Toshkent irrigatsiya va qishloq xo'jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti 1 Loyihalar «O’zbek adabiyoti tarixi»

TOSHKENT IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO'JALIGINI MEXANIZATSIYALASH MUHANDISLARI INSTITUTI
13
olimi Svami Govinda Tirtxa hamda eron olimlari Muhammad Ali Furug’iy, doktor G’aniy, Sodiq Hidoyat,
Sayyid Nasafiylarning olib borgan tadqiqotlari diqqatga sazovordir.
XayYom ijodini o’rganiShga o’zbеk olimlaridan Fitrat, Sh.Shomuhamеdov va J.Kamol singari bir qator ilm
ahllari tadqiqotlar olib bordi hamda asarlarini o’zbеk tiliga tarjima qilib naShr ettirdi.
         XayYom ruboiylarida Shoirning voqеlikda ko’rganlari , ko’ngilda paydo bo’lgan tuyg’ulari, olam
hodisalari  haqida  fikr  va  mulohazalari  g’oyat  siqiq  va  lo’nda  Shaklda  o’z  ifodasini  topgan.  Shoir
ruboiylaridagi obrazlar va tamsillarni asl ma'nosini anglamay turib , undagi g’oyani tuShunib bo’lmaydi.
Qadimgi Shoirlar, asosan, timsollar bilan fikr bildiriShgan. Bor narsani boricha aytib qo’yavеriSh Sharqda
san'at  hisoblanmagan.  Shе'riy  obrazlar  ko’pincha  Qur'on  va  Muhammad  payg’ambarning  hadislariga
tayanilgan holda yaratilgan. Shu ma'noda XayYom ruboiylaridagi «may», «mayxo’r», «soqiy» obrazlari ham
majoziy  ma'noga ega .
         Xulosa qilib aytganda , qomusiy bilimlar sohasida Shuhrat qozonib “Risolat ul kavn-vat-taklif”
(“Koinot  va  uning  vazifalari”),  “Risola  fil  vujud”(“Borliq  haqida  risola”),  “Risola  fi-kulliYotu
vujud”(“Borliqning  umumiyligi  haqida  risola”),  “Risolai  jabr”  hamda  “Navro’znoma”  kabi  asarlar  muallifi
Umar XayYom  ijodi nafaqat badiiy adabiYot balki, jahon ilm- fanining taraqqiYotiga munosib hissa bo’lib
qo’Shilganligi bilan ahamiyatlidir.