Toshkent farm atse vtikainstituti
O T K IR (NAYZA) BARG SANO - CASSIA
Download 7.28 Mb. Pdf ko'rish
|
dastarbosh
- Bu sahifa navigatsiya:
- Geografik tarqalishi.
- Cassia acutifolia Del. Iskandariya porti orqali chet elga chiqarilgani uchun u у an a Afrika, Misr yoki Iskandariya sanosi deb ham yuritiladi. Cassia anugutifolia
- Mahsulotning tashqi koVinishi.
O T K IR (NAYZA) BARG SANO - CASSIA
ACUTTF О LI A DEL 0 ‘tkir (nayza)barg sano -Cassia Acutifolia Dei. dukkakdoshlar - Caesalpiniaceae oilasiga kiradi. Har ikkala sano o'simligi bo‘yi 1 m ga yetadigan yarim buta. Poyasi shoxlangan, pastki qismidagi shoxlari yerda sudralib o‘sadi. Bargi juft patli murakkab, 4-8 ta juft bargchalardan tashkil topgan bo‘lib, poyada bandi bilan ketrna-ket o ‘mashgan. Gullari shingilga to ‘plangan. Guli qiyshiq, kosachabargi 5 ta, asos qismi birlashgan, tojbargi 5 ta, birlashgan, sariq, otaligi 10 ta, hammasi yerkin holda, onalik tuguni bir xonali, yuqorigajoylashgan. Mevasi-yassi, yapaloq tuxumsimon, ba’zan bir oz qayrilgan, yashil-jigarrang va ko‘p urug‘li dukkak. Urug‘i sariq yoki yashilroq, deyarli to‘rtburchaksimon, to‘rsimon burushgan, uzunligi 6-7 mm. Iyun oyining oxiridan bosh lab, kuzgacha gullaydi. Mevasi sentyabrdan boshlab yetiladi. Geografik tarqalishi. Sano o‘simligi yovvoyi holda Afrikaning cho‘l va yarim cho‘l viloyatlarida (Sudan, Nubiya va Qizil dengiz bo‘yida) hamda Arabistonning janubida uchraydi. Bir yillik o‘simlik sifatida 0 ‘rta Osiyo va Kavkazda o ‘stiriladi. Cassia acutifolia Del. Iskandariya porti orqali chet elga chiqarilgani uchun u у an a Afrika, Misr yoki Iskandariya sanosi deb ham yuritiladi. Cassia anugutifolia Vahl. Hindistonda o ‘stirilgani uchun Hindiston sanosi deb ataladi. Sanoning yana bir turi - to‘mtoq bargli sano (Ttaliya sanosi) Cassia obovata Collad. bor. Bu sano ham Afrikaning markaziy qismidan kelib chiqqan bo‘lib, bargchasining shakli bilan (bargchasi to‘mtoq, teskari tuxumsimon) boshqa turlaridan farq qiladi. Bu o‘simlikning bargchasi tarkibida ta’sir etuvchi modda - antratsen unumlari kam bo‘ladi. Mahsulotning tashqi koVinishi. Bargli mahsulot juft patli murakkab bargning butun yoki qisrnan maydaiangan bargchalari, umumiy banlar hamda bir oz poyaning ingichka, yog‘ochlanmagan qismi va gullar aralashmasidan tashkil topgan, Bargchalar lansetsimon, o'tkir uchli, barg plastinkasi assimmetrik, tekis qirrali, 179 mo‘rt, kalta bandli boTib, uzunligi 1-3 sm, eni 0,4-1,2 sm (tor barg sano bargini uzunligi 2-6 sm, eni 0,6-2 sm). Bargchalarning ikkilamchi tomiri asosiy tomirdan o‘tkir burchak hosil qilib chiqadi va uchi bilan birlashib, barg plastinkasi qirrasiga parallel yo‘nalgan chiziq hosil qiladi. Mahsulot kuchsiz o‘ziga xos hid va shilliq- achchiqroq mazaga ega. XI DF ga ko‘ra mahsulot namligi 12%, umumiy kuli 12%, 2 mm dan y o 'g ‘on poya boTakchalari 3%, qo‘ng‘ir rangli, qoraygan va sarg‘aygan barglar 3%, mevalar 4%, teshigining diametri 1 mm li elakdan oTadigan maydalangan boTakchalar 3,5%, organik aralashmalar 3% va mineral aralashmalar 1% dan oshiq hamda bargchalar miqdori 60% va antratsen unumlarini aglikonlarining (xrizofan kislotasiga nisbatan hisoblaganda) miqdori 1,35% dan kam boTmasligi kerak. Bulardan tashqari maydalangan (qirqilgan) mahsulot uchun 7 mm dan yirik boTgan boTakchalar 10% va teshigini diametri 0,5 mm li elakdan oTadigan mayda qismi 10% dan oshiq boTmasligi kerak. Mevali mahsulot keng oval shaklli, yalpoq, qalin, bir oz egilgan, uzunligi 3-5 sm, eni 1,5-2,5 sm li, jigarrang-yashil rangli dukkaklardan iborat. UrugTar yalpoq, burchakli - yuraksimon, sarg‘ish-yashil rangli boTib, usti to‘rsimon burishgan. Mahsulot namligi 12%, umumiy kuli 12%, poya boTakchalari va barg bandlarining aralashmasi 10%, organik aralashmalar 3% va mineral aralashmalar 1% dan ko‘p, antratsen unumlarining (aglikonlarga nisbatan hisoblaganda) miqdori 1,4% dan kam boTmasligi kerak. Download 7.28 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling