Toshkent irrigatsiya va qishloq xo'jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti 1 Loyihalar «O’zbek adabiyoti tarixi»

TOSHKENT IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO'JALIGINI MEXANIZATSIYALASH MUHANDISLARI INSTITUTI
50
YoShlikdan maktab va madrasada o`qitib, fors tilini o`rganadi. Ahmad o`zining g`ayrati tufayli tez orada
savodli  bo`lib  yetiShadi.  Otasiga  Shogird  tuShib  tabiblik  ilmida  ham  xabar  topadi.  U  tib  ilmiga  juda
qiziqqanidan zamonasining maShhur tabibi, Shoir BaYoniyning akasi YaxShimurodbek xuzurida uzoq vaqt
iShlab, undan ilm o`rganadi.
Lafasiyning  ta`rifiga,  Ahmad  past  bo`yli  ochiq  yuzli,  Shirin  tilli,  nozik  tabiat,  xuShmomila  bir  kiShi    edi,
ko`pincha Shoir Avaz bilan birga bo`lar edi. U Shaxmat o`yiniga g`oyat usta, bundan taShqari musiqa
san`atini ham yaxShi egallagan. Shoirning zamondoShi Xodimning hikoya qiliShiga, agar u soz va tanburni
qo`lga olib «navo» maqomini chalsa, kiShilarni maftun qilib qo`yar edi.
Ahmad adabiYot va san`atga mehr qo`yib, mumtoz adabiYotni, fors – tojik va ozarbayjon adabiYotining
suhbatida, turli adabiy majlislarda iShtirok etib tez orada Shoirlikda ham Shuhrat topadi.
Xon  Feruz  Ahmadning  bilimdonligini,  She`riyatdagi  mahoratini  ko`rgach,  uni  saroyga  taklif  qiladi.
Tabibiyning zamon Sharoiti bilan keliShmaslikka iloji Yo`q edi. U xon saroyida tabib bo`lib xizmat qilarkan,
ijodiy  iSh-Shoirlikni  ham  davom  ettirgan.  Tabibiy  juda  ko`p  kiShilarga  g`amho`rlik  qiladi,  Yordamini
ayamaydi. U ayniqsa Avaz O`tar o`g`li bilan yaqin munosabatda bo`lib, unga ilm, ahloq va She`riyat
bobida ko`p narsa o`rgatadi. Avaz ham uni ustoz deb biladi:
Ne g`am emdi, Avaz, nazm ilmida bo`lsang Tabibiydek,
Ki derlar, ko`rgan el nazmingni, ustozingga sallamno.
 
        Tabibiy saroyda xizmat qilib xurmat qozongan bo`lsa-da, ortiqcha manfaat ko`rmagan. U do`kon
ochib bemorlarga dori – darmon sotiSh bilan ro`zg`or tebratgan.
        Tabibiy Arabiston, Eron, Afg`oniston va Xindistondan kelgan savdogarlar bilan ular tilida bemalol
gaplaShar, ulardan dori -darmonlar bilan birga turli kitoblar sotib olardi. O`rta hol turmuSh kechirardi.
Tabibiy  umrining  oxirlarida  oddiy  halq  qatorida  beorom  haYot  kechirganligi  haqida  Laffasiy  tazkirasida
o`qiymiz: «Ahmadjon Tabibiy Feruzning vafotidan keyin hech bironta fuzalo amaldor va sipohiylar bilan
aloqa qilmadi. U o`pka kasalga chalinib natijada Shu kasal bilan qirq ikki YoShida 1910 yilda hasrat va
nadomat bilan dunYodan o`tdi».
        Tabibiy o`z davrining o`qimiShli, taraqqiyparvar kiShilaridan edi. Xorazmning tarixchisi BaYoniy
«Shajarai XorazmShoxiy»sida Tabibiyni:
Tabibiykidur Shoiri muhtaram,
Naylay oning atvorin aylab raqam,
Maorifda bordir bag`oyat orif,
Majlisda dog`i harifu zarif,
Pur oyinadur so`zlari sarbasar,
Rumuz oni aksidadur jilvagar,
Surar nuqta lutfila ul nuqtadon,
Ko`rib so`zlarini dedim: «Al`amon!» - deya ta`riflaydi.
Ahmad Tabibiy YoShlik chog`idaYoq, o`z asarlari bilan xalq orasida tanilgan Shoir bo`lsa-da devon tuziShga
jur`at etmagan. Uning Yozgan She`rlari parokanda holda edi. Kunlarning birida Feruz xon Tabibiyga o`z
She`rlarini to`plab devon tuziShni buyuradi. Tabibiy o`zbekcha va tojikcha She`rlarini alohida-alohida
devon holiga keltiradi. Shoir bu haqda o`zining «Munisul uShShoq» devoniga Yozgan «debocha»sidagi
Yozganini o`qiymiz: «Bu faqir qo`lida jam` bo`lg`on kitobning soni beSh devondir. Alarning uchtasi turkiy

---