning barcha viloyatlari, Toshkent shahri hokimlari 
uchun majburiy xususiyat kasb etadi. Viloyatlar, Toshkent shahar hokimining 
qarori faqatgina u rahbarlik qilayotgan viloyat (shahar) hududida amal qiladi 
va bu qarorni yuqori turuvchi organ rahbari – Bosh vazir yoki Prezident bekor 
qilish huquqiga ega.