Toshkent arxitektura qurilish instituti surayyo Adilovna Qodirova Nigora Xusanboyevna Mirzaahmedova

B. – Namoyish kompleksi. 
(zal-sahna) 
1. Namoyish kompleksiga taalluqli quyidagi talablar kolosniklar bilan 
jihozlangan sahnaga va ichki (qo‘shimcha ) tomosha zallariga ega bo‘lgan teatrlarni 
loyihalashga qaratilgan. 
Eslatma: a) boshqa turdagi sahnalar (panoramali 3 tomonga qaratilgan, arena 
ko‘rinishidagi va h.k.) boshqa loyihalash uchun berilgan topshiriqlarga asosan loyiha 
qilinadi: 
B) ichki (qo‘shimcha)tomosha zalining sahnasi va uni transpormatsiya qilish 
darajasi loyihalash uchun berilgan topshiriqdagi loyihada ko‘rsatilishi asosida 
loyihalanadi. 
2. Namoyish kompleksi quyidagilardan iborat: tomosha zali, avssena (sahna 
oldi), sahna, arestena (sahna orqasi), sahna kuluarlari, tryum (sahna osti), o‘rab 
qo‘yilgan hovlidagi dekoratsiyalar seyfi, sahnanig ustki qismi (kolosniklardan iborat 
konstruksiya), sahna orqadan yoritish xonasi (риопроекционная), sahna 
yorug‘ligini boshqarish xonasi (светопроекционная), sahna va zali yorug‘ligining 
boshqaruvchi apparatxona, lojani tug‘ridan va yon tomondan yorituvchi vositalar, 
(выносные осветителные галерии),ovoz apparatxonasi, direktor va tarjimonlar 
xonalar. 
Xonalarning o‘rtacha yuzalari ilovaga asosan olinadi. 
Eslatma: Namoyish komleksi tarkibidagi boshqa xonalar ro‘yxati va o‘rtacha 
yuzalari qabul qilingan tarkibdagi loyiha topshiriqlari asosida olinadi. 
3. Tomosha (asosiy va qo‘shimcha) zallarning yuzalari (balkonlari, yuqori 
qavatidagi o‘rinlari, lojalarni hisobga olgan holda) tomosha zalidagi bir o‘rinli -0,65 
m
2
ni tashkil etadi.
Eslatma: kolosniklar bilan jihozlangan sahnani tomosha zalidagi qo‘shimcha 
sahna (o‘yin) maydonchalari bilan birga loyihalashda ularning yuzasi va o‘lchamlari
qabul qilingan tarkibdagi loyihalashga berilgan topshiriq asosida aniqlanadi. 

---

87 
4. Tomosha zalining shaklini aniqlash tomoshabinlar o‘rinlarini hamda 
texnologik qurilmalarnini joylashtirish vazifalari 2-jadval va 1-rasmda ko‘rsatilgan 
namoyish kompleksi parametrlariga asosan bajariladi.