Тошкент ахборот технологиялари университети оптик алоқа асослари

15.2. Нурланишни киритиш ва чиқариш қурилмалари

Нурланишни киритиш ва чиқариш қурилмалари максимал мумкин бўлган қувватни мос равишда манбадан толага ва толадан фотоқабулқилгичга узатишни таъминлаши керак. Бу қурилмани тузилиши, нурланиш манбалари, фотоқабулқилгичлар ва оптик тола характеристикалари билан аниқланади.

Ёруғлик диодлари кам ёрқинли ва катта нурланиш майдонли (тўғри келадиган қийматлар S=0,2. . .5,6 мм²) ва тескари, юқори ёрқинли ва кичик нурлантирувчи юзали бўлиши мумкин. Охиргиларни (шунингдек, инжекцион лазерларни) бевосита туташадиган жойида оптик толага улаш мумкин.
Кўп модали толада нурланишни киритишдаги йўқотишлар:

a_нк»h+А_акс.э+А_нур , (15.3)

бу ерда h=10lg(Р_н.м/Р_от)-киритиш самарадорлиги, дБқ;

Р_н.м.-нурланиш манбаини қуввати, Вт;
Р_от-оптик толага киритилган қувват, Вт;
А_акс.э-акс этиш ҳисобига йўқотишлар, дБқ;
А_нур-модаларни стационар холати ўрнатиладиган тўлқинда нурланиш йўқотишлари, дБқ.
Н урланиш манбаини кўп модали тола билан энг яхши ва барқарор мослашуви, нурланиш манбаи юзасини тўрт тўлқинли қатлам n_т=Ön_н.м × n_от билан қоплаш ва тирқишни n_от ли иммерсион суюқлик билан тўлдириш ҳисобига эришилади. Бунда акс этиш йўқотишлари кам.
Нурланишни бир модали толага киритишдаги муаммолардан бири лазер нурлантирган тўлқин ва ёруғлик диодини асосий модалари НЕ₁₁ майдонларини тақсимланишини мос келмаслиги ҳисобланади. Бу мос тушмаслик, оптик сигналларни киритиш қурилмаларни жуда катта аниқликда тайёрланишини талаб этади.
Oптик сигналларни киритиш қурилмаларидан бири конус шаклидаги қурилма (15.2-расм) ҳисобланади. Конус кўндаланг юзасини катта диаметрларида (1...2 мм) юқори тартибли модалар ҳосил бўлиши мумкин. Буни бартараф этиш мақсадида конусни кўндаланг ёни ва лазер ўртасига фаза коррекцияловчи элемент-сферик линза киритилади. Бундай қурилма 1,6...2,2 дБ самарадорликка эга[4].

15.2-расм. Нурланишни киритиш қурилмаси: А - нурланиш манбаи; БМОТ - бир модали оптик тола; 1- сферик линза; 2 - бир модали оптик конус;

3 - ў зак.