Toshkent axborot texnalogiyalari universiteti fizika fanidan mustaqil ish mavzu

Xulosa
 
Qaytar jarayonlar (fizikada) — avval bir yoʻnalishda, soʻngra teskari 
yoʻnalishda sodir boʻlib, sistema oʻzining boshlangʻich holatiga qaytib kelganida 
tashqi muhitda hech qanday oʻzgarish yuzaga kelmaydigan fizik jarayonlar. Ideal 
(ishqalanishsiz va noelastik urilishsiz) sharoitda sodir boʻladigan hamma sof 
mexanik jarayonlar qaytuvchan boʻladi. Mutlaqo ishqalanishsiz hamda mutlaq 
elastik tarzda roʻy beradigan urilishlarsiz sharoitda energiyaning maʼlum qismi 
issiqlik energiyasiga aylanadi. 
Termodinamikaning birinchi bosh qonuni tizimning 
energiya
 saqlanish qonuni 
boʻlib, unga, asosan, tizim oʻzining ichki energiyasi yoki qandaydir tashqi energiya 
manbai hisobiga ish bajarishi mumkin. Bu qonunni Yu. R. Mayer taʼriflagan. G. 
Gelmgolts aniqroq shaklga keltirgan (1874). Termodinamikaning ikkinchi bosh 
qonun i quyidagicha: issiqlik energiyasi ishga aylanish jarayonida toʻliq miqdorda 
ishga aylanmaydi, issiqlik sovuq tizimdan issiq tizimga oʻzoʻzidan oʻta olmaydi. Bu 
qonunni R. Klauzius taʼriflagan (1850). Bu konunga asosan, har qanday mashina 
uzatilgan issiklikni toʻliq ishga aylantira olmaydi, issiklikning maʼlum qismi 
sovitkichda qoladi (qarang 
Karno sikli
). 

---

Foydalanilgan adabiyotlar: 
1.Rustamov X.R. Fizik ximiya, T., O’ q ituvchi, 2000. 

2.Usmonov X.U., Rustamov X.R., Raximov X.R. Fizik ximiya. Toshkent: O’ q 
ituvchi, 1974, 488 b. 
3. Kireyev V.A. Kurs fizicheskoy ximii, M., Ximiya, 1985. 

4.Kudryashov I.V. 
Sbornik primerov i zadach po fizicheskoy ximii. M., V.SH., 1991.
4. Fizik kimyodan amaliy mash g’ ulotlar. (B.N.Afanas’yev va boshk. Tarjimonlar. 
X.I. Akbarov, R.S.,Tillayev) 4- ruscha nashr.tarjima-T, O’zbekiston.1999 g.