Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti b. B. Berkinov, D. S. Ashurova, M. K. Abdullaeva, G. E. Zahidov
Download 6.6 Mb. Pdf ko'rish
|
Arm Б Б Беркинов ва бошқ Минтақаларни ижтимоий иқтисодий ривожланишини
- Bu sahifa navigatsiya:
- 8.2. Mintaqaning kapital qo’yilmalar manbalari tuzilmasi.
|
Tehnik qayta qurollantirish alohida ishlab chiqarish turlarini
zamonaviy talablarga asosan yangi tehnika tehnologiyalami kiritish, ishlab chiqarish jarayonlarini mehanizasiiyalashtirish va avtomatlashtirish, eskirgan qurilma va uskunalami yangilash va almashtirish, ishlab chiqarish tuzilmasi va tashkil etilishini yahshilash yo’li bilan, korhonaning tehnik darajasini oshirish bo’yicha chora-tadbirlar majmuasidir. U ishlab chiqarish intensivligini kuchaytirish, ishlab chiqarish quwatlarini oshirish va ishlab chiharilayotgan mahsulotlar sifatini yahshilashga yo’naltirilgan. Moliyaviy resurslar va er tanqisligi sharoitlarida, ikkinchi tomondan esa, mavjud ishlab chiqarish quvvatlaridan unumliroq foydalanish uchun yangi qurilishni nisbatan cheklangan holatdai, asosan juda zarur qollardagina amalga oshiriladi. SHu sababli bugungi kunda kapital qo’yilmalaming eng ko’p tarqalgan yo’nalishlari sifatida, umuman olganda yangi turdagi maxsulot ishlab chiqarishni ham ko’zda tutuvchi mavjud ishlab chiqarishini kengaytirish, qayta tiklash va tehnik jiqatdan qayta qurollantirishni ko’rsatish mumkin. 8.2. Mintaqaning kapital qo’yilmalar manbalari tuzilmasi. Investisiiya siyosati mustaqillikning dastlabki yillaridanoq yoqilqi energetika va don mustaqilligini ta’minlash, iqtisodiyotda tarkibiy o ’zgarishlami amalga oshirish, eksport saloqiyatini oshirish va import o’mini bosuvchi maxsulot ishlab chiqarishni ko’paytirish uchun ustuvor sohalami qo’llab-quvvatlash, chet el investisiiyalarini jalb qilish uchun ochiq eshiklar siyosatini olib borish kabilarga haratildi. Investisiiya dasturlarini shakllantirish tartibi to’g’risidagi Nizomga quyidagilar Dastumi moliyalashtirish manbalari hisoblanadi: A) markazlashtirilgan investisiiyalar, ular quyidagilami o’z ichiga oladi: Davlat byudjeti mablag’ lari; Davlat byudjetdan tashhari fondlar mablag’lar; hukumat kafolati ostida beriladigan horijiy kreditlar; hukumat harorlariga ko’ra belgilanadigan boshqa manbalar; B) Markazlashtirilmagan investisiiyalar, ular quyidagilami o’z ichiga oladi: Mulkchilikning barcha shakllaridagi korhonalar mablag’lari; Tijorat banklarining, shu jumladan horijiy tijorat banklarining kreditlari; Jismoniy shahslar, shu jumladan horijiy jismoniy shahslar mablag’lari; qonun qujjatlariga zid bo’lmagan boshqa manbalar. Davlat investisiiya faoliyati doirasida davlat byudjeti va byudjetdan tashhari fondlar mablaqi hisobidan to’qridan-to’qri moliyalash yo’li bilan amalga oshiriladigan investisiiya, O’zbekiston Respublikasi hukumati 52 kafolati ostida chet el investisiiyalari va kreditlarini jalb etgan holda amalga oshiriladigan investisiiya markazlashtirilgan investisiiya hisoblanadi. Markazlashtirilgan investisiiyalar faqat quyidagi yo’nalishlarga ajratiladi: • respublika iqtisodiyotining ustuvor yo’nalishlariga davlat maqsadli dasturlarini va davlatlararo bitimlarini amalga oshirishga; • aholining extiyojmant qatlamlarini davlat tomonidan ijtimoiy muhofaza qilishni ta’minlash uchun uy-joy qurilishiga; • suv xo’jaligi qurilishiga; • aholi yashaydigan joylaming muxandislik infratuzilmasini rivojlantirishga; • fan, ta’lim, sog’liqni saqlash, madaniyat va ijtimoiy infratuzilmalaming boshqa tarmoqlari ob’ektlari qurilishiga; • umumdavlat tabiatni muhofaza qilish tadbirlarini amalga oshirishga va tabiiy ofatlardan himoya qilish inshootlari qurilishiga. Investisiion maqsadlarga yo’naltirilgan mablag’lar tanqisligi sharoitida lizing investisiion faoliyatni faollashtiruvchi muhim vosita bo’lib hizmat qiladi. Lizing-moliyaviy kredit munosabatlarining shakllaridan biri bo’lib, korhonalaming qurilma va asbob- uskunalarini ishlab chiharuvchi korhonalar yoki mahsus tashkil qilingan lizing kompaniyalaridan uzoq muddatga ijaraga olinishini anglatadi. Lizing bitimida ko’rsatilgan tomonlardan tashhari investisiion loyihalami moliyalashtirish hamda ulami buning uchun zarur bo’lgan mablag’lar bilan ta’minlash imkoniyatiga ega bo’lgan tijorat yoki investisiion banklar ham ishtirok etishi mumkin. Download 6.6 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|