Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti Samarqand filiali oori 221-guruh talabasi Maxammatov Jurabekning Mikroiqtisodiyot fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti Samarqand filiali OORI 221-guruh talabasi

Maxammatov Jurabekning Mikroiqtisodiyot fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

MAVZU: Elastiklik tushunchasi va uning turlari

• MAVZU: Elastiklik tushunchasi va uning turlari

REJA:
1. Elastiklik tushunchasiga ta’rif
2. Talab va taklif elastikligi
3. Talabning narx bo`yicha elastikligi yordamida daromadlarni tahlil qilish

Elastiklik tushunchasiga ta’rif

• Elastiklik tushunchasiga ta’rif
•  
• Ma′lumki tovarga bo`lgan talab, uning narxiga, iste′molchi daromadiga va boshqa omillarga bog`liq. Xuddi shuningdek, taklif ham tovar narxi, ishlab chiqarish xarajatlari va boshqa omillarga bog`liq. Masalan, limonning narxi oshsa, unga talab kamayadi. Lekin biz narx o`zgarishi ta′sirida limonga talab yoki taklifni miqdoriy jihatdan o`zgarishini aniqlamoqchimiz.. Shunday qilib narx yoki daromad singari omillar o`zgarishiga bozorning iqtisodiy agentlari (iste′molchi va ishlab chiqaruvchilar) qanday munosabat bildirishlarini o`rganishda elastiklik tushunchasi muhim ahamiyat kasb etadi.

Elastiklik - bir o`zgaruvchining boshqa bir o`zgaruvchi ta′siri ostida o`zgarishini o`lchaydigan o`lchov. Aniqroq qilib aytganda, biror o`zgaruvchining bir foizga o`zgarishi natijasida boshqa bir o`zgaruvchining ma′lum foiz miqdoriga o`zgarishini ko`rsatadigan ko`rsatkichdir. Bunga eng yaqqol misol sifatida narxga bog`liq talab elastikligini keltirish mumkin. Bu elastiklik tovar narxining bir foizga o`zgarishi, unga talabni necha foizga o`zgartirishini ko`rsatadi.

• Elastiklik - bir o`zgaruvchining boshqa bir o`zgaruvchi ta′siri ostida o`zgarishini o`lchaydigan o`lchov. Aniqroq qilib aytganda, biror o`zgaruvchining bir foizga o`zgarishi natijasida boshqa bir o`zgaruvchining ma′lum foiz miqdoriga o`zgarishini ko`rsatadigan ko`rsatkichdir. Bunga eng yaqqol misol sifatida narxga bog`liq talab elastikligini keltirish mumkin. Bu elastiklik tovar narxining bir foizga o`zgarishi, unga talabni necha foizga o`zgartirishini ko`rsatadi.

Narxga bog`liq talab elastikligini quyidagicha yozamiz:

• Narxga bog`liq talab elastikligini quyidagicha yozamiz:

Talabning egiluvchanligi - bu boshqa o'zgaruvchining o'zgarishiga nisbatan talabning sezgirligini iqtisodiy o'lchovidir. Tovar yoki xizmatga talab qilinadigan miqdor narx, daromad va afzallik kabi ko'plab omillarga bog'liq. Ushbu o'zgaruvchilar har doim o'zgarganda, bu tovar yoki xizmatning talab miqdori o'zgarishiga olib keladi. Masalan, talab miqdori o'zgarishi bilan tovar yoki xizmat narxi o'rtasidagi bog'liqlik mavjud bo'lganda, egiluvchanlik talabning narx egiluvchanligi deb nomlanadi. Talab egiluvchanligining yana ikkita asosiy turi bu talabning daromad egiluvchanligi va talabning o'zaro moslashuvchanligi

• Talabning egiluvchanligi - bu boshqa o'zgaruvchining o'zgarishiga nisbatan talabning sezgirligini iqtisodiy o'lchovidir. Tovar yoki xizmatga talab qilinadigan miqdor narx, daromad va afzallik kabi ko'plab omillarga bog'liq. Ushbu o'zgaruvchilar har doim o'zgarganda, bu tovar yoki xizmatning talab miqdori o'zgarishiga olib keladi. Masalan, talab miqdori o'zgarishi bilan tovar yoki xizmat narxi o'rtasidagi bog'liqlik mavjud bo'lganda, egiluvchanlik talabning narx egiluvchanligi deb nomlanadi. Talab egiluvchanligining yana ikkita asosiy turi bu talabning daromad egiluvchanligi va talabning o'zaro moslashuvchanligi

Elastiklik turlari
Talab va taklif elastikligi
Narxga bogʻliq talab elastikligi tovar narxining bir foizga oʻzgarishi unga boʻlgan talabning necha foizga oʻzgarishini koʻrsatadi. Agar tovar narxining 10 foizga kamayishi sotuv hajmini 20 foizga oshirsa, bunday tovar elastik hisoblanadi. Narxga bogʻliq talab elastikligi deyarli har doim (Giffen samarasi va Veblen samarasi bundan mustasno) musbat va manfiy qiymatni qabul qilganligi uchun elastiklik darajasi ham manfiy hisoblanadi

Talabning elastikligiga ta'sir qiluvchi omillar

• Talabning elastikligiga ta'sir qiluvchi omillar
• Tovarning narxning talab egiluvchanligiga ta'sir qiluvchi uchta asosiy omil mavjud:

• O'rinbosarlarning mavjudligi
• Zaruriyat
• Vaqt

taklif elastikligi

• Narxga bogʻliq taklif elastikligi tovar narxining bir foizga oʻzgarishi, unga boʻlgan talabning necha foizga oʻzgarishini koʻrsatadi. Agar tovar narxining 10 foizga kamayishi, taklif etiluvchi tovarlar hajmini 20 foizga kamaytirsa, bunday tovar elastik hisoblanadi.

Talabning daromad bo’yicha elastiklik koeffisenti

• Talabning daromad bo’yicha elastiklik koeffisenti

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT