Toshkent davlat transport universiteti vagon va vagon xo

Texn ologik jarayon - bu ishlab chiqarish jarayoni bo'lib, mehnat vositasini ma'lu 
m m aqsad y o 'lid a h arak atlan tirish va o'zg artirish g a qaratilgan bo'ladi. 
Boshqacha aytganda, texnologik jarayon deganda mehnatni bajarish vositasi 
yaratilay otgan m ahsulot param etrlari, shakli, o'lchovlari, xossasi va 
boshqalarga qarab aniqlanuvchi texnologik jarayonlar ketm aketligi tushuniladi. 
Texnologik jarayonlar har xil operatsiyalardan tashkil topadi. Har bir texnologik 
operatsiyalar bitta ishchi yoki ishchilar g uruhi tom onidan bitta ish o'rnida bajariladi. 
Bunda chegara sifatida ishchining bitta ish joyidan boshqa ish joyiga o'tishi yoki 
ishlov 
berilayotgan 
m 
ahsulotning 
bir 
ishlov 
berish 
joyidan 
boshqa 
ishlov 
berish 
joyiga 
o'tkazilishi 
tushuniladi. 
Opersiyalar bir yoki bir nechta o'rnatkichlarda amalga oshirilishi mumkin. 
O'rnatkichlar - bu texnologik operatsiyalarning bir bo'lagi hisoblani bunda ishlov 
beriluvchi detal albatta, mahkam o 'rnatilgan bo'ladi. Operatsiya va o'rnatkichlar 
pozitsiya 
(o'rin)larga 
bo'linadi. 
Pozitsiya deganda o 'rnatilgan detaining asbob yoki jihozning qo 'zg 'alm as qism 
iga 
nisbatan 
holatiga 
aytiladi. 
Texnologik o'tuv - bu o'zgarm as texnologik rejim va qo 'llanmada bir xil texnologik 
jihozlarda (moslama, asbob va boshqalarda) tugallanib, amalga oshirilgan 
texnologik operatsiya bo'lagi. Bu ko'rsatkichlardan birining o'zgarishi bitta o'tuvning 
tugashi 
v 
a 
boshqasining 
boshlanishi 
hisoblanadi. 
Yordamchi o'tuv - bu inson yoki jihozlar harakati tufayli tugallangan texnologik 
operatsiya bo'lagi bo'lib, u n d a m ehnat m ahsuloti xususiyati (shakli, holati) 
o'zgaradi. Texnologik o 'tuv bir qancha o'tkich (proxod)larga ega bo'lishi mumkin. 
O 'tkich (proxod) o 'tuvning bir bo'lagi bo'lib, unda bir qatlam material olinadi yoki 
qo'shiladi (masalan, metall qirqich stanokda bir qatlam metall qo'shiladi yoki 
olinadi). O 'tkichda asbob, ishlov berish yuzasi, jihoz ish rejimi o'zgarm aydi. 
Qabul - inson harakatining yakuni bo'lib, bitta maqsad sari birlashgan holda 
bajarilgan ish qismi. Qabul harakatlar kompleksi bo'lib, olish (ajratish) maqsadida 

---

18 
yoki biror narsalarning joyini o'zgartirish tushuniladi, masalan, yig'uvda qabul – 
boltni olib, teshikka kirgizish.