Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti toshkent moliya instituti

SHA-256 - eng ommabop xeshlashtirish usuli yoki algoritmi
CryptA Capital – kriptovalyutalar investitsion portfeli tuzishga imkon beradigan Alpari halqaro moliyaviy kompaniyasi platformasi
Haqqoniylik – buaxborot qanchalik to‘g‘riligini, ya’ni haqiqatning qay darajada aks ettirishini ko‘rsatadigan xususiyat. So‘nggi vaqtlarda hamma foydalanadigan ma’lumotlar bazalari paydo bo‘lishi bilan xatolar va afsonalar bir zumda tarqalib ketishiga sharoitlar yaratildi. Shuning uchun axborot haqqoniyligini baholashning ahamiyati oshib bormoqda.
Konfidentsiallilik – bu informatsiyaning saqlanishida va uzatilishida ma’lumotlarni ruhsat berilmagan o‘qishdan himoya qilishdir. Bu shirflash orqali amalga oshiriladi;
Ma’lumotlardan foydalanishning nazorati – informatsiyadan faqatgina ruxsat berilgan insonlar foydalana olishi kerak;
kalit - komp’yuter texnikasi ishlatilganda kalit bu son yoki sonlar ketma-ketligidir
Shifrlash algoritmlari - bir necha yillar davomida yaratiladigan va sozlanadigan matematik funktsiyalardir
RC4 va DES (3DES, DESx) - ommabop shifrlash algoritmlari
IDEA shifrlash algoritmi - konfidentsal bo‘lib, AQSH xukumati tomonidan ishlab chiqilgan va uning qandayligi hech kimga hach qachon ma’lum qilinmaydi
RC4 (Rivest cipher 4) va DES (Data Encryption Standart) - simmetrik shifrlashning eng ko‘p ishlatiladigan protokoli 1976 yilda AQSH davlati tomonidan kritik bo‘lmagan informatsion massivlarini himoya qilish uchun ishlatishga mo‘ljallangan kriptografik standart
HSM – Hardware Storage Module - havfsizlik tizimlarining ko‘pchilik turlarida kalitlar saqlashning apparat modullarida yoki smart kartalarda saqlanadi
Ochiq kalitlar texnologiyasi - Shifrlashning ikkinchi usuli hisoblanib, uni asimmetrik kriptografiya deb ham atashadi. Ushbu usuldan foydalanganda ikkita kalitdan foydalaniladi: ochiq (ommaviy) va yopiq (mahfiy) kalitlar
“shaffof” shifrlash dasturlari - o‘z komp’yuteringizdagi ma’lumotlarni shifrlab qo‘yishning bir necha xil usullari mavjud bo‘lib, ularning ichidan foydalanuvchi uchun bilinmaydigan “shaffof” shifrlash dasturlaridan foydalanish tavsiya etiladi. Bunday programmalar komp’uterning mantiqiy disklarini shifrlash uchun ishlatiladi.