Toshkent axborot texnologiyalari universiteti u. R. Xamdamov, dj. B. Sultanov, S. S. Parsiyev, U. M. Abdullayev operatsion tizimlar

root: bu super foydalanuvchi uchun uy katalogidir. sdcard: sdcard katalogi, ma’lumotlarni saqlash mumkin bo‘lgan SD-kartani ulash joyidir.
sys: bu sysfs soxta fayl tizimi uchun ulanish nuqtasi, yadro ichki
tuzilishi bilan bog‘liq ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi.
system: tizim katalogi, unda Linux va Unix tizimlarida bo‘lgani
kabi barcha umumiy kataloglar saqlanadi.
uventd.rc: bu/dev katalogiga yozish uchun konfiguratsiyasi fayli.
vendor: bu /system/vendor katalogiga havola
Android qurilmasida bir nechta bo‘limlar mavjud. Tizim bo‘limi Android platformasini, kutubxonalarni, ilovalar, standart dasturlarni va tizim ikkilik fayllarini o‘z ichiga oladi. Yuklanuvchi qism (boot loader) past darajadagi ishga tushirish dasturlarini o‘z ichiga oladi. Yadro va unga tegishli fayllar yuklash bo‘limida joylashgan. Agar qurilmangizda texnik xizmat ko‘rsatishingiz kerak bo‘lsa, siz kichikroq operatsion tizim nusxasini o‘z ichiga olgan tiklash bo‘limidan foydalanasiz. Ushbu rasm ishlamayotgan Android qurilmasiga zarur o‘zgartirishlarni kiritish uchun ishlatilishi mumkin. Yangilanayotgan qurilma tiklash bo‘limi va yuklash rasmidan foydalanishi mumkin. userdata bo‘limi - bu barcha foydalanuvchi ma’lumotlari saqlanadigan joy. Bunga foydalanuvchi saqlashi mumkin bo‘lgan har qanday rasmlar, musiqa, videolar va ilova ma’lumotlari kiradi. Ushbu qism juda muhimdir. Ohirgi bo‘lim bu kesh. Doimiy ravishda ishlatiladigan ma’lumotlar ushbu bo‘limda saqlanadi. U yerda tiklash ma’lumotlari, simsiz tarmoq orqali yuklab olingan har qanday xizmat paketlari saqlanadi.
Zararli dasturlar
Google foydalanuvchilarga ilovalarni tarqatishda Play Storedan foydalaniladi. Taqdim etilgan ilovalarni Play Store-ga qo‘shish va sotishdan oldin tekshirish jarayonidan o‘tishi kerak. Ammo, bu tekshirish jarayoni mukammal emas. Ba’zan, zararli dasturlar Play Store orqali qurilmalarga kiritilishi mumkin. Google tekshirish jarayonini takomillashtirdi, ammo zararli dastur har doim buni amalga oshirishi mumkin. Bundan tashqari, albatta, foydalanuvchilar uchinchi tomon manbalaridan o‘rnatilgan ilovalarni tekshirishni o‘chirib qo‘yishlari mumkin. Aslida, Android mobil zararli dasturlarning asosiy maqsadiga aylangan bo‘lsa-da, haqiqat shundaki, ushbu zararli dasturlarning katta qismi asosan Osiyo va Yaqin Sharqda joylashgan uchinchi tomon ilovalar do‘konlaridan keladi (Forbes, 2014). Google Play Store-ga yuborilgan ilovalarning zararli harakatlarni sinchkovlik bilan tekshirilishini ta’minlash uchun ko‘p vaqt va kuch sarflaydi. An’anaviy kompyuter qurilmalari o‘rniga mobil qurilmalardan tobora ko‘proq foydalanilayotganligi sababli, mobil qurilmalarga zararli dasturlarning hujumlari ko‘proq uchramoqda. Shu sababli, ba’zi Android qurilmalarini ishlab chiqaruvchilar o‘zlarining qurilmalariga zararli dasturlardan himoya qilish dasturlarini o‘rnatmoqdalar. Shunday qilib, foydalanuvchilar o‘zlari uchun antivirus dasturlarini izlashlari va o‘rnatishlari shart emas. Agar foydalanuvchilar uchinchi tomon manbalaridan dasturlarni o‘rnatish usullarini topa olsalar ham, antivirus dasturi uni aniqlaydi. Android qurilmalaridagi sozlamalar ilovasida “Ekranni bloklash va xavfsizlik” bo‘limidan “qurilma xavfsizligi”ni topasiz. Bundan foydalanish orqali qurilmangizni tahdidlar uchun tekshirishingiz mumkin. Siz turli xil parametrlarni
9.24- rasmda Samsung plan-shetida “Qurilma xavfsizligi” bo‘limida ko‘rishingiz mumkin.
Ushbu planshet tekshirishdan o‘tkazildi. Dastur odatda zararli dasturlarni tekshirishni rejalashtirmaydi. Foydalanuvchilarni ushbu parametrga o‘tishini va qo‘lda tekshirishni boshlashni talab qiladi. Ammo, siz Samsung himoyani ta’minlash uchun taklif qiladigan ba’zi qo‘shimcha funksiyalarni ko‘rishingiz mumkin. Albatta, bu barcha
Android qurilmalarida keng tarqalmagan, chunki Knox - bu
Samsungning xavfsizlik funksiyasidir.

9.24- rasm. Knox xavfsizlik funksiyasi