Tоshkеnt aхbоrоt tехnоlоgiyalari univеrsitеti mustaqil ish Mavzu: Insonga verbal va noverbal ta’sir ko’rsatish

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TОSHKЕNT AХBОRОT TЕХNОLОGIYALARI UNIVЕRSITЕTI

Mustaqil ish

Mavzu: Insonga verbal va noverbal ta’sir ko’rsatish

Bajardi: Muminov Abdilaziz

Tekshirdi: Salixova Muxayyo

Toshkеnt – 2023

Reja:
1. Insonga verbal va noverbal ta’sir nima ?
2. Verbal va noverbal muloqat
3. Verbal va noverbal nimani anglatadi.
4. Og'zaki muloqotning ahamiyati


Insonga verbal va noverbal ta’sir
Verbal ta'sir - bu so'z va nutqimiz orgali ko'rsatiladigan ta'sirimizdir. Bundagi asosiy vositalar so'zlar hisoblanadi. Nutq so'zlashuv o'zaro Muomala jarayoni bo'lib, uning vositasi so'zlar hisoblanadi.


Monologik nutqda ham diologik nutada ham kishi o'zidagi barcha so'zlar zahirasidan foydalanib, eng ta'sirchan so'zlarni topib sherigiga ta'sir ko'rsatishni xohlaydi. Paralingvistik ta'sir - bu nutqning atrofidagi nutqni bezovchi, uni kuchaytiruvchi, yoki susaytiruvchi omillar. Bunga nutqning baland yoki past tovushda ifodalanayotganligi,tovushlar, to'xtashlar, duduqlanish, yo'tal, til bilan amalga oshiriladigan harakatlar, nidolar kiradi. Shunga qarab, do'stimiz bizga biror narsani va'da berayotgan bo'lsa, biz uning qay darajada samimiyligini bilib olamiz.

Noverbal ta'sirning ma'nosi "nutqsiz"dir. Bunga suhbatdoshlarning fazoda bir-birlariga nisbatan tutgan o'rinlari, holatlari (yaqin, uzoq, intim), qiliqlari, mimika, pantomimika, qarashlar, bir-birini bevosita his qilishlar, tashqi qiyofa, undan chiqayotgan turli signallar ( shovqin, hidlar ) kiradi.

Ularning barchasi Muomala jarayonini yanada ko'chaytirib, suhbatdoshlarning bir-birlarini yaxshiroq bilib olishlariga yordam beradi. Amerikalik olim Megrabyan formo'lasiga ko'ra, birinchi marta ko'rishib turgan suhbatdoshlardagi taassurotlarning ijobiy bo'lishiga gapirgan gaplari 7%, paralingvistik omillar 38% va noverbal harakatlar 58% gacha ta'sir qilarkan. Muomalaning qanday kechishi va kimning ko'proq ta'sirga ega bo'lishi sheriklarning rollariga bog'lig. Ta'sirning tashabbuskorida ataylab ta'sir ko'rsatish maqsadi bo'ladi va u bu maqsadni amalga oshirish uchun barcha yugorida ta'kidlangan vositalardan foydalanadi. Masalan, rahbar xodimini unga ishi tushib chaqirsa, xodimini o'rnidan turib kutib oladi, quyuq so'rashadi, keyin maqsadga o'tadi.