Тошкент давлат юридик университети н и к о ҳ т у з и ш ҳ у қ у қ и н г и з б о р

МУОМАЛАГА ЛАЕҚАТСИЗ ДЕБ ТОПИЛГАН ШАХС 
БИЛАН ТУЗИЛГАН НИКОҲ ҲАҚИҚИЙМИ?
Бундай никоҳ ҳам ҳақиқий эмас деб топилади. Руҳий 
касаллик ёхуд ақли заифлик кишини онгли ҳаракатлар қилиш 
ва ўз ҳаракатларининг юридик оқибатларини англаб етиш 
қобилиятини бузиши мумкин.
Муомалага лаёқатсиз шахс шахсан ўзи фуқаролик 
муомаласида битимлар тузишга ҳақли эмас. Унинг номидан 
битимларни унинг васийи тудади. Демак, муомалага лаёқат- 
сиз шахс билан тузилган никоҳ ҳақиқий ҳисобланмайди. 
Васий эса васийлиги остидаги шахс манфаатини кўзлаб унинг 
номидан никоҳ тузишга ҳақли эмас.
39

---

НИКОХДАН ЎТИШ ВАҚТИДА ОИЛА ҚУРИШ 
МАҚСАДИНИНГ БЎЛМАСЛИГИ (СОХТА НИКОҲ) 
___________ НИМАЛАРГА ОЛИБ КЕЛАДИ?____________
Бундай никоҳ ҳақиқий бўлмаган никоҳ деб топилади. Эр- 
хотин сохта никоҳ қайд қилдирган ва оила қурмаган бўлса, 
никоҳ ҳақиқий эмас деб топилиши, сохта никоҳни ҳақиқий 
эмас деб топишни прокурор талаб қилишга ҳақли экани, эр 
(хотин) оила қуриш мақсадисиз никоҳга кирган ҳолларда эса 
бундай талаб хотин (эр) томонидан қўйилиши мумкинлиги 
белгиланган.
Асос: Oiuia кодексининг 54-моддаси.
НИКОҲНИ ҲАҚИҚИИ ЭМАС ДЕБ ҲИСОБЛАШ ВАҚТИ 
_____________ ҚАЧОНДАН БОШЛАНАДИ?_____________
Суд томонидан ҳақиқий эмас деб топилган никоҳ у 
тузилган вақтидан бошлаб ҳақиқий эмас деб хдсобланади.
Лсос: От а кодексининг 55-моддаси.
НИКОҲНИ ХДҚИҚИИ ЭМАС ДЕБ ТОПИШ 
_________ ОҚИБАТЛАРИ ҚАНДАЙ?_________
Ҳақиқий эмас деб топилган никоҳ эр-хотин учун оила 
қонунчилигида белгиланган шахсий ва мулкий ҳуқуқ ҳамда 
мажбуриятларни вужудга келтирмайди.
Лсос: Оила кодексининг 56-люддс1си.
40

---