Toshkent farmatsevtika instituti
ortib , n afas o lish n in g jad allash u vi va h o k a z o
Download 24 Kb. Pdf ko'rish
|
|
ortib , n afas o lish n in g jad allash u vi va h o k a z o . N a fa s o lish ogMrlashgan va u z o q b u zilgan d a en g sam arali usul, b u — o ‘p k an i m axsu s ap paratlar — respiratorlar y o rd a m id a in tu b a tsio n n a y y o k i tra xey astom ik kanyu lya yord am id a s u n ’iy nafas oldirish ven tilatsiyasidir. R esp iratorlar q uyidagilarga boM inadi: 1) b o sim b ila n tartibga so lin a d ig a n ; 2) ch a sto ta g a a sosan tartibga solin a d ig a n ; 3) h ajm iga b in o a n tartibga so lin a d ig a n respiratorlar. B irin ch i tu rga D P - 2 , R R -1 apparatlari kiradi. A p p aratlar q isilgan g a zd a n ishlayd i va a so sa n n a rk o z b erishda yok i b e m o r tr a n sp o rtd a o lib b o r ila y o tg a n d a q isq a m u d d atli n afas u c h u n ishlatiladi. C h a sto ta b o 'y ic h a tartibga so lin a d ig a n apparatdan D P - 8 va A N D - 2 lar fo yd a la n ila d i. R esp irator D P - 8 d a vo m li 0 ‘S V u ch u n m o M ja lla n g a n . N a f a s c h a s t o t a s i 1 d a q iq a d a 1 6 — 2 4 m a rta. ap p aratn in g q uyi q ism id agi dastak b ilan b elg ila n a d i, n afas hajm i esa tep ad agi p a n e ld a o 'm a tilg a n tu tq ich b ilan an iq lan ad i. N a fa s chiqarish klapan orqali passiv am alga oshiriladi. H avoni n am lagich va isitk ic h , k islo r o d n i m iq d orlab b eru v ch i ro to m er va o 'p k a n i q o'Ida s u n ’iy n afas old irish i u c h u n m o 'y n a m avjud. D rager apparati o 'p k a n i u zo q m u d d a tli ven tilatsiya q ilish ga h a m d a narkoz u ch u n m oM jallangan (5 6 -r a sm ). D rager Silian nafas narkoz apparati — universal apparat bo'lib, an esteziya te x n ik a sin in g org o n o m etrik va ajoyib konstruksiyasidir. 239 M o n i t o r o r q a li v e n t i l a t s i y a p a r a m e tr la r in i n a z o r a t q ilis h m u m k in , b ir v a q tn in g o 'z id a e l e k t r o n v e n t i l a t o r v a g a z li n a r k o tik a r a la s h m a n i u z a tis h im k o n iy a t ig a eg a . A p p a r a td a o g o h la n tir is h va s ig n a l tiz im i m avjud, nafas o lish tezlig i 6 —60 m a rta d aq iq a siga . U c h xil g a z ish latish m u m k in , N 20 ; 0 2 va h avo. Turli yosh dagi b em orlarga ishlatiladi. Boshqarish ju d a qulay, yu qori darajali bezarar m od el. H a j m i g a k o ' r a t a r t i b g a s o lin a d ig a n a p p a r a tla r ic h id a R O - 1 , R O - 2 , R O - 3 , R O - 5 , R O - 6 r e s p i r a t o r l a r i k e n g tarqalgan b o ‘lib , b arch asi deyarli b ir q u rilm aga ega. N a fa s h ajm i apparatdagi m ax su s tirgak b ila n b elgila n ad i. A pparatlar xu susiyati — o lin a y o tg a n nafas n a m la n a d i, lek in isitilm a y d i. 0 ‘S V d a n a w a l respirator p u x ta tek sh irila d i, x u su sa n , u n i bir n e c h a m arta ish latish va t o ‘x ta tish , tu rli tartiblard a d vig atel ish la sh in i te k sh irish , ayn i p a ytd a b e g o n a sh o v q in n in g y o ‘q ligiga ish o n c h h o sil q ilish lo z im . S h la n g la r v a tu ta sh tirila d ig a n q ism la r ste rilla n g a n , n a m la g ich g a e sa d istilla n g a n suv so lin g a n boMishi kerak. R e sp ir a to m i ish la tib va k o ‘z d a tu tilg a n p a r a m e tr la m i b elg ila b , u n g a D u g la s q o p c h a sin i tu tash tirish lo z im v a q a n d a y sh ish a y o tg a n i h a m d a b o ‘sh a y o tg a n in i k o 'rish lo z im , a y n i p aytd a v o lu m e tr va sp ir o m etr tek sh irib k o'rilad i. T e z y o r d a m u c h u n o 'p k a n i s u n ’iy v en tila tsiy a si o 'tk a z is h p ortativ e le k tr o n apparati A - I V L / W L - “T M T ” B u a p p aratd an O 'S V — o 'tk a z ish d a d ala, tr a n sp o rt, u y , sta tsio n a r (k a sa lx o n a ) sh a ro itid a fo y d a la n ila d i. A p p arat n afas o lish tiz ih iin i tik la sh n i t a ’m in la y d i. A p p aratn i o 'lc h a m la r i 2 3 3 x 1 0 0 x 2 4 8 m m . O g'irligi (b a lo n siz va redu k torsiz) 2 ,6 kg o sh m a y d i (zarvaraq 1 2 -r a sm ). 2 40 56-rasm. Narkoz — nafas olish apparati. O'pkani yuqori chastotali ossillator sun’iy ventilatsiyasi apparati “31 00 A” elek tr m a g n itli o 'la g ic h li m em b ra n a turidagi, elek tr n azoratli va b oshqaruvli o 'p k a n i yuqori ch a sto ta li o ssilla to r ven tila tsiy a si apparatidir. A sb o b n afas y o'lla rid a ijob iy o 'rta c h a b o sim n in g tartibga solin ad igan darajasiga q o'y ila d iga n 5 — 30 H z li ch a sto ta si o ssilla to r to 'lq in la m i h arkatga keltiradi. Tez yordam uchun portativ narkoz nafas olish apparati. A pparat С П - 0 1 — “T M T ” — in g a la tsio n nark oz b erish d a kislorod va a z o t(IV )o k sid i ( N 0 3) ara lash m a larid an fo yd a la n ila d i. A pparat kattalar va bolalar u ch u n (6 yosh d an k atta) m o'ljailangan . A pparat uy, kasalxona, dala sharoitida ingalatsion narkoz berishda ishlatiladi. A p p arat (zarvaraq, 11-r a sm ) zarur h o lla rd a to z a k islorod o 'rn ig a k islorod -h avoli aralashm ani b erilish in i t a ’m inlaydi. A pparat tashqi gazlar ta r m o g 'id a n y o k i a lo h id a b alon la rd a n ish layd i (1 / k islorod b a lo n i, 1 / a z o t (IV ) o k sid i b a lo n i) A p p a ra tn in g o g 'irlig i 2 ,2 k gdan o sh m a y d i. O 'lc h a m la r i 1 9 5 x 1 1 3 x 2 6 0 m m . H o z i r g i v a q t d a O 'S V u c h u n k o ' c h m a r e a n i m a t s i o n “ Multixelp-IIF tizim lari (5 7 -r a sm ) k o 'p ro q q o 'lla n ilm o q d a . U lar n afas y e tish m o v c h ilig id a n q iy n a la y o tg a n , m a sa la n , g a zla rd a n , 57-rasm. Ko'chma reanimatsion “M ultixelp-III” tizimi. 241 barbituratlardan jab rlan gan b em orlarn i, c h o ‘kkan, elek tr to k id a n , a vto m o b il h alo k a tla rid a n ja ro h a tla n g a n sh a x sla m i va 0 ‘S V y ok i o ‘pka h am d a q o n d a n suvni, q on qotishm alarini so'rib olish qayerda zarur b o 'lsa , o ‘sh a jo y d a sh o sh ilin c h jo n la n tir ish n i t a ’m in lash g a m o'ljailangan. A p p a rat o ‘z a n jo m la ri b ila n birga p la stm a ssa ja m a d o n g a joylash tiriladi. O 'lc h o v la ri 6 0 0 x 4 0 0 x 1 8 0 m m , v a zn i 17 kg. 0 ‘pkaning tezkor yuqori chastotali sun’iy ventilatsiyasi portativ apparati. U 7 0 C H S V T A in g a la tsio n b o 'lm a g a n n ark oz va jadal terap iy a v a q tid a a n e ste z io lo g iy a a m a liy o tig a ken groq kirib b o r a y a p t i . Q a t o r x u s u s i y a t l a r ( a r t e r ia l q o n n i n g y a x s h i ok sig en a tsiy a n i t a ’m in la sh , b em o rla rn in g s u n ’iy nafasga yen g il m o sla sh u v i, o x ir g isin i in g u b a tsiy a siz tr a x e o s to m iy a s iz h a m d a saq lan ib q o lm a y d ig a n sp o n ta n v e n tila tsiy a siz a m a lg a o sh ir ish im k o n iy a ti, n a fa s h a ra k a tla rin in g k a m a m p litu d a s i, n o q u la y g em o d in a m ik n u q so n la m i y o ‘qligi y o k i k am a yish i va sh u kabilar) m azk u r u su ln i o ‘p k an i ap paratli v e n tila tsiy a sin i e n g q im m a tli m od ifik atsiyalard an biriga aylantiradi (zarvaraq, 1 2 -ra sm ). “Spiron-601” respiratori o 'p k a n i tiz g in li yu q ori c h a sto ta li su n ’iy v en tila tsiy a si y eta rlich a k en g fu n k sio n a l im k o n iy atla rg a ega, o lin a y o tg a n h a v o n in g isish in i va n a m la n ish in i t a ’m in la y d i, lek in elek tr ta r m o g ‘idan ish layd igan m u q im -sta tsio n a r apparat h isob lan ad i. U s h b u h o i tib b iy te z y o rd a m sh a ro itid a (a y n iq sa t o ‘la ja m la n m a h o lid a ) va o 'tk ir n afas y e tis h m o v c h ilig i b o 'lg a n d a o g 'ir b e m o r la r n i transp ortirovka q ilish d a u n d a n fo y d a la n ish n i chegaralaydi. 13.3. Defibrillatorlar Defibrillatorlar j o n la n t i rish b o ‘lin m a sin in g m ajburiy an jo m ig a a y la n g a n . A p p a r a tla r yu rak m a r o m in in g o 'tk ir v a su r u n k a li b u zilish larin i d a v o la sh va yurak faoliyatin i tik lash ga m o'lja ila n g a n (zarvaraq, 13 -r a sm ). Y urak faoliyatin i tik lash ko'krak n afasi orqali k u c h la n ish i 7 kv g a ch a b o 'lg a n q isq a elek tr im p u lsin i o 'tk a z ish b ila n a m a lg a o sh ir ila d i. N a tija d a yu rak q is ila d i, s o 'n g r a esa m a ro m li ish la y b o sh la y d i. 242 D e fib r illa to r ta r m o q d a n t o ‘g ‘r ila n g a n to k k o n d e n sa to r n i zaryadlaydigan im p u lsn i shakllantirishga moM jallangan qurilmadir. Ikkita elek trod (b itta si b e m o r orq asid a, ik k in ch isi yurak so h a sid a k o ‘krak q a fa si u stig a q o ‘y ila d i) orq ali o ‘ta d ig a n k o n d en sa to r razryadi u n in g fibrillatsiyalarini s o ‘ndiradi v a m e ’yorid a ishlash ini t a ’m inlaydi. S a n o a td a z a m o n a v iy d efib rilla to rla m in g bir n e c h a turi ishlab chiqariladi (D K I -0 1 , D I -0 3 va boshqalar) barchasi 127 yoki 220 V li elek tr tarmogM da ishlayd i yoki q u w a tla n ish n in g a v to n o m tizim i bilan harakatga k eltirilad i (tib b iy te z y o rd a m m ashinalari u ch u n ). D efib rilla to r o g ‘irligi — 22 kg. A pparat b ila n ish lash p aytida te x n ik a x av fsizlig in in g u m u m iy q o id a la r ig a r io y a q ilis h za r u r . A p p a r a t u la n g a n d a n k e y in k o n d e n s a to r z a r y a d in i k u zatgan h o ld a “ Z a r y a d ” tu g m a c h a si bosiladi. K uch lan ish 1,5 daqiqada 1 k v g a pasayishi m um kin b o ‘lgan tok n i o ‘zin i o ‘z i zaryadlashiga yoM q o ‘yilad i. “ S bros” tu gm achasin i bosib , k o n d en sa to r razryadlanganidan k ey in k ilovoltm etr strelkasi- k o'rsa tk ich i “ O ” b e lg id a tu rgan ligiga is h o n c h h o sil q ilish kerak. T a sh q i d efib rilla tsiy a p aytid a e le k tr o d la m in g b em o r n in g teri q atlam lariga y a x sh i k o n ta k tin i ta ’m in la sh zarur, b u n in g u ch u n te ri-b a d a n spirt v a e fir om u x ta si b ila n to z a la n a d i, elek trod lar sathi e sa to k o ‘tk a zu v ch i pasta bilan q op la n a d i yok i keyin yaxshilab h o ‘llan gan (o sh tu z in in g iliq g ip e rto n ik er itm a si m a ’q ul) d o k a n in g b ir n e c h a q a tla m i b ila n o'ralad i. Im p u lsli I D - l- V E I defib rilla to r — o c h iq v a y o p iq ko'krak q afa sid a b ir la m ch i elek tr im p u lsi v o sita sid a yurak fibrillatsiyasini to 'x ta tish u c h u n ish latilad i. A p p aratn i en er g iy a la sh k u c h la n ish i 127 y ok i 22 0 V boMgan o'zgaru vch an to k tarmogM dan am alga o sh irilad i. K o n d en sa to m in g m ak sim al k u c h la n ish i 6 kv n i tashkil q ila d i. E nergiyalashd a 127 V b ilan zaryad lash v a q ti — 10 sek u n d , 2 2 0 V — 7 sek u n d . Im p u ls d a v o m iy lig i — 0 ,0 1 sek u n d . B u y u m to 'p la m ig a q adoq li yashikka joylash tirilg a n elektrodlar va sh n u rlar k ira d i. A p p a ra t g ab aritlari — 4 1 2 x 3 0 5 x 2 9 0 m m . Q adoqlash yash igin ing hajm i esa 5 0 5 x 3 7 0 x 7 0 m m , vazni — 30 kg. D efib rilla to r “ H ea rtstw em F R 2 ” y a rim a v to m a tik ravishda 243 ishlayd igan — yurak t o ‘satd an to 'x ta b q o lg a n d a sh o sh ilin c h tib biy yordam k o'rsatish d a foydalaniladigan m in im a l tayyorgarlikni talab q iladigan y e n g il, q u lay uskunadir. A sb o b n in g 2 ta m o d e li ishlab chiqariladi: E K G li, displeyli va d ispleysiz. Ish lash diapazoni: m in i m u m — m o n ito m in g ishlash tartibida k a m id a 3 0 0 razryadli yok i 12 soatdir. T o ‘p lam ga asbobning o ‘z i, batareyalar b lok i, elektrodlar (2 j u f t ) , t e z k o r m a ’lu m o t x a r it a s i, f o y d a l a n i s h b o ' y i c h a y o 'riq n o m a kiradi. H ajm lari — 6 ,6 x 2 1 ,8 sm , vazn i (batareya bilan birga) — 2,1 kg. Xnlosalar 1. K islo ro d — b arch a o liy m a v ju d o tla m in g yash a sh i u c h u n zarur o m il. K islo ro d y e tish m o v c h ilig id a k islo r o d li ingalatsiyalar q o'llan ilad i. Ingalatsiya qilinayotgan aralashm ada kislorod m iqdori 5 0 -6 0 % d a n ortm asligi kerak. 2. K islo ro d b erish n in g en g o d d iy v a q u la y u su llarid an biri — kislorod y o stiq ch a sid a n k islorod n i o 'p k a g a yu borish d ir. In g a la tsiyalar u c h u n to z a k islorod b ila n b ir q ato rd a u n in g h a v o , gazla r bilan a ra la sh m a sid a n h a m foyd alan ilad i. 3. K islo ro d b a llo n la ri — q isilgan k islo r o d n i saq lash va tash ish u ch u n m o 'lja ila n g a n , b o 'y in li silin d rik sh a k lg a eg a , p o 'la td a n ta y yorlan ga n v a m o v iy rangga b o 'y a lg a n . K islo r o d b a llo n d a 150 atm b o sim o stid a saq lan ad i. 4. R e d u k to r — g a z b o sim in i zarur m iq d o ig a c h a pasaytiru vch i q u r ilm a , t i b b i y o t a m a liy o t id a 2 p o g ' o n a l i r e d u k to r la r d a n foyd alanilad i. 5. N a r k o z li-n a fa s olish apparatlari o 'p k a n in g s u n ’iy v e n til atsiyasi, in g a la tsio n n ark oz apparatlaridan iborat b o 'lib , m azku r a p p a r a tla r b ila n b ir g a m o n ito r la r v a m a x s u s a sb o b la r h a m ishlatiladi. 6. O 'p k a n in g su n ’iy v en tilatsiyasi va n a rk o z b erish u ch u n q uyid agi apparatlar ishlatiladi: o 'p k a n i y u q ori c h a sto ta li o ssilla to r su n ’iy ven tilatsiyasi apparati, te z yord am u ch u n in galatsion narkoz A N - 8 apparati, trilen — havoli an algeziya u c h u n “T rilan” apparati, k o 'c h m a re a n im a tsio n “ M u ltix e lp -I II ” tiz im i. 244 7. D efib rillatorlar jo n la n tir ish boM im larida ishlatilib, yurak m arom in in g o'tkir va surunkali xastaliklarini davolash h am d a yurak fa o liy a tin i tik lash ga moM jallangan. Nazorat savollari 1. K islorodli nafas olish u ch u n q an d ay apparatlar, uskunalardan foydalaniladi? 2. Ingalatsiya u chun aralashmada kislorod qancha boMishi kerak? 3. K islo r o d li b a llo n la rd a g i k is lo r o d q a n d a y b o sim o stid a saqlanadi? 4. R e d u k to r q an d ay vazifa bajaradi? 5. R e d u k to m in g n e c h a tu rin i b ilasiz? 6. M a n o m e tr q an d ay v azifa bajaradi? 7. N a r k o z apparatlarida q a n d a y g a zla r ishlatiladi? 8. Defibrillatorlar qanday m aqsadda ishlatiladi? ADABIYOTLAR 1. В .А .Н его в ск и й . О с н о в н р еа н и м а т о л о г и и . “ М е д и ц и н а ” , 1997 . 2 . 3 .3 . Х а к и м о в , М .Н . Зи я ев а, Т и л лаева Г.У. М е д и ц и н ск о е и ф а р м а ц е в т и ч е с к о е т о в а р о в е д е н и е . У ч е б н о е п о с о б и е . Т аш к ен т . 2 0 0 5 г. 3. В Л .К а с с и л ь и д р . “ П о р т а т и в н н й ап п ар ат д л я ст р у й н о й в ь г с о к о ч а с т о т н о й и с к у с с т в е н н о й в е н т и л я ц и и л е г к и х ” / / М е д и ц и н с к а я т е х н и к а , М .М е д и ц и н а , 1 9 9 0 , 1. 4 . В А В и к г о р о в , Р .И .Б ур л ак ов , Ю .Ш .Г а л ь п ер и н . “А н али з п е р с п е к т и в р а з р а б о т к и и п р о и з в о д с т в а н а р к о з н о - д м х а т е л ь н о й а п п а р а т у р м в Р о с с и и ” / / М е д и ц и н с к а я т е х н и к а , М ., М е д и ц и н а , 2 0 0 4 № 1 . 5. С .Р о м а н о в а . “А п п а р а т у р а д л я э л е к т р о с т и м у л я ц и и ” Р е м е д и у м , 2 0 0 2 , и ю н ь . 6 . Ю . Г . С т е р л и н . “ М о н и т о р и н г б е з о п а с н о с т и в а н е с т е з и о л о г и и и р е а н и м а т о л о г и и ” / / М е д и ц и н с к а я т е х н и к а , М .М е д и ц и н а , 2 0 0 4 . 245 5. 0 ‘zb ek iston R espublikasida qayd etilgan dori vositalar tibbiy b uyum lar D a v la t R eestri. № 1 1 . 2 0 0 7 y., 7 - b o ‘lim . 6. К а т а л о г .М е д и ц и н с к и е и н с т р у м е н т м , п р и б о р м , ап п ар атм и о б о р у д о в а н и е . В н е ш т о р г и зд а т , 1960. 7. A e sc u la p . C a ta lo q G en era l. 1998. XIV BOB. FIZIOTERAPEVTIK DAVOLASH APPARATLARI Bu bobda siz quyidagi savollarga javob topasiz: 1. Fizioterapiya haqida nimalami bilasiz? 2. Elektrdavolash apparatlari, tuzilishi, ishlatilishini aytib bering. 3. Elektrostimulatsiya apparatlari tuzilishi, ishlatilishi haqida nimalami bilasiz? 4. UVCH terapiya apparatlari tuzilishi,ishlatilishini gapirib bering. 5. Ultratovush apparatlari tuzilishi, ishlatilishi haqida aytib bering. 6. Nur va suv bilan davolash apparatlari qanday bo'ladi. F izioterapiya — tab iiy fizik o m illa r b ilan d avolash haqidagi fan. H a v o , suv, nur, issiq lik, elek tr va ta b iiy va transform atsiya k o ‘rin ishid agi harakatlardan h a m p rofilak tik a h a m d a d avolash m aq sad id a fo y d a la n ish m u m k in . F izio te ra p iy a tu rm u sh ga m u sta h k a m o ‘m a sh g a n va hozirgi vaq td a ah oliga ixtisoslashtirilgan tib biy y o rd a m n in g davlat tizim id a m u h im q ism ga a y la n d i. Turli y o ‘n alish d a g i d a v o la sh -m u h o fa z a m u assasalarid a fizio te ra p ev tik b o ‘lin m a la r , x o n a la r tash k il etilib , za m o n a v iy apparatura bilan jih o z la n m o q d a , shifokorlar va tibbiyot h am sh ira la rin in g yu ksak m alak asin i talab q ila d ig a n apparatlar fizio te ra p iy a sin in g yan gi usullari ishlab c h iq ilm o q d a va davolash p rofilaktikasiga ta tb iq etilm o q d a . F izio tera p iy a feld sh erlik sogMiqni sa q la sh sh o x o b c h a la ri va q ish lo q k a sa lx o n a la rid a n b o s h la b , to k o ‘p y o ‘n a lish li h a m d a ixtisoslash tirilgan sh ifok orlar, a m b u la to riy a -p o lik lin ik a m u assa salari, turli y o ‘n alishdagi dispanserlar va tu g ‘uruqxonalargacha — bem orlarni d avolash n i b arch a b osqichlarida k en g foyd alanilm oq d a. A holiga malakali fizioterapevtik yordam ni ta ’m in lovch i dastlabki tu zilm a v iy boM inma, b u — fizioterap iya boM inm asi (k ab in eti). BoM inma (k a b in e t)n in g a so siy vazifalari — fizik o m illa r bilan d a v o la sh , s a lo m a tlik n i tik la sh , m u h o fa z a ta d b irla rin i am a lg a osh irish d an iboratdir. Bunday tu zilm aviy boMinmalardan tashqari, m asalan, fiziotera- 247 p iya b o ‘lin m a si v a k ab in etid an tash q ari v a z a m o n a v iy tash xisla sh va davolash apparatlari q o'llan ilib , xastaliklam i tashxislash va d av o lash, s o g 'liq n i m u h o fa za la sh n in g z a m o n a v iy fizik usullari q o 'lla - n adigan yu k sak m alak ali tib b iy y o rd a m n i t a ’m in la y d ig a n , ix tiso s lashtirilgan d a v o la sh -m u h o fa z a m u assasalariga aylan gan m u staq il fizio te ra p ev tik sh ifo x o n a la r v a p o lik lin ik a la r faoUyat y u ritm oq d a. D a v o la sh apparatlari o rg a n izm g a d a v o t a ’sirini o 'tk a zish g a mo'ljailangan. Terapevtik miqdorlarda energiya beruvchi apparatlarga fizio tera p evtik a p p aratlar d ey ila d i. B iro q e n e r g iy a -q u w a t jo n li Download 24 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|