Тошкент фармацевтика институти

Режа:
1.Кўз дори турларини замонавий таснифи.
2. Кўз дори турларига қўйилган талаблар
3.Замонавий кўз дори турлари
4. Кўз дори турларини ривожланиш йўллари


ТАЯНЧ ИБОРАЛАР: Кўз ўрнатмалари (КЎ)- конъюктивал хатачага ўрнатиш учун мўлжалланган стерил қаттиқ ёки юмшоқ препаратлар. Уларнинг шакли ва размерлари махсус офтальмологияда қўллаш учун мўлжалланган ва асосий вазифаси- препаратни конъюктивага таъсир этиш вақтини чўзиш.
Кўз учун таблеткалар пресслаш йўли билан олинади ва олдиндан кўз намламалри, томчиларни тайёрлаш ёки қовоқ ортига ўрнатилади.( конъюктивал халтачага). Уларга асосий талаб- қолдиқсиз эриб кетиши.
Кўз учун сепмалар кўзга сепиш учун юқори дисперслик даражаси эга бўлган ДМ дан тайёрланади асептик шароитда ва стерилланади.
Кўз учун қаламчалар кўз шиллиқ қаватларини куйдириш учун мўлжалланган бўлиб,тузларни эритиб ( плавление) махсус формаларга –қолипларга қуйиб қотириш йўли билан олинади.
Кўз дори турлари (КДТ) бошқа дори турлари (ДТ) қаторида алохида ўринни эгаллайди - бу уларни, биринчидан, қўллаш спецификаси, иккинчидан кўзнинг тузилиши, функцияси, ўта нозиклиги, ДМ сўрилиш механизми, уларни тарқалиши ва кўзнинг тўқима ва суқликлари билан узаро таъсирига ва х.қ.
Таниқли офтальмолог акад. Филатов В.П. этган:” Одамнинг кўзлари- сезиш аъзолар энг мухимлиги билан ажралиб туради. ( драгоценный).” Одам ташқи олам ҳақидаги информацияни -маълумотнинг 90 % ни кўриш аъзоси қабул қилар экан.
Кўз шиллиқ қаватлари бошқа шиллиқ қаватлардан энг сезувчан ва нозиклиги билан ажралиб туради ва ташқи омилларга- механик ифлосликлар, осмотик босим, рН билан кўз суюқлигидан фарқланадиган эритмалар, микроорганизмлар жуда хам сезгир. Шуни ҳисобга олган холда кўз учун яратиладиган ДТ талаблар юқори бўлиши табиий.
Амалиётда кўз касалликларни даволаш учун ДМ турли дори шаклларида (ДШ) қўлланилиш мумкин. Хозирда етакчи мамлакатларниннг фармакопеяларида келтирилган таъриф бўйича КДТ бу- кўз конъюктивасига ёки кўз соққасига ( олмасига) ёки конъюктивал халтачага ( мешок) қўлланадиган стерил суюқликлар, юмшоқ ва қаттиқ препаратлар (ДТ).
Замонавий тасниф КДТ га:
-кўз томчилари (КТ);
- ювиш учун эритмалар, намлаш учун эритмалар;
-кўз спрейлари;
-кўз учун юмшоқ ДТ;
- кўз учун қаттиқ ДТ;
- кўз учун ўрнатмалари ( вставки);
- офтальмологик инъекциялар.