P R -3   S O E   —  m etr  pribori  q o n d a g i  eritrositlarni  ch o 'k ish  
te z lig in i  P a n ch en k o v   u suli  b o 'y ic h a   an iq lash ga  m o'lja ila n g a n . 
P rib o r  p la stm a ssa d a n   yasa lg a n   2 0   ta  u yali  sh ta tiv   va  ela stik  
q isq ic h la r d a n   ib orat  b o 'lib ,  bu  u yalarga  d arajalan gan   sh ish a  
to m iz g ic h la r   (20  ta )  vertikal  vaziy a td a   q o'yilad i.
T o m izg ich la r pribor b ilan  to 'p la m  tarzida va aloh id a  20 tadan 
q ad oq lan ib  ch iqariladi.  Priborni  qabul q ilish d a to 'p la m  to 'la lig ig a  
e ’tib or beriladi.
Statsionarlarda  yoki  u y sh a ro itid a   b em o r  y o to g 'i  y o n id a   q o n  
o lish   m aqsadida  m o'ljailan gan   to 'p la m la r   ch iq arilgan .  B un d ay 
to'p la m la r tarkibiga skarifikator, to m izg ich la r,  p red m et shishalari, 
probirkalar,  q o g 'o z   filtrlar,  g e m o m e tr   G S -3   pribori  kiradi.
B ru selloz,  to sh m a   t if   k asalliklarida  tash xis  q o 'y ish d a   a gg lu - 
tin a tsiy a   reaksiyasini  a n iq lash   u ch u n   ag lu tin o sk o p   ishlatilad i.
16.3.  Ekspress-tekshiruvlar uchun  asbob-uskunalar
H ozirgi  kunda o m m a b o p  qabul qilingan yuqorida qayd etilgan 
u sullardan  laboratoriya  teksh iru vlari  b ila n   b ir  q atord a  ek sp ress- 
te k s h ir u v   u su lla r i  m u v a ffa q iy a t  b ila n   q o 'lla n ib   k e lm o q d a . 
T ek shiru vlar  te st-tiz im la r   y o rd a m id a   am alga  o sh irilad i.  B o sh q a  
usullarga  nisb atan   afzalliklari  m avjud.
T ezk o r  tash xis  vositalariga  q o g 'o z li  te st-ta sm a la r ,  slaydalar 
k o 'r in is h id a   la te k s   t e s t - t i z i m la r ,   x r o m a to g r a fik   q o g 'o z la r , 
k o n teyn erlar va b osh q alar kiradi.  Q o g 'o z li te st-ta s m a la m in g  rang 
o'zg a rish i  tasm ad agi  in d ik a to r-  reagen t  b io lo g ik   m o d d a   (p esh o b  
va h ok azo) bilan  reaksiyaga kirishi bilan bog'liq.  B a’zi test-tasm alar 
p riborlar b ilan  birgalikda  ish latilad i.
G x-g b ko m etri
 — glu k ostik s test-tasm alari y o rd a m id a  q ondagi 
g lu k o z a  m iq d orin i  n azorat  q ilib  tu rish ga  m o 'lja ila n g a n .  B u  asbob  
q a n d li  d ia b e t  b e m o r la r ig a   j u d a   q u la y .  U n i n g   o 'lc h a m la r i 
(1 0 ,6 x 5 ,8 x 2 s m )  k ich ik   b o 'lib ,  og'irligi  9 5   g   b o 'lg a n lig i  u ch u n  
b em o r la r c h o 'n ta g ig a jo y la n a d i  va  50  sek u nd   d a v o m id a  teksh iru v 
natijalari  tayyor  b o 'lib ,  d isp ley d a   k o 'rin a d i  (7 7 -r a sm ).
309

77-rasm.  Glyukometr-Gx.
K lin itek -2 0 0  o d d iy ,  ish o n ch li va o m m a b o p  an alizator,  p esh ob  
10 ta param etrlarini  a v to m a tik  ravishda an iq lash ga m o'ljailan gan . 
T ek sh iru v   n atijalari  te z lik  
b ila n   o lin is h i  (b ir  so a td a   3 6 0   ta 
tek sh iru v)  h a m d a   u n i  a v to m a tlig i,  ish o n c h lilig i  k o 'p la b   tib b iy 
laboratoriyad a  u ni  q o 'lla sh   im k o n in i  beradi  (7 8 -ra sm ).
Srcreen m aster p lu s — b ir kanalli avto m atlashtirilgan g em o staz 
p a ra m etrla ri  analizatori.  K o ag ulom etrik  testlard a q on  quyqasi hosil 
b o 'lis h n i  o ‘lc h a y d ig an   va  g e m o s ta z   p a ra m e trla rin i  a n iq la y d ig a n  
u sk u n a.  S h a h a r h a m d a  q ish lo q   sta ts io n a r va p o lik lin ik alari  u c h u n  
n ih o y a td a   q u lay   u s k u n a d ir  (zarvaraq,  24-rasm).
78-rasm.  Klinitek-200.
310

Analizator S ta r-4  —
 katta bo'lm agan laboratoriyalarida gem ostaz 
izla n ish la rn i  o 'tk a z ish d a   ish la tila d i.  Y a r im a v to m a tik   ravishda 
ish layd igan   k o a g u lo m e tr  ix ch a m ,  ish latilish i  sod da.  Inkubatsiya 
v aq tin i  to v u sh li  indikatsiyasi  va  o 'lc h a m la r   av to m a tik   ravishda 
b o s h la n is h i  b a rq a ro r  va  h a q iq iy   n a tija la r n i  o lis h   im k o n in i 
ta m in la y d i  (7 9 -r a sm ).
79-rasm. Analizator Star-4.
T est  p a ra m e trla rin in g   m o d ifik a tsiy a la r i  va  d a stu rla sh n in g  
o so n lig i  k lin ik   a m a liy o tid a   h a m m a   k lo ttin g   te stla rn i  asb o b d a  
bajarish  im k o n in i  beradi.
T ro m b o tr ek -4   va  T rom b otrek -1  to'rt  kanalli  va  bir  kanalli 
koagulom etrlar q o n  ham d a plazm a qo'yilishini oMchashda ishlatiladi.
16.4.  Dorixona va laboratoriya yordamchi jihozlari
L a b o r a to riy a   va  d o r ix o n a la r d a   oM chash  ish la r in i  a m a lg a  
o sh ir ish d a   bir  n e c h a   turli  tarozlar  ishlatiladi:  d o rix o n a   te x n ik  
tarozlari,  qoM  tarozlari,  to r sio n  ta r o zila r  va b oshq alar.
D o r ix o n a   te x n ik   tarozlari  V A - l - l k g  g a c h a  boMgan  o 'lc h a m - 
larni  am alga  osh ira d i.  OMchash  xatolik lari  50  m g   (0 ,0 5   g ),  ta r o z 
ogMrligi  3 ,4   kg,  oM chamlari:  4 9 0 x 1 7 0 x 4 5 5   m m .  QoM  tarozlari  dori 
vosita larin i  oM chashda  ish latilad i.  4   xili  ch iqarilad i:  V R -1 ;  V R -5 ; 
V R - 1 0   va  V R - 1 0 0 .  T a ro z  m ark irovk asid agi  raq am i  m ak sim al 
oM chash  m iq d o r in i  k o'rsatad i.
311

V T -5 0 0   to r s io n   ta r o z ila r   0 ,5   g   g a c h a   k ic h ik   o g ‘irlikd agi 
o 'lc h a m la m i  am a lg a   osh irad i.  T o 'p la m   tarzid a   ch iq a rilib   5 0 0 m g  
va  2 5 0   m g  to sh la r,  a lu m in iy d a n   yasalgan  m g   to sh la r b ilan   k o m - 
p lek tlan ad i.  T arozi  ogMrligi  4 ,5   kg,  oM cham lari  2 7 6 x 1 9 2 x 4 8   m m .
T erm ostat  va  q u ritk ich la r
  tu zu lish i  b o 'y ic h a   o 'x sh a sh   b o 'lib  
javon lar ta rzid a  ish lan ad i.
Issiq  h a v o li tib b iyot term ostati T S   L -8 0   “ K ”  ich ki  kam erasida 
barqaror  h a ro ra tn i  ta ’m in la sh   k lin ik -ta sh x is  lab oratoriyalard a 
b a k te r io lo g ik   va  s e r o lo g ik   iz la n is h la r n i  o 'tk a z is h   m a q sa d id a  
ishlatilad i.  K am erasin in g  h ajm i  500  d m 3  g a ch a   b o 'lib   te rm o sta t 
sterillash  q u rilm alari  tarkibiga  kiradi.
B ug'li  sterilizatorlar  jarroh lik   asb oblari,  m atolar,  eritm alar 
va b osh q a tib b iy o t to v a rla m i sterillashda ishlatiladi.  S terillash  bug' 
y ord a m id a   a m a lg a   osh irilad i.  S terillash n i  b osh q arish   av to m a tik  
ravishda  bajariladi.  5  ta  d astu rd an   k erakligini  ta n la sh   im k o n iy a ti 
m avjud.  H ajm i  —  6 2 0   /,  apparat  ogMrligi  1220  kg.
S te r iliz a tsio n   q uritk ich   —  S H S S -8 0 P   —  sh ish a   v a   m etall 
id ish la rn i,  sh prislar  va  jarroh lik   asb ob larn i  5 0 — 250°  haroratda 
quritish  v a   h a v o li  sterillash d a  ish latilad i.  H ajm i  8 0   d m 3  q uritkich 
u zlu k siz  b ir  kun d a  16  so a td a n   k am   ishlam ayd i.
K lin ik   lab o ratoriya  sen trifugasi  —  su yuq   m o d d a la r  aralash - 
m alarin i  ajratishda  ish latilad i.  L aboratoriya  ta sh xisi  a m a liy o tid a  
ish latilad i  (8 0 -r a sm ).
i
\
80-rasm.
  Laboratoriya sentrifugasi.
312

Xolosalar
1.  K asalxon a va klinikalarda  ishlatilad igan  jih ozlarga  kursilar, 
o 'rin d iq lar,  k o'targich lar,  yoritk ich lar,  n og iron la r  aravachalari, 
trenajyorlar  va  b osh q alar  kiritilgan.
2.  T ib b iy o t  jih o z la r in i  ta y y o r la sh d a   tu rli  q o tish m a la r d a n  
( c h o ' y a n ,  z a n g la m a s   p o 'la t ,  m is ,  a lu m in iy ,  rux  a s o s id a g i 
q otish m a la r)  foyd alan ilad i.
3.  T a sh x is  laboratoriyalard a  tek sh irish   ob yek tlari  sifatid a , 
aso sa n ,  n am u n alar xizm at  qiladi.  Q o n ,  p esh o b  va  m e ’da suyuqligi 
n am u n a lari  tek sh irish   u ch u n   o lin a d i.  N a m u n a la rn i  teksh irish  
o rg a n izm n in g   m u h im   tizim larin i 
m e ’y o rd a  
ishlashi 
va  undan 
ch e tg a   ch iq ish la r  to 'g 'risid a   fikr  yu ritishga  im k o n   beradi.
4 .  Q o n   n a m u n a la r in i  o lis h   u c h u n   s k a r ifik a to r -ig n a d a n  
foydalaniladi.
5.  G e m o s ito m e tr   q on d a g i  ley k o sit  va  eritrositlarni  sanash 
u ch u n   m o'ljailan gan .
6 .  G e m o m e t r ( g e m o g l o b i n o m e t r )   q o n d a g i  g e m o g lo b i n  
m iq d o r in i  a n iq la sh g a   m o 'lja ila n g a n .  G e m o g lo b in n i  a n iq la sh  
k o lo r im e tr ik   u su l  b o 'y ic h a ,  y a ’ni  q o n   ra n g in in g   in te n siv lig i 
standart  n am u n alarga taq q oslash   y o 'li  b ila n   am alga  osh irilad i.
7.  T ezk o r ta sh x is vositalariga  q o g 'o z li te st-ta sm a la r,  slaydalar 
k o 'r in is h id a   la t e k s   t e s t - t iz im la r ,  x r o m a to g r a fik   q o g 'o z la r , 
k o n teyn erlar  va  b osh q a la r  kiradi.
8.  E kspress  teksh iru vlar  u c h u n   q u yid ag i  asb oblar  ishlatiladi: 
G x -g lo k o m e tr i,  K lin itek -2 0 0   a n a liz a to ri,  S rcreen   m aster  plus  — 
gem o sta z param etrlari  analizatori,  A n a liza to r S tar-4 k oagulom etri, 
T r o m b o tr e k -4   v a   T rom b o trek -1   k oagu lom etrlar.
Nazorat savollari
1.  K a sa lx o n a   va  klin ikalar jih o z la r in in g   n o m la rin i  ayting.
2.  B em orlar u c h u n  q ulay ish la tilad igan  aravachalarni  ta ’riflab 
bering.
3.  Y o to q d a g i  b em o r la r  u ch u n   q a n d a y  jih o z la r  x izm a t  qiladi?
313

4.  O p e r a tsio n   b lo k la r  q a n d a y   m ik ro b   va  b a k teriya la rd an  
tozalanadi?
5.  C h a q a lo q la r  u ch u n  jih ozlarga  t a ’r if bering.
6.  K lin ik   ta s h x is   la b o r a to riy a   a m a liy o tid a   ish la tila d ig a n  
asboblarni  san ab   o 'tin g .
7.  N im a  sababdan  laboratoriyalarda q o n   m iq d ori tekshiriladi?
8.  E k sp ress-tek sh iru v la r  y o rd a m id a   q a n d a y   k o ‘rsatk ich lar 
aniqlanadi?
9.  T erm ostat va quritkichlardan  q an d ay m aq sad da ishlatiladi?
10.  K linik laboratoriya sentrifugasi  n im a  m aq sad da ishlatiladi?
ADABIYOTLAR
1. 
Б о б о ж о н о в   C .H .  С п р а в о ч н и к   ф и з и о т е р а п е в т а . 
T oshk en t,  A b u  A li  Ibn  S in o  n om li tibbiy adabiyot  nashriyoti,  1999.
2.  К а т а л о г .М е д и ц и н с к и е   и н с т р у м е н т м ,  п р и б о р н ,  
а п п а р а т н   и  о б о р у д о в а н и е .  В н е ш т о р г и зд а т ,  1960  г.
Г О С Т  2 2 6 4 9 -8 3 .  С т ер и л и за т о р н  в о зд у ш н м е  м е д и ц и н ск и е.
Г О С Т   9 1 4 7 -8 0 .  П о с у д а   и  о б о р у д о в а н и е   л а б о р а т о р н ь ю  
ф а р ф о р о в н е .
Г О С Т   1 9 5 6 9 -8 9 .  С т е р и л и за т о р м   паровьге  м е д и ц и н с к и е .
Г О С Т   2 2 3 4 0 - 8 9   А к в а д и с т и л л я т о р ь г   м е д и ц и н с к и е  
эл е к т р и ч е с к и е .
314

“In  vitro”guruhiga mansub tibbiy tovarlar 
—
  tash xis  u ch u n  
m o'ljailangan  tib biy buyum lar:  kalibratorlar,  reagentlar,  reaktivlar, 
te st-ta sm a la r ,  te st-tiz im la r ,  teksh iru v  ashyoiari.
Implantantlar  turiga mansub  tibbiy  tovarlar
 
—  profilaktika, 
t a s h x is ,  d a v o la s h ,  r e a b ilita ts iy a g a   m o M ja lla n g a n   v a   t ib b iy  
b u yu m lam i b em o r organ izm i b ilan b evosita aloqa yoki  o'zaro  ta’siri 
sh aroitid a fo y d a la n ila d ig a n  tib b iy  m ah su lotlar.
Tibbiy  mahsulotlarning  aylanmasi 
—
  tib b iy   m a h s u lo tla r  
ayla n ish i  so h a sid a   faoliyat  turlarini  ishlab   c h iq ish ,  tayyo rla sh , 
ish lab   ch iq arish ,  to k sik o lo g ik   ta d q iq otlar,  te x n ik ,  tib b iy   sin o vlar 
b elg ila sh ,  q u tila sh ,  saq lash ,  sertifik atlash ,  litsen ziy a la sh ,  q o n u n  
b ila n   tartibga  so lin a d ig a n   tib b iy   m a h su lotlar  aylan ish i  so h a sid a  
tib biy m ah su lotlam i standartlash,  ishlab chiqarishni davlat nazorati 
va   ish lab  ch iq a rish ,  sifatin i  n a zorat  q ilish ,  xa v fsizlig i,  sam ara d or­
ligi,  davlat  ro'yxa tid an   o 'tk a z ish ,  so tish ,  reklam a  q ilish ,  te x n ik  
x iz m a t  k o 'r sa tish ,  t a ’m irlash   v a   fa o liy a tn in g   b o sh q a   tu rlarin i 
q am rab   o la d ig a n   u m u m la sh g a n   tu sh u n ch a.
Tibbiy  mahsulotlami  ishlab  chiqaruvchi
 
—  tib b iy   m a h su ­
lo tla m i  ishlab   ch iq arish ,  q u tila sh ,  stan d artlash ,  sertifik atlash ga 
ta q d im   e tis h ,  s h u n in g d e k   o 'z la r i  ish la b   c h iq a r a y o tg a n   tib b iy  
m a h su lo tla m i  sotu vga  ch iq arish .
Foydalanuvchi
 
—  t ib b i y   m a q s a d d a   q o ' l l a s h   v a   t i b b i y  
m ah su lotlardan  foyd alan ish  b o 'y ic h a  y o 'riq n o m a g a  m u v o fiq  tibbiy 
to v a m i  ish la tu v ch i jis m o n iy   shaxs.
Tibbiy  tovarlam ing  xavfsizligi
 
—  t i b b i y   m a h s u lo t la r  
q o 'lla n g a n d a   fo y d a la n u v ch ila r  v a   b em o rla r  sa lo m a tlig ig a ,  a tro f- 
m u h itg a   zarar  y etk a zish   o ld in i  o lish   m aq sa d id a   ishlab   c h iq ilg a n  
tib b iy  tovarlam in g davlat standartlari bexatarligi tizim in i o 'z   ich iga 
o la d ig a n  tib b iy  tovarlarga  n isb a tan   talab lar y ig 'in d isi.
Tibbiy tovarlaming samaradorligi 
—
  m u h o fa z a ,  ta sh x is  yok i 
davolash  sam arasiga erishishni ta ’m in lo v ch i tibbiy tovarlar tasniflari 
yig 'in d isi.
Tibbiy maqsadli o‘lchov vositalari
 
—  in so n   o r g a n iz m i  h o la tin i 
t a ’rifla y d ig a n   m iq d o r la r  o 'lc h o v ig a   m oM jallangan  va  u larn in g
MAXSUS  ATAMALAR
315

fu n ksion al  m aq sad li  asosiga  q o 'y ilg a n   tib b iy  uslublarga  m u vofiq  
q o 'lla n ila d ig a n   tib b iy  m ah su lotlar.
M ahsulotni  tib b iy  q o ‘U anishi  bo'yicha  y o ‘riqnom a
  — 
m a h su lo tn in g   tasviri  va  u n d a n   x a tarsiz  fo y d a la n ish   b o 'y ic h a  
m ufassal  ax b orotga  ega  b o 'lg a n ,  tib b iy  m a h su lo t  sifatin i  n azorat 
q ilish   u ch u n   m e ’y oriy  hujjatlar  talablariga  m u v o fiq   fo y d a la n u v - 
c h ila r   u c h u n   tib b iy   m a h s u lo tn i  ish la b   c h iq u v c h i  y o k i  tib b iy  
bajaruvchi  sherigi  tu zad igan   hujjat.
Tibbiy  m ahsulotdan  foydalanish  bo'yicha  qo'llanm a
  — 
m e ’yoriy  hujjatlar,  tib b iy  m ah su lo tlar  sifatin i  n azorat  q ilu v ch i 
idora  va  m a h su lo t  ta ’rifini  va  und an   xa vfsiz  fo yd a la n ish g a   oid  
m ufassal  m a ’lu m otlarga  ega,  uni  stan d artlash ,  m e tro lo g iy a   va 
sertifikatlash  idorasi  talablariga  m u v ofiq   fo y d a la n u v ch ila r  u ch u n  
tib b iy  m a h su lo tn i  ish lab   ch iq aru vch i  to m o n id a n   tu zilg a n   hujjat.
Tibbiy  buyumlarning  tajriba  namunalarini  tayyorlash  — 
tib biy,  te x n ik  sin o v la r u ch u n   va  m e ’y oriy hujjatlarning talablariga 
m u v o fiq   ish la y d ig a n   m o d e lla r   y o k i  n a m u n a la r   k o 'r in is h id a  
tayyorlan gan   tib b iy   u sku n alar  loyih alarin i  m o d d iy   ifo d a la sh .
Tibbiy  asbob-uskunalarni  ishlab  chiqarish
 
—  q o 'y ila y o tg a n  
talablarga b in o a n  am alga oshiriladigan tibbiy uskunalarni tu rk u m li 
ishlab  ch iq arish .
Uskunalarga  texnik  xizm at  ko ‘rsa t ish 
—
  u sk u n a la r n in g  
n osozlik larin i a n iq lo v ch i  va q o 'llan ilg an d a  ish la m a slig in in g  o ld in i 
o lish n i  ta ’m in lo v c h i  tiz im li  ishlar  yig'in d isi.
Uskunalarni  ta ’mirlash 
—
  u sku n anin g  n o so z lig in i  bartaraf 
etish   va  to 'x to v siz   ish la sh in i  tiklash  ishlari  y ig 'in d isi.
Standart
 
— aksariyat  m anfaatdor to m o n la m in g  roziligi asosida 
ishlab ch iq ilg an  va  u m u m a n  h am d a k o'p   m arta foyd alan ish   u ch u n  
o 'm a tila d ig a n   idora  to m o n id a n   tan   o lin g a n ,  fa o liy a tn in g   har  xil 
turlariga  d a x ld o r  q o id alar,  u m u m iy  ta m o y illa r,  tasn iflar,  talablar 
v a   u s u ll a r   m u j a s s a m   m e ’y o r i y   h u jja t;  m u a y y a n   s o h a n i  
so d d a la sh tirish n in g   o m ilk o r   darajasiga  erish ish ga   q aratilgan.
0 ‘zbekiston  Respublikasi standard  ( O'z R S)
 
—  stan d artlash  
b o 'y ic h a  ( “ O 'zstandart"  A gen tlig i,  D avlat qurilish,  D a v la t tabiatni 
m u h o fa z a   q ilish   q o 'm ita si,  O 'zb ek isto n   R esp u blik asi  so g 'Iiq n i 
saq lash   vazirligi)  to m o n id a n   tasd iqlan gan   standart.
316

T exnik sh a rtla r ( O 'z T Sh)
 —  b u y u rtm a ch i b ilan  ham k orlikd a 
yok i  ishlab ch iq a ru v ch i  (ta y y o rlo v ch i) y o k i  buyu rtm ach i,  b u yu rt­
m a c h i  b ilan  k elish ilg a n   h old a   ish la b   ch iq a ru v ch i  (ta y y o rlo v ch i) 
tom on id an  tasdiqlangan aniq m ah su lot (xizm at) ga texnik talablam i 
b elg ilo v ch i  m e ’y o r iy   hujjat.
K orxona  sta n d a rd   (O 'z   K S )  —
  k o rx o n a   tash ab bu si  b ilan  
m ah su lotga,  x iz m a tg a  yok i jarayon ga  n isb atan   ishlab ch iq ilg an  va 
o ‘zi  to m o n id a n   tasd iq lan gan   m e ’y oriy   hujjat-standart.
S o b iq   S S S R n in g   d a v la t  s ta n d a r tla r i  (Г О С Т )  —
  M D H  
mam lakatlarining standartlash,  m etrologiya va sertifikatlash sohasida 
k e lis h ilg a n   s iy o s a t n i  a m a lg a   o s h ir is h   B itim ig a   va  V a z ir la r  
M ah k a m a sin in g   1 9 9 2 -y il  2  m artd a  qabul  qilgan  “ 0 ‘zb ek isto n  
R e sp u b lik a sid a   s ta n d a r tla s h   b o 'y i c h a   ish la r n i  ta sh k il  q ilis h  
t o ‘g ‘risida”gi  qaroriga  m u vofiq   M D H  xalq a ro  standartlar sifa tid a 
am al qiladi.
Xalqaro sta n d a rt —
 standartlash b ila n  sh u g ‘ullanuvchi  xalqaro 
ta sh k ilot  to m o n id a n   qabul  q ilin g a n   va  iste ’m o lc h ila m in g   k en g 
d oirasiga  q u lay stan d art.
M in ta q a viy  sta n d a rt  —
  stan d artlash   b o ‘y ich a   m illiy   idora 
to m o n id a n   q abul  q ilin gan   va  is te ’m o lc h ila r n in g   k en g  doirasiga 
m o'ljailan ga n  standart.
U yg'unlashtirilgan  sta n d a rtla r
  —   b itta   ob yek tga  taallu qli  va 
m a h s u lo t,  ja r a y o n la r   v a   x iz m a tla r n i  o 'z a r o   a lm a s h tir ilis h in i 
t a ’m in lo v c h i,  stan d artlash   b ila n   sh u g 'u lla n u v c h i  turli  id o ralar 
to m o n id a n   q ab u l  q ilin g a n   va  s in o v la r ,  natijalarini  o 'z a r o   tan 
o lin g a n in i  ta ’m in lo v c h i  yoki  sh u   stan d artg a  n isb atan   a x b o r o t- 
m a ’lu m o tla m i ta q d im   etu v c h i  stan d artlar.
Tasniflangan sta n d a rtla r —
  m a z m u n a n  o 'x sh a sh ,  lek in  shakli 
o 'x sh a sh  b o ‘lm agan  ta sa w u r la m in g  u yg'u n lash tirilgan  standartlar.
0 ‘xshash sta n d a rtla r —
  m a z m u n a n   o 'x sh a sh   u y g'u n la sh tiril­
g an   standartlar.
S ta ndartlash o b yekti —
  sta n d a rtlan ish i  shart b o 'lg a n   p red m et 
(m a h su lo t,  x iz m a t,  ja ra y o n ).
317

QISQARTMA  SO‘ZLAR  RO‘YXATI
As
— Assortiment
BJSST
—  Butunjahon sogMiqni saqlash tashkiloti(VOZ)
BMT
—  Birlashgan mamlakatlar tashkiloti (OON)
TDV
— Tayyor dori vositalari
DS
—  Davlat standart (ГОСТ)
DVESDM
—  Dori vositalarini ekspertiza va standartlash 
davlat  markazi
TXKY
— Texnik xizmat ko‘rsatish bo'yicha yo‘riqnoma
FBY
—  Foydalanish bo'yicha yo'riqnoma
L  62
—  Misning 60 % tarkibida boMgan latun rusumi
DPM
—  Davolash-profilaktika muassasasi
LS9-1
—  Latun  rusumi,  59  %  mis,  1  %  qo'rg'oshin
M  1
—  Mis  rusumi
SXK
—  Standartlash bo'yicha xalqaro kengash
XETK
—  Xalqaro elektr texnika komissiyasi
MH
—  Me’yoriy hujjat
ZP
— Zanglamas po'lat
TS
— Tarmoq standart
TNB
—  Texnik nazorat boMimi
PVX
—  Polivinilxlorid
0 ‘z RM
—  Respublika markazi
S
—  Standart
TQ
— Texnik qo'mita
TB
—  Texnik bo'lim
0 ‘CHSH
—  O'tga  chidamli shisha
TSH
—  Texnik shartlar
UP
—  Uglerodli poMatlar
FM
—  Farmakopeya maqolasi
VFM
— Vaqtinchalik Farmakopeya maqolasi
X
—  Xrom
318

KCHSH
—  Kimyoviy  chidamli  shisha
ғн
—  Foydalanish hujjatlari
AXT
—  Standartlash bo'yicha xalqaro tashkilot
ZKA
—  Zarur klinik amaliyot
ZLA
— Zarur laboratoriya amalyoti
ZICHA
—  Zarur ishlab chiqarish amaliyoti
TT
— Tibbiyot tovarlari

Mayjuda Nabiyevna Ziyayeva 
Guinora Abiljanovna  Sultonova
0 ‘quv  a d ab iyo ti
TIBBIYOT
TOVARSHUNOSLIGI
Muharrir 
X.  Po'latxo'jayev 
Rassom 
Sh. Xo'jayev 
Kompyuterda sahifalovchi 
Sh. Xo‘jayev 
Musahhih 

Download 24 Kb.