379
Katlam qo‘zg‘almasligi buzilib, mavxum qaynash xolatiga o‘tish
paytidagi tezlik mavxum
qaynashning boshlanish tezligi yoki birinchi kritik tezlik deb nomlanadi va
w
mk
xarfi
bilan
belgilanadi..Agar, gaz oqimi tezligini
w
mk
gacha oshirib borilsa donador qatlam gidravlik qarshiligi
ortib boradi . Lekin,
w
0
qiymati oshishi bilan qatlamning balandligi umuman o‘zgarmaydi.Oqimning
gidrodinamik bosim kuchi qattiq zarrachalar qatlami og‘irlik kuchiga teng bo‘lganda mavxum
qaynash jarayoni boshlanadi.
Agar tezlik yana oshirilsa, mavxum qaynash muvozanati buzilib,
qurilmadan gaz oqimi bilan zarrachalar yoppasiga uchib chiqa boshlaydi. Ushbu xolatga oid tezlik
uchib chiqish tezligi yoki ikkinchi kritik tezlik deb yuritiladi va
w
uch
belgi bilan ifodalanadi. Ushbu
xodisa gisterezis deb nomlanadi..Yuqorida qayd etilgan
afzalliklar bilan birga, mavxum qaynash
jarayonining quyidagi kamchiliklari bor:
-bir seksiyada zarracha va ishchi eltkichlarning bo‘lish
vaqti bir xil emas;- mavxum qaynash
qatlamida zarrachalar bir - biriga urilishi natijasida yediriladi;
- zarrachalarni yedirilishi
natijasida xosil bo‘lgan chang qurilmadan uchib ketadi. Bu xol, albatta qo‘shimcha chang
ushlagichlar o‘rnatilishini taqozo etadi; - dielektrik material zarrachalari
mavxum qaynash qatlamli qurilmalarda ishlov berilganda, statik elektr zaryadlar xosil qiladi. Bu esa,
portlash xavfini tug‘diradi.Qayd etilgan mavxum qaynash jarayonining kamchiliklari salmoqli emas
va ular qisman yoki butunlay bartaraf qilinishi mumkin.
Bizning vazifamiz yesa, shunday
kamchiliularni okilona bartaram yetish.
Adabiyotlar
1. Yusupbekov N.R., Nurmuxamedov X.S., Zokirov S.G. Kimyoviy texnologiya asosiy jarayon
va qurilmalar. – T.: Shark, 2003. – 644 b.
2. Pavlov K.F., Romankov P.G., Noskov A.A. Primeri i zadachi po kursu protsessi i apparati
ximicheskoy texnologii.-M.-L.:Ximiya, 1983.- 5.
1-расм. қаттиқ заррачалар қатлами орқали газ (суюқлик) хараката а-қўзғалмас қатлам; б-
мавхум қайнаш қатлами; в - қаттиқ заррачаларнинг оқим билан чиқиб кетиши.