Toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali 12-ma’ruza. Omixta yemlarni saqlash. Reja

78-jadval
Omuxta yemlarning haroratiga va namligiga bog'lik holda mikroorganizmlarning kam faollik bilan rivojlanish muddatlari (sut)

Namlik	Sochiladigan			Granulalangan
	Omuxta yemlarni saqlash harorati, ^0C
	20	10	0	20	10	0
18,0 16,0 14,5 13,0 12,0	4 8 24 30 36	6 18 30 45 60	12 22 40 60 75	4 9 25 32 38	6 20 36 53 68	14 26 46 68 85

Jadvalda keltirilgan natijalardan kurinib turibdiki, sochiluvchan va granulalangan omixta yemlarda mikroorganizmlarning aktiv rivojlanishining sodir bulish muddatlarida, mikroflora sonining keskin farq qilishiga qaramay, sezilarli farq kuzatilmadi. 79-jadvaldagi natijalardan shu ma’lum buldiki, sochiluvchan omixta yemlarda granulalangan omixta yemlardagiga nisbatan bir necha marta kup bakteriyalar va zamburug’lar mavjud. Buni granulalash jarayonida yuqori xaroratning mikroorganizmlarga salbiy ta’sir kelganligi bilan tushuntiriladi. Ma’lumki, bunda omixta yem 88...90 °C gacha qizdiriladi, bu xarorat kupgina bakteriyalarni uldiradi.

Omixta yemlarning past issiqlik va xarorat utkazuvchanligi uz-uzidan qizish jarayoni tezda rivojlanishiga va qiziyotgan uchoqlarda xaroratning 35.. .50° S gacha va undan yuqoriroq darajaga kutarilishiga imkon beradi. Uz-uzidan qizish jarayoniga uchragan omixta yemlarda protein, xul yog, korotin va kupgina boshsa moddalarning miqdori kamayadi. Bunda ammiak va parchalanishning bopqa maxsulotlari tuplanadi, titr kislotalik oshadi. Qizigan omixta yemlarda spora xosil qiluvchi bakteriyalar (V/ mucoides, somon tayoschasi), Asp. Havus, Asp.fumigatus va boshqa mogorlar kuproq topiladi. Ularning ichida toksinlar (aflatoksinlar va boshkalar) xosil qiluvchi shtammlar ma’lum. Shunday qilib, omixta yemlarning uz-uzidan qizish paytida ularda yem-xashaklik qiymati pasayishi, xatto zaxarli moddalar yigilishi xam mumkin.