Toshkent davlat texnika Unversiteti Elektronika va avtomatika fakulteti Axborotlarga ishlov berish va boshqarish kafedrasi 146-19 Intellektual muhandislik tizimlari

Toshkent davlat texnika Unversiteti Elektronika va avtomatika fakulteti Axborotlarga ishlov berish va boshqarish kafedrasi 146-19 Intellektual muhandislik tizimlari

Bajardi: Nomozov F. Umirzaqov S.

Tekshirdi: Boborayimov O.

Obyektning mikro klimitni kompyuterda boshqarish sistemasi

Reja

• Boshqarish maqsadi va talablar.
• Kerakli uskunalar va dachiklar.
• Avtomatik boshqarish haqida.
• Obyektning mikro kilimitini komputerda boshqarish
• Xulosa.

Boshqarish maqsadi va talablar

• Ishadan maqsad ishlab chiqarish korxonalaridagi mikro iqlimni kompyuterda boshqarishni tashkil etishdan iborat va buni natijasida ishchilarga qulay ish sharoitini hamda turli mashinalar va xom ashyolarni talab qilgan sharoitni taminlanadi. Bundan biz maxsulot sifatini va foydani oshiramiz.
• Ishlab chiqarish korxonalariga qo’yilgan talablar
• Havoning nisbiy namlikgi – eng maqbul qiymat 40% - 60% deb qabul qilingan.
• Narmal atmasfera bosimi P – 1pa (1 atmasfera bosimi).
• Xonaning umumiy (issiq va sovuq) dagi eng maqbul harorati 20-25 gradus selsiy qabul qilingan.
• Xonadagi havo aylanish tezligi 0,1-1,0 m/sek bo’lishligi qabul qilingan.

Kerakli uskunalar va dachiklar

•  Dachiqklardan kelgan signallarni qayta ishlash buchun maxsus qurilma (komputer), va ularni kuzatish uchun monitor .
• Havo aylanishini taminlash uchun havo kanalizatsiyasi, ventilyatorlar sanoat kanditsanerlari.
• Haroratni boshqarish uchun bunga ham konditsaner, Ateplena, teplapol va xar hil pechlardan foydalaniladi.
• Havoni nisbiy namligini boshqarish uchun maxsus suvni puflab beruvchi va farlatuvchi qurilmalardan foydalaniladi.
• Kerakli dajiklar
• Atmasfera bosimini o’lchash uchun barometr va manometrlar dan foydallanadi.
• Haroratni o’lchash uchun oddiy termometr va raqamli termometrdan foydalanamiz.
• Xona havosini aylanish tezligini aniqlash uchun havoni tezligini o’lchovchi dachiklardan foydalaniladi.
• Havono namligini aniqlash uchun oddiy nisbiy namlikni o’lchavchi asboblardan va elektron dachiklardan foydalaniladi.

Avtomatik boshqarish – bu biron-bir jarayonni odam ishtirokisiz bajarish tushiniladi.
Boshqarish - esa qo’yilgan maqsad sari jarayonni yo’naltirish.
Jaryonlarni boshqarish quyidagi bosqichlardan iborat.
Bu yerda: BO – boshqarish obyekti; I – boshqarish maqsadi; II – boshqarish to’g’risida axborot; III – taqoslash, tahlil etish va qaror qabul qilish; IV – qabul qilingan xabarni bajarish.
Avtomatik boshqarish haqida
1. Funktsional sxema – bu sxema sistemaning qanday elementdan tashkil topganini bildiradi. Unda xar bir elementga mos ravishda shu elementning nomi yoki u bajaradigan funktsiyasining nomi keltiriladi.
2. Prinsipial sxema– bu sxema funktsional sxemani kengaytirilgan kurinishi bulib, bunda xar bir elementni kengaytirib ko`rsatiladi.
3. Strukturaviy sxema (model) – bu sxema sistemaning matematik modelini bildiradi. Bunda xar bir elementga mos ravishda algebraik, differentsial, integral tenglamasi yoki qandaydir uzatish funktsiyasi keltiriladi.
Obyektning mikro kilimitini komputerda boshqarish
Biz yuqorida keltirilganidek obyektning mikro kilimitini to’rta parametri orqali
Boshqaramiz. Bular

• harorat
• Bosim
• Havoni aylanishi
• Havoni namligi

Shunda bizda to’rta kirish va to’rtda chiqish bor
Har bitta kirishdan kelgan signallarni maqsadga erishtirish uchun buni
matematik madel qilinadi. Matematik modelni optimallashtiramiz ya’ni
Qilingan madellarni eng optimali tanlanadi. Keyin chiqishga kirishdagi
signallarni va optimall modeldagi qiymatlar farqi aniqlanadi, shu farq
Qilininayotgan qiymat jo’natiladi.
Xulosa
Hozzirda ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish muhim va zaruriy bo’lib
Bormoqda biz qisqagina bo’lsa ham obyektning mikro kilimitini avtomatlashtirishni
Ko’rib o’tik. Bunda dachiklardan foydalandik va ulardan olingan malumotlarni
Qayta ishlaovchi tizim yaratish haqida ozroq toxtaldik va biz hohlagan natijaga
Erishdik deb o’ylaymiz.
Etiboriz uchun raxmat!