Toshkent islom universiteti

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4
I.A.Karimov. Bizning bosh maqsadimiz – jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni modernizatsiya 
va islox etishdir. T.: “O’zbekiston”, 2005y. 

---

6 


Germaniyadagi ijtimoiy-iqtisodiy holat. 

Germaniya (rasmiy Germaniya Federativ Respublikasi (GFR)) Markaziy 
Yevropada joylashdan davlat bo’lib,u shimolda Shimoliy dengiz, Daniya va Boltiq 
dengizi; sharqda Polsha va Chexiya; janubda Avstriya va Shvetsariya; va g’arbda 
esa Fransiya, Luksenburg, Belgiya va Nederlandiya davlatlari bilan 
chegaralangan. Germaniya hududi 357,021 km
2
bo’lib, mavsumiy mo’tadil iqlim 
ta’sir etib turadi.2011-yil yanvar oyida 81,471,834 million aholiga ega bo’ldi va u 
Yevropa Ittifoqiga a’zo mamlakatlar orasida eng ko’p aholiga ega mamlakat 
hisoblananib kelmoqda. Shu bilan birgalikda Germaniya dunyo bo’yicha xalqaro 
emigrantlarni ko’p miqdorda qabul qiladigan uchinchi eng yirik davlatdir. II jahon 
urushidan so’ng Germaniya ikkita alohida qismlarga: Sharqiy Germaniya va 
G’arbiy Germaniyaga Sobiq Ittifoq tomonidan bo’linib yuborildi.1990-yilga kelib 
Germaniya qayta birlashdi. 
G’arbiy Yevropa 1957-yilda tashkil etilgan Yevropa Tashkilotining (EC) 
asoschi a’zolaridan bo’ldi va bu tashkilot 1993-yili Yevropa Ittifoqiga (EU) 
aylantirildi.U Shengen zonasining a’zo qism va 1999-yili Yevropa valyutasi, 
yevroga o’tdi.
5
Germaniya 16 ta shtatdan iborat Parlamental Federativ Respublika.Berlin 
poytaxt va eng katta shahar. Germaniya UN, NATO, G8, G20, OECD va WTO 
a’zosi. U nominal YIM bo’yicha dunyoning to’rtinchi eng yirik iqtisodiyotiga ega 
bo’lgan katta kuchga ega mamlakatdir.To’lov qobiliyati bo’yicha (PPP) esa 5-
o’rinda turadi.
6
Germaniya mahsulot eksportida dunyoda ikkinchi eng yirik, 
importda esa uchinchi eng yirik mamlakat hisoblanadi.
7
Umuman olganda 
Germaniya dunyoda o’z yillik budjetini yordam sifatida, ijtimoiy sohalarga 
sarflovchi ikkinchi eng yirik davlatdir.Uning xarbiy sarf-xarajatlari 6-o’rinni 
egallaydi.Mamlakat yuqori yashash standartlarini rivojlantirgan va ijtimoiy 
himoyaning turli xil tizimlarini yaratgan. U Yevropadagi jarayonlarda muhim 
o’rin tutadi va global darajadagi ko’plab yopiq hamkorliklarni davom ettirib 
kelmoqda. Germaniya bir qancha sohalarda ilmiy va texnologik jihatdan yetakchi 
mamlakat sifatida tan olingan.
Germaniya yuksak darajada rivojlangan industurial 
mamlakat hisoblanadi. Umum iqtisodiy qudratiga ko’ra dunyoda uchinchi o’rinda 
turadi. Jahon savdosida yuqori o’rinda turadi. Mashinasozlik sanoati 
dastgohlarning ko’pgina turlarini, to’qimachilik mashinalarini, turli xil elektro 
5
http//www.worldbank.org
6
http//www.worldbank.org
7
http//www.wto.org 

---

7 
texnika asboblarini, optika, traktorlar va qishloq xo’jalik mashinalari, vagon va 
lokomativlar, EHM, kompyuter, audio-video apparatlar, fotoapparatlar, aloqa 
jihozlarini, avtomobillarni, avtobuslarni, motosikl va velosipedlarni, turli xil 
harbiy qurollarni ishlab chiqaradi.
Kimyo sanoati: plastmassalar, sintetik, sun’iy 
tola va sun’iy kauchuk, kislotalar, sodalar, lak va bo’yoqlar, o’g’itlarning ko’plab 
turlarini, dori-darmonlar (eksporti bo’yicha 1-o’rinni egallaydi), atir-upalarni 
tayyorlaydi.