45
Chunki hozirgi kunda ko’plab rivojlangan davlatlar ham Bazel tavsiyalarini
o’z amaliyotlariga joriy qilishmoqda. Ayniqsa kuzatilga jahon moliyaviy-iqtisodiy
inqirozi yuz bergan paytda banklarda yuzaga keladigan risklar muammosining
paydo bo’lishi buni ahamiyatini yanada oshirdi.
2.6-rasm. Tijorat banklarining I darajali kapitalning tavakkalchilikni hisobga
olgan holdagi aktivlarning umumiy summasiga nisbati, foizda
39
Rasm ma'lumotlariga qaraydigan bo'lsak, tijorat
banklarining I darajali
kapital yetarlirliligi 2015- yil holatiga 12,55 foizni tashkil etgan bo'lsa, 2016-yil
12,50 foizni tashkil etib, bazis yilga nisbatan 0,5 foizga kamaygan. 2017-yilda
16,55 foizni tashkil qilib, 2016-yilga nisbatan 4,05 foizga, 2015-yilga nisbatan esa
4,0 foizga yoki 1,3 martaga oshgan. 2016-yilda 0,5
foizga kamayganini salbiy
baholab bo’lmaydi. Chunki ushbu yilda bu ko’rsatkich kamaygani bilan Bazel
talabidan yuqori bo’lmoqda. 2018-yil 1-choragida esa 17,89 foizni tashkil qilgan.
Umuman olganda I darajali kapital yetarlirliligi ham Bazel talablaridan 4
barobardan ortiqni tashkil qilmoqda.
Demak, bank tizimida tijorat banklarining
barqaror manbalar hisobidan
kapitallashuviga e'tibor qaratilgan deb aytishimiz mumkin. Tijorat banklari I
darajali kapital yetarliligining bu darajasi ularning kapitallashuv darajasini yanada
oshirish istiqboli mavjud ekanligini belgilaydi.
39
www.cbu.uz
, O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki ma’lumotlari asosida tuzildi
46
Bizga ma’lumki, tijorat banklarining asosiy kapitali
regulyativ kapitalning
60 foizdan kam bo’lmasligi va uning yetarliligi 7,5 foiz bo’lishi kerak. Shuning
uchun ham asosiy kapital yetarliligini tahlil qilish zarur deb o’ylaymiz. Tahlilda
biz 2017-2018-yillarning I choragi ma’lumotlarini tahlil qildik.
Do'stlaringiz bilan baham: