Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

 
PEDAGOGICAL CONDITIONS FOR THE DEVELOPMENT OF 
CREATIVE TALENTS OF STUDENTS OF A PEDAGOGICAL UNIVERSITY 
IN TEACHING PROCESS 
 
Mamatkulova M.V. - Lecturer at the Kokand State Pedagogical Institute 
 
Annotations. The article presents an analysis of the results of experimental 
tests of creative abilities of students of pedagogical universities and their 
development. When studying the programming course, the creative abilities of future 
teachers are presented the conclusions obtained as a result of the application of 
pretheoretical development methods, approbation in certain pedagogical conditions. 

---

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 8 - SON 
183 
Key words: determination, motivation, intelligence, synthetic concepts, 
problem principle, context, intelligence unity, creativity, illustration, reproductive, 
problem statement, heuristics, motivational field, model experiences, creative actions, 
creative activity. 
Ijodkorlik qobiliyatlari va ularni rivojlantirishga oid ishlarning koʻpligiga 
qaramay, oliy oʻquv yurtlarining real oʻquv faoliyatida koʻrsatilgan umumnazariy 
tasavvurlarni amalga oshirishda maʼlum qiyinchiliklar yuzaga kelmoqda. Ijodkorlik 
qobiliyatlar va ularni rivojlantirish imkoniyatlari tushunchasiga asosiy yondoshuvni 
dastlabki tanlab olish jarayoni murakkabdir. Ishlab chiqilgan modellar, dasturlar, 
texnologiyalarni, tizimlarni joriy etish ularning oʻziga xosligi yoki oʻqitishning yangi 
turi sifatidagi globalligi sababli qiyinchiliklar tugʻdirmoqda. Oʻquv faoliyatida 
shaxsning ijodkorlik qobiliyatlarini rivojlantirish jarayonining nazariy asoslarini 
amalga joriy qilishning pedagogik shart–sharoitlari adabiyotlarda yetarlicha toʻliq 
ifodalab berilmagan. Bundan tashqari, boʻlajak mutaxassisning ijodkorlik 
qobiliyatlarini rivojlantirish jarayoni kasbiy maʼnoga ega boʻlishi kerakligini hisobga 
olish zarur. 
Maʼlumki, ijodiy qobiliyatlarni, istalgan boshqa qobiliyatlar kabi 
rivojlantirish quyi darajadan yuqoriga tomon spiral boʻyicha amalga oshirilishi kerak. 
Koʻrib chiqilgan metodika bu yoʻlda maʼlum rivojlanishni taʼminlaydi. Tabiiyki, 
metodika natijalari shaxsiy planda har bir talabaning ijodiy qobiliyatlari 
shakllanganlik darajasiga bogʻliq.
Pedagogika oliy oʻquv yurti talabalarining ijodiy qobiliyatlarini oʻquv 
faoliyatida rivojlantirish sistemasi modelini yaratish boʻyicha ish asosini tashkil 
qilgan nazariy asoslar ―Programmalashtirish‖ kursini oʻrganish jarayonida talabalar 
ijodiy qobiliyatini rivojlantirish metodikasida oʻz aksini topdi.
Ishning maqsadi pedagogika oliy oʻquv yurti talabalarining ijodiy 
qobiliyatlarini oʻquv faoliyatida rivojlantirish jarayonini takomillashtirishdan iborat 
boʻldi. Maqsadga erishish uchun modelda belgilangan vazifalar hal etildi.
Modelda keltirilgan omillar ijodiy qobiliyatlar rivojlanish qonuniyatlarini 
harakatlantiruvchi kuch boʻladi, deb taxmin qildik va pedagogik faoliyatni tashkil 
qilishga qoʻyiladigan talablarga amal qildik. Ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirishning 
har bir tamoyiliga metodikada maʼlum rol ajratildi. Muammolilik tamoyili markaziy 
sanaladi. Ijodiy malakalar shakllanishi va ijodiy faoliyat mexanizmlari 
oʻzlashtirilishini taʼminlash, ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirishdan ularni oʻz - oʻzida 
rivojlantirishga asta - sekin oʻtish ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish yoʻnalishlarida 
aks etgan. Ajratilgan yoʻnalishlarda optimal natijaga erishishni taʼminlovchi 
tamoyillar: rivojlanishning ijtimoiy - madaniy kontekstining yetakchi roli, effekt va 

---